Yazılıp-çizilmesi; üzerinde durulup konuşulması gereken konulardan bir tanesi de kent ekonomisi iken akıllarda da son dönemlerde medyada yer alan bir haber üzerine de konuşmak lazım.
Ekonominin son zamanlarda gelmiş olduğu noktanın vatandaşa olan olumsuz etkileri açıkça gözler önünde iken bir diğer tarafta da işin esnaf boyutunu kaçırmamak gerekiyor.
Evet, vatandaş elektrikten, doğalgazdan, sudan dert yanar oldu.
Sadece elektrik 2019 içerisinde yüzde 74’lük zamma uğradı, doğalgaz hakeza öyle.
Haliyle asgari ücretle çalışıp ev geçindirmenin yanında bir de çocuk okutma derdiyle boğuşan her vatandaş zamlardan yakınmaya başladı.
Tüm bu sıkıntılarla boğuşan bir kesim daha var ki oda kentte işlerini yürütmeye çalışan Van esnafı…
Geçtiğimiz günlerde sicil gazetesinde yayımlanan bir habere göre yılın ilk 10 ayında 192 bin 999 iş yeri açılırken 91 bin 40 iş yeri kapandı. İşte meselenin Van’ı ilgilendiren kısmı da bu noktada başlıyor.
10 aylık süre içerisinde en çok iş yerinin kapandığı illerin başında 476 iş yeri ile Van geliyor.
Van Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı’nın yapmış olduğu bir açıklamada ise açılan iş yeri sayısı kapanan iş yeri sayısının tam 3 katı.
Hal böyle olunca insan sormadan edemiyor Van’da iş yerleri açılıyor mu? Kapanıyor mu?
Soruların esnafa yöneltildiği bir başka haberde ise esnaf kirasının yüksekliğinden tutun da toptancılara ödeme yapamamaya kadar yakınıyor da yakınıyor.
İranlılar ekonomiye can katıyor bu esnaf neyden yakınıyor diyorlar.
İranlılar can katmasına katıyor da yerli esnafın bundan bir kazancının olduğunu söylemek pek mümkün değil.
Kurumsal firmaların giyimde, gıdada hizmet sektöründe piyasaya adeta ambargo koyduğu Van’da yerli esnaf da bundan nasibini alıyor.
Şehrin en işlek caddelerinde bulunan dükkân kiralarının dudak uçuklatan pahalılığı, elektriğe gelen zamlar, SGK primleri, vergi ödemeleri işte tüm bunlar esnafın belinde bir yük olmaya devam ediyor.
Aslında Şehrivan’ın bir haberinde vatandaşlardan biri esnafın neden iş yerlerini kapatma yoluna gittiği konusunda bir vatandaş oldukça yerinde bir açıklamada bulunmuştu, açıklamaya baktığımızda olayın sebebini tüm çıplaklığıyla görebilmek mümkün.
Gelin o açıklamaya bir göz atalım;
“İnsanlar biriktirdikleri sermayeler ile günün birinde kendileri için bir iş kapısı oluşturma kararı alıp ardından bu kararı hayata geçirmek için projelerini gerçekleştiriyorlar. Yatırım yaptıkları alan ve bunu işletme şekilleri ile de ya yapmış oldukları yatırım onları başarıya ulaştırıyor ya da umduklarını alamayıp çıkmış oldukları yoldan geri dönmek zorunda kalıyorlar. Üstelik sermayeleri de ellerinden gitmiş oluyor. İş yeri kapanışlarının sebepleri arasında bence ilk sırada bu yer alıyor.”
Aynen bu vatandaşımızın dediği gibi esnafımızın yatırımlarını kullanıp çıkmış oldukları yolda onların boynuna binen ödeme yükümlülükleri sermayelerinin bir anda uçup gitmesine neden olabiliyor.
Van’da iş yeri açılmıyor demiyoruz. Evet, açılıyor fakat yeni iş yerleri kazanmamızın yanında bir başka önemli mesele de açılanların devamlılığını ve kalıcılığını ne ölçüde koruyor olduğu.
Esnafımızın bu sıkıntılarını görmezden gelmek, onların serzenişlerine kulak tıkamak olmaz.
Uygun politikalarla, daha farklı bakış açılarıyla onların sıkıntılarına da eğilmek lazım.
Gönül ister ki kentte taş üstüne taş koyan herkes umduğunu elde etsin.
Fakat bazen her nasip vaktine esir olmak zorunda kalıyor.