Tam sular duruldu, Van üzerine konuşabiliriz derken, yine çok ilginç olaylar oldu.
Önceki yazının yayınlandığı günün akşamında YSK, Van’daki 3 ilçenin de aralarında bulunduğu KHK’lı adayların mazbatasının verilmeyeceğini açıkladı.
Haliyle Edremit, Tuşba ve Çaldıran ilçelerinde seçimi kazanan HDP’li isimlerin yerine ikinci sırada olan AK Partili adaylar mazbata alma durumuna geldi.
Tuşba ve Çaldıran aldı. Edremit’te ise bugün İsmail Say’ın mazbata alması bekleniyor.
Anlayacağınız Van’da tablo yine değişti...
Ama biz yine başladığımız işi yarım bırakmayalım. YSK’nın bu kararı dışında rakamların bize söylediği üzerinden değerlendirmemizi yapalım. Her ne kadar YSK kararı sonrası belediyelerde durum 7-7 şeklinde bir dağılıma evrilse de biz oylar üzerinden konuşalım.
Yani YSK karar vermeden önceki oy değerleri üzerinden....
***
Ne demiştik, HDP’nin de AK Parti’nin de Van seçimi ile ilgili ‘kazandık’ söylemi var.
Fakat seçimde 4 belediyeyi kazanan AK Parti bu konuda daha az mütevazi gibi.
Şöyle ki:
HDP seçim öncesi Van tahminini net bir şekilde ortaya koyuyordu: 14-0.
Sonuç ne oldu? 10-4 (YSK’nın KHK kararı öncesi, oy oranları üzerinden konuşuyoruz.)
Seçmeni de sürekli olarak 14-0 ile motive etmeye çalışan HDP kanadı bunun özeleştirisini hızlı yaptı.
Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçilen Bedia Özgökçe, kutlama töreninde dedi ki:
“Sevgili halkımız burukluğumuz var elbette. 14’te 14 demiştik, çünkü Van halkının iradesi ve potansiyeli de 14 belediyeyi de kazanır. Biz bu kararlılığı Nevroz alanında gördük, 27 Mart’ta Beşyol Meydanı’nda yaptığımız final mitingde halkın katılımda gösterdiği iradesi, duruşu ve sahiplenmesiyle gördük. Bu potansiyel Van hakkında var, bizlere düşen mutlaka telafi etmektir. Önümüzdeki süreçte de pratik adımlarla bunu telafi edeceğiz.”
Yani HDP kazanmasına rağmen yaşadıkları kaybın fazlasıyla farkında.
Eminim onlar da benim gibi yitip giden onlarca oyun nerede olduğunu merak ediyordur.
***
AK PARTİ VAN’DA KAZANDI MI KAYIP MI ETTİ?
Gelelim AK Parti’ye.
Seçmen merakla Ak Parti’den gelecek olan özeleştiri beklerken, AK Parti il teşkilatı da seçim öncesi bir açıklama yaptı. Açıklamanın genelinde seçim boyunca yapılanlar, çalışmalar anlatıldı.
Kayıplar üzerinde durulmuyor, merkez ilçelerden söz edilmiyor, onun yerine kaç seçim arabası ile kim ne yaptı üzerinde duruluyor. Son cümlede verilmesi gereken detay ise başta paylaşılıyor:
“Partimiz, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde Türkiye genelinde birinci siyasi parti olmuş, Van genelinde de oylarını ciddi oranda arttırarak, daha önce 2 olan belediye sayımızı 4’e çıkarmıştır.”
Ha açıklamada bir bölüm daha var.
“Tüm bu yoğun ve organizeli kurumsal teşkilat çalışmalarımız neticesinde Cumhur İttifakı yerel seçiminde Van ili genelinde AK Parti oylarını arttırmış, diğer partiler ise oylarını düşürmüştür. Özellikle kırsal alanda ve sınır ilçelerimizde oyların önemli oranda artışı, ideoloji siyasetinin yitirildiğinin göstergesidir. Teşkilatımız, Van ilinde girdiği 31 Mart 2019 yerel seçiminden de güçlenerek çıkmıştır.”
Cümleden anladığım, ben öyle anlamasam da aleni olarak söylenen AK Parti’nin kazandığı yönünde bir duruş sergilediğidir. Önceki dönem 2 belediyesi olup bu dönem 4 belediye kazanılmış olduğuna bakılınca böyle bir izlenim var. YSK kararı sonrası kaybedilen bir Tuşba’nın nüfusunun bile 4 ilçeden daha çok olduğu önemli bir detay mesela. YSK kararı olmaksızın yapılacak bir oy-oran dengesinde AK Parti’nin gelecek kurgusu için konuşması gereken başka şeyler de var…
***
Ha Erciş’i de es geçmemek gerekiyor.
