Bilindiği gibi bütün semavi dinlerin kabul ettiği bir tufan hadisesi vardır. Bu hadiseye göre Hz. Nuh büyük bir gemi inşa eder ve kendisine inananlarla birlikte her hayvandan bir çift olmak şartıyla gemiye bindirir. Yeryüzünde büyük bir tufan olur ve tufan bittikten sonra gemi bir dağa konuşlanır. Tevrat’ın ve İncil’in iddia ettiğine göre bu dağ Ararat yani Ağrı dağıdır. Ancak Kuran-ı Kerim Cudi Dağı’ndan bahseder. Yalnız unutulmamalıdır ki Cudi Arapça “yüksek” demektir. Yani Nuh’un gemisi yüksek bir dağa konuşlandı anlamına gelir. O zaman bu dağ Ağrı Dağı da olabilir, Şırnak’taki Cudi Dağı da olabilir ya da Ortadoğu’daki herhangi bir yüksek dağ da olabilir. Doğu Anadolu’nun kadim halklarından Ermeniler de bir semavi dine mensup oldukları için bu hadiseye inanırlar ve onlara göre Nuh’un gemisi Ağrı dağına konuşlanır ve insanlığın ikinci babası olarak bilinen Hz. Nuh neslini bu topraklarda devam ettirir.
Ancak Ermeni efsanelerine göre Hz. Nuh tufan esnasındaki bu yolculuğunda birçok dağın zirvesinden geçer. Bu dağlardan ikisi de Van Gevaş’taki Artos ve Çatak’taki Arnos dağlarıdır. Ermeni efsanelerinde dağ efsaneleri oldukça önemlidir.
Efsaneye göre kısaca dağların oluşumuna bakacak olursak:
Ermeniler dağların devasa büyüklükte birer kardeş olduklarına inanırdı. Bu kardeşler her sabah uyandıktan sonra önce kemerlerini takarlar ve sonra birbirlerini selamlarlardı. Zaman geçtikçe bu kardeşler yaşlanırlar, bir sabah erkenden kalkamazlar ve kemerlerini takmayı unutup sadece bir birlerini selamlarlar. Bunu gördükten sonra Tanrı sinirlenir ve bu kardeşleri cezalandırmaya karar verir. Onları dağlara dönüştürür. Kemerleri yeşil alanlara döner ve gözyaşları ise akarak kristal berraklığında su kaynakları oluşturur. Efsaneye göre Artos ve Arnos Dağları da bu kardeşlerdendir.
Hz. Nuh konuşlanmak için en uygun dağ olan Ağrı Dağı’na ulaşana kadar birçok dağ görür. Gemisi Artos Dağı'na ulaştığında Nuh dağın güzelliği karşısında gözyaşlarına boğulur. Böylece, dağ o günden sonra Artos yani “gözyaşı” olarak adlandırılır. Nuh yolculuğuna devam eder ancak artık yorgundur. Çatak’a ulaştığında büyük bir dağ görür ve Tanrı’ya yalvararak “Arnos” yani “ruhumu al” der ve bu dağın adı da Arnos olarak ölümsüzleşir. Nihayetinde Tanrı’dan gelen biraz daha sabret mesajına kulak veren Nuh gemisini Ağrı Dağı’na konuşlandırır.
