Bor madeni bakımından büyük bir öneme sahip Türkiye’de, bor çıkarma ve üretim aşamasında kullanma anlamında ciddi çalışmalar yapılırken Van’ı sevindiren bir araştırma sonucu paylaşıldı. Uzun yıllardır kullanılan ve tarih boyunca da önemli çalışmaların merkezinde olan bor madenlerinin önemi her geçen gün artarken yıllardır efsane olarak anlatılan o kaynakların gerçek olduğu ortaya çıktı. Silah ve uzay sanayiden kimya sanayine kadar çok çeşitli alanlarda kullanılan bor madeni konusunda önemli bir bilimsel çalışmaya konu olan Van’da özellikle belli bölgelerde büyük rezerv olduğu sonucuna ulaşılırken Van YYÜ Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vahap Yönten ve ekibi bu verileri doğrulayan çalışmalar yaparak sonuçlarını yayınladı.
Son dönemde birçok alanda önemli çalışmaların gerçekleştiği ve bilim insanlarının hem kenti hem de ülkeyi öne çıkaracak çalışmalar yaptığı Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde kenti yakından ilgilendiren bir çalışma daha tamamlandı. Üniversitenin başarılı akademisyenlerinden Van YYÜ Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vahap Yönten ve ekibi kentin yeraltı zenginlikleri ile ilgili uzun yıllardır konuşulan bir iddiayı doğrulayacak verilere ulaştı. Yönetn ve çalışma ekibi Özalp ilçesinde açılan dört su kuyusunda yüksek miktarda bor tespit etti.
ÖZEL VE ERÇEK BÖLGESİNDE BÜYÜK BİR REZERV OLABİLİR!
Kentle ilgili çeşitli alanlarda çalışmalar yürüten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde (YYÜ) araştırma yürüten akademisyenlerden bir müjdeli haber daha geldi. Van YYÜ Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vahap Yönten ve ekibi, 2021'de su kaynaklarıyla ilgili çalışma başlattı. Özalp ilçesinde açılan 4 su kuyusundan ve Erçek Gölü'nden aldıkları numuneleri YYÜ Bilim Uygulama ve Araştırma Merkezi Laboratuvarında inceleyen akademisyenler, suda yüksek miktarda bor olduğunu belirledi.
YÖNTEN: SONUÇLAR YÜKSEK!
Prof. Dr. Yönten, 2021'de Van Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün desteğiyle dört su kuyusu ve Erçek Gölü'nde yaz ve kış olmak üzere yılda iki kez numune aldıklarını söyledi. Numuneleri tam donanımlı laboratuvarda detaylı şekilde analiz ettiklerini belirten Yönten, "Çalışmaları bir öğrencimizin yüksek lisans tezi kapsamında başlattık. Aldığımız sonuçlar bizi şaşırttı. Literatüre göre bor minareli 10 ppm'den fazla (milyonda parçacık sayısı) olduğu takdirde kesinlikle o bölgede bor rezervi vardır deniliyor. Biz de bu konuyu çalıştık. Çalışmalarımızda 130, 80 ve 100 ppm arasında değerlerle karşılaştık. Sonuçlar oldukça yüksek çıktı. Başka bir çalışmada da Erçek Gölü'nde 130-140 ppm değerlerinde sonuçlar elde ettik. Bu da bizim çalışmamızı destekledi." dedi.
"BİLİMSEL VERİLER BURADA BOR REZERVİ OLDUĞUNU GÖSTERİYOR"
Çalışmanın bölgenin maden zenginliğinin ortaya çıkarılması konusunda değerli olduğunu dile getiren Yönten, bilimsel veriler doğrultusunda hareket ettiklerini söyledi. Yapılan çalışmanın Van açısından çok önemli olduğunun altını çizen Yönten, şunları kaydetti: "Bilimsel çalışmalarla hareket ediyoruz. Türk standartlarına göre içme sularında bor oranı 01 ila 2 pmm, dünya standartlarına göre 2.4 pmm olarak belirlenmiş. Literatürde ise 10 ppm üzerinde ise lokasyonda bor ile ilgili rezerv olduğu ifade ediliyor. Dolayısıyla 130, 140 ppm ve limitlerin üzerinde bulmamız burada bor yatağının olduğunu gösteriyor. Bu, bilimsel olarak ispatlandı.”
VERİLER BÜYÜK ORANDA REZERV OLDUĞUNU GÖSTEİRYOR
“Bundan sonraki kısım, Maden Teknik Arama ve jeolojiyle ilgilenen uzmanların araştırmalarına kalmış. Biz şundan eminiz, bilimsel veriler burada bor rezervi olduğunu gösteriyor. Ülke olarak yer altı kaynakları bakımından zenginiz. Bor, uçak yakıtlarında, temizlik ürünlerinde ve savunma sanayi gibi ileri teknolojik birçok alanda kullanılıyor. Çok değerli bir element. Dolayısıyla burada rezervin olması bu çalışmanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor."
ÇALIŞMA TEZE DE KONU EDİLDİ
Bor minarelinin yüksek oranda çıktığı kuyulardan su içilmemesi uyarısında bulunan Yönten, “Tezimizi sonuçlandırdık. Yayınımızı yaptık. Tezin sonuçlarını ilgili kurumlara ileteceğiz. Sonuçla beraber dört kuyunun içme suyu olarak kullanılması yasaklanmıştır. Belli bir arıtımdan geçtikten sonra oradaki su değerlendirilebilir. Vatandaşların da bu konuda duyarlı olması gerekir.” Dedi.