Mesela Erciş de ayrı bir parantez konusudur. Erciş’in durumu da Van Büyükşehir’de alınan sonuçlar gibidir. Bu ilçede de AK Parti, önceki seçimlerde yüzde 30’lara düştüğü orandan Menaf Turan hocayla birlikte ciddi bir oy artışının yaşandığı ilçeye dönüştü. Erciş kaybedilse de Menaf Turan Erciş’te büyük bir çıkış yaptı. Destek aldı. Oy dönüşümü sağladı. Onun seçilmesine yetmese de AK Parti’nin bir dönemler kalesi olan Erciş’i iyi toparladı.
Bunnula beraber Gürpanır’daki Hayrullah Tanış, Bahçesaray’da Meki Arvas’ın başarıları da diğer ilçeleri gelecekte kazanma noktasında AK Parti’nin mevcut adayların başarısından yola çıkarak çalışması gereken ilçelerdir.
***
HERKESİN AKLINDAKİ SORULAR… TAKVA…
Yeniden büyükşehire dönelim.
Seçim boyunca herkes konuştu.
Ama aleni olarak, kamuoyuna resmi olarak yansımadı.
Şimdi sormak gerekiyor galiba…
4 büyük ilçede oylar neden düştü?
Tuşba neden HDP’ye kaptırıldı?
Van’ın kalbi olan İpekyolu’nda bir önceki yerel seçimde 3 bin civarındaki fark bu seçimde neden 21 binlere kadar çıktı?
Teşkilatın kendi beyanıyla belirtildiği gibi kırsalda ciddi oy artışı yaşatan bu rüzgar, merkezde neden oy düşürdü?
AK Parti’nin içerisinde bir sıkıntı var mıydı, vardıysa sıkıntı neydi?
Necdet Takva’a gerçekten de yeterince destek verilmedi mi?
İl ve bazı ilçe teşkilatları isteksiz bir tavır sergileyip adaylar Takva’yı ve bazı adayları yalnız bıraktı mı?
Kimsenin “Biz istedik” diyemediği bazı ilçelerde adayları kim, nasıl belirledi?
Her şey bittiğine göre bunları konuşmanız gerekli.
İnsanlar bu sorular merak ediyor. İnsanlar merak etmese de bir sonraki seçimler için bir özeleştiri yapmanız gerekiyor sanki.
Sizce?
Mesela ben bir tanesini söyleyeyim: Takva adaylığının ilk zamanlarında kendisine karşı parti tabanında bir mesafeli duruş olduğu her sorulduğunda “Zamana ihtiyaçları var.” Demişti. Öyle görünüyor ki, bu süreçte Ak Parti’nin kendi içinde bir konsolidasyon eksikliği de oldu.
Demek ki Takva ilçelerde ve bir çok yerde iyi anlatıldı ama parti içinde ve partinin etki edebileceği alanlarda yeterince iyi anlatılamadı.
Haksız mıyım?
***
141 BİN İNSAN NEDEN YAŞADIĞI ŞEHİRE TEPKİSİZ?
Yarıda bıraktığım konuya dönelim.
En büyük ve merkez ilçe dışındaki tüm ilçelerde AK Parti’nin oy artışı var.
Takva’nın özellikle defalarca gidip temas ettiği sınır boylarında yükselişler var.
Yine Takva’nın 5 defa gidip günlerce orada kaldığı Başkale’de 90’lerden 70’lere düşen bir HDP, artan AK Parti oyu var.
‘Gönül Belediyeciliği’ şiarıyla çıkılan bu yolda insanlara dokununca oy yükseldiği artık tecrübeyle ve rakamlarla sabit.
O halde Takva, Ak Parti’nin kırsalda oyunu artırdı diyebiliriz.
Yetmedi, 34’lerdeki oy 40’lara kadar yükseldi.
Ama merkez buna katkı sunamadı.
Daha önce merkez ilçelerdeki yüksek oyunu göstererek, “Büyükşehir olmasaydık Van Belediyesi’ni kazandırdık.” Diye savunma yapan AK Parti’nin elinde artık böyle bir koz da yok.
Büyükşehir de olsa, il belediyesi de olsa AK Parti Van’da ilde belediye yönetimini alamıyor.
Yukarıda verdiğim rakamlarla ele alınan veriler hem Necdet Takva’nın ne yaptığını görmesi, hem de Ak Parti’nin neleri yapamadığını anlaması noktasında önemli veriler.
Üzerine çalışılacak o kadar şey var ki…
Ha bir de. Çalışılması gereken bir diğer konu da oy kullanmayanlar.
Kentte 654 bin 40 oy var. Sandığa giden Vanlı sayısı 512 bin 563.
Oy kullanmayanların sayısı 141 bin 477, oranı yüzde 78,4.
Bir önceki seçimde sandığa gitme oranı yüzde 83,5.
Yüzde 5’lik sandığa gitmeme durumu az değil.
Bir de bunu sormak lazım.
Van niye sandığa gitmiyor?
Bu tepkisizlik nedir? Kime karşıdır?
141 bin oy! Büyük bir oydur nihayetinde.
Vesselam.