Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın son yıllarda sektöre verdiği destekler katlanarak artmaya devam ediyor. Son yıllarda sektöre can suyu aktaran ve bazı kentlerde tarım ve hayvancılığın şaha kalktığı bir süreçte bazı kentlerde deyim yerindeyse devrim yaşanıyor. Bir taraftan da Milli Tarım adıyla daha büyük destekler verilmeye başlanırken ülkede tam bir tarım seferberliği gerçekleştiriliyor. Tüm bu desteklere rağmen Van tarım ve hayvancılıktaki rolünü ve potansiyelini kullanmamaya devam ediyor. Van-Et gibi markalarının bitme noktasına geldiği, tarım ve hayvcancılığın eski günlerini mum gibi aradığı, Et ve Süt Kurumu’nun 3 yıl gibi bir süredir çalışmadığı kentte yapılan desteklerden de yeterince faydalanılamıyor. Son olarak bakan Faruk Çelik’in de katılımıyla Et ve Süt Kurumu sözü alınan, Organize Hayvancılık Müjdesi paylaşılan kentte büyük beklentiler oluşmasına rağmen önemli bir destekte kent es geçildi. Küçükbaşta Türkiye’de önemli bir, hayvancılıkta da en uygun illerden birisi olmasına rağmen Van bakanlığın önemli bir hibesinde devre dışı bırakıldı. 2017’de 12 il, 2017’den sonra ise 31 il yüzde 50 hibeli damızlık düve desteğinden faydalanırken Van bu iller arasında yok!
NE KISA VADEDE NE UZUN VADEDE YOKUZ!
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2017 yılında damızlık düve yetiştiriciliğinde yüzde 50 hibe desteği verilecek illeri geçtiğimiz günlerde açıkladı. Damızlık düve yetiştiriciliğinde yüzde 50 hibe desteği alacak 12 il belirlenirken Van’ın yokluğu şok etti. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, 2017 yılında damızlık düve yetiştiriciliğinde yüzde 50 hibe desteği sağlanacak illeri, Ankara, Bayburt, İzmir, Kahramanmaraş, Kars, Kırklareli, Malatya, Manisa, Niğde, Samsun, Tekirdağ ve Trabzon olarak belirledi. Bakanlar Kurulu’nun damızlık düve yetiştirenlere 3 yıl süreyle yüzde 50 oranında hibe desteği sağlanmasına ilişkin kararı Resmi Gazete’nin 3 Ağustos 2016 tarihli sayısında, uygulama tebliği ise 3 Ekim 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş, ancak hangi illerde uygulanacağı belirlenmemişti. Bu kararın ardından uzun vadede desteklenecek olan 31 il de belirlendi.
TARIM KENTİ VAN ES GEÇİLDİ...
Milli Tarım Politikası çerçevesinde “Damızlık Düve Üretim Merkezleri” olarak ilan edilen 31 ilden sadece 12’sinde yüzde 50 hibe desteği kapsamında yer aldı. Millî Tarım Politikası’nın önemli ayağı olan Milli Hayvancılık Projesi kapsamında, Adana, Adıyaman, Afyon, Aksaray, Amasya, Aydın, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çorum, Denizli, Edirne, Erzurum, İzmir, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Konya, Malatya, Manisa, Muğla, Muş, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Yozgat’ı kapsayan 31 il Damızlık Düve Üretim Merkezi ilan edildi. Bu illeri kapsayan bölgede en az 500 baş kapasiteli damızlık gebe düve merkezlerinin kurulması öngörülüyor. Kurulacak bu işletmeler için inşaat, hayvan alımı ve makine alımında yüzde 50 hibe desteği verilecek. Ancak 2017 yılında bu 31 ilden sadece 12 ilde Ankara, Bayburt, İzmir, Kahramanmaraş, Kars, Kırklareli, Malatya, Manisa, Niğde, Samsun, Tekirdağ ve Trabzon’da yüzde 50 hibe desteği sağlanacak olması dikkat çekti.
DESTEK BÜYÜK OLACAK!
Bakanlar Kurulu Kararı’na dayanılarak hazırlanan Uygulama Rehberi’ne göre, bu 12 ilde 2017 yılında, en az 500 baş kapasiteye sahip yeni kurulacak veya mevcut işletmelerini 500 baş kapasiteye çıkaracak olanlara yeni inşaat yapımı veya kapasite artırımı/rehabilitasyonu, damızlık dişi buzağı alımı ile makine-ekipman (gübre sıyırıcı ve yem karma makinesi) temini yatırımlarına yüzde 50 hibe desteği sağlanacak. Hibe desteğinin kapsamı ise şöyle: “Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine üye, Bakanlık ilgili veri sistemine en az 3 yıl kayıtlı aktif sığır işletmesi olan gerçek ve tüzel kişi üreticilerin, bireysel veya bir arada yapacakları, 500 baş kapasiteye sahip, projeli sütçü, etçi veya kombine saf ırk damızlık düve üretimi ve ticari gebe düve satışı için sağlık sertifikasına sahip yeni işletme kurulması veya mevcut işletmelerin kapasitelerinin 500 baş üzeri olacak şekilde artırılması ve bu işletmelerin yatırımlarının desteklenmesini, yönetimini, başvuru koşullarını, yatırımcının yükümlülüklerini, yatırıma alınma koşullarını, yatırım için hak ediş düzenlemeyi, teknik şartların belirlenmesini, yatırımların izlenmesi ve raporlamanın çerçevesini kapsar.”
IRAK: BUNUN ADI SAHİPSİZLİK!
Öte yandan Van’ın bu programda bir çok il arasında destek alamayan iller arasında olmasına Van TSO ve TB eski başkanı Feridun Irak’tan da tepki geldi. Kente önemli kuruluş ve yatırımları kazandıran bir isim olan ve sektörü iyi bilen isimlerden Irak bu programda Van’ın olmaması ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı: “Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı "Milli Hayvancılık Projesi" kapsamında damızlık düve yetiştiriciliğinin destekleneceği iller arasında Van yer almadı. Türkiye'de en büyük çayır meraya sahip olmanın yanı sıra hayvancılık için en uygun iklime sahip olan ilimiz projede yer alamazken, bu özelliklere sahip olmayan iller yer almışlardır. Desteklenen 12 il İzmir, Ankara, Manisa, Tekirdağ, Kırklareli, Kahramanmaraş, Niğde, Bayburt, Malatya, Kars, Trabzon, Samsun olmuştur. Bu illerin hiç biri bu proje için ilimizden daha uygun bir yer değildir. Hatta Hayvancılık yatırımı için en uygun olanı bile Van'ın gerisinde yer alır. Durum böyle olduğu halde yapılacak 500 başlık yatırımın hayvan, inşaat, makina tutarının yarısının hibe edileceği bu teşviklerden yararlanamayacak. Zaman zaman ilimizle ilgili sahipsizlik ilgisizlik sessiz kalma gibi eleştirilere en güzel örnektir bu projenin dışında kalmamız. Bu projede desteklenen illerin yarısının hayvancılıkla yapılacak yatırımlara yanlış adrestir.”
ŞEHRİVAN ÖZEL - ERDAL ERBAŞ-MENDUH ÇALIŞKAN
