Van, bir yılı daha geride bırakırken, 2024’te kentte derinden hissedilen sorun ‘yoksulluk’ oldu. Pek çok olayın yaşandığı 2024 yılı, Van’da ekonomik zorlukların en yoğun hissedildiği yıllardan biri olarak kayıtlara geçti. İşsizlik oranlarındaki artış yoksulluğun derinleşmesine yol açarken, Van’daki birçok vatandaş, geçim sıkıntısı nedeniyle temel ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çekti. Sosyo-ekonomik olarak zaten dezavantajlı bir konumda olan kentte 2024 yılıyla birlikte yoksulluk daha fazla hissedilirken, TÜİK’in açıkladığı veriler de bunu kanıtladı. Verilere göre 2024’te Van’ın da içerisinde bulunduğu TRB2 Bölgesi’nde yoksulluk oranı fazlayken, yaşam koşulları kötü çıktı. Yaşanan sorunla ilgili Şehrivan’a konuşan Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Örenci, yoksulluğun Van’da 2024’te zirveye çıktığını ve önlemlerin alınması gerektiğini dile getirdi.
BAŞKAN ÖRENCİ: VAN’DA YOKSULLUK 2024’TE ZİRVEYE ÇIKTI
Başkan Örenci, 2024 yılında derinden hissedilen sorunun yoksulluk olduğunu belirterek, “Van, maalesef yıllardır ekonomik zorluklarla mücadele eden bir şehirdir. Yoksulluk Van’da son birkaç yıldır daha da derinden hissedilmeye başlandı. Van’da yoksulluk 2024’te zirveye çıktı. 2024’ün Van’daki en büyük sorunu yoksulluk oldu. 2024’te de yoksulluk ve işsizlik, en büyük problemler arasında yer aldı. Van, sosyo-ekonomik olarak Türkiye’nin diğer illerine kıyasla daha dezavantajlı bir konumda. Yoksulluk oranı oldukça yüksek ve bu durum Vanlıların yaşamlarını ciddi şekilde etkiliyor. Son yıllarda özellikle işsizlik oranlarında önemli bir artış var. Bu durum, gençlerin iş bulma konusunda yaşadığı zorlukları ve göç hareketlerini hızlandıran etkenlerden biridir” dedi.
2024’TE VAN’DAKİ EN BÜYÜK SORUN YOKSULLUK OLDU!
Van’da üretimin olmadığını ve tüketime dayalı bir ekonominin olduğunu aktaran Örenci, “Van’ın 2024 yılında yoksulluk durumunda Türkiye'nin en az illeri arasında en altta yer alması şüphesiz sürpriz olmadı. Van’da üretimin olmaması tüketime dayalı bir ekonominin olması bunun nedenleri arasında yer alıyor. İranlıların Van’a geliş-gidişi konuşuluyor. İranlıların katkısı şüphesiz var ama bana göre İranlıların çok abartılacak bir katkısı yok. İranlılar sadece belli başlı sektörleri destekliyor. Van’da tüketime dayalı bir ekonomi var. van’ı geliştirecek sektörler turizm, tarım ve hayvancılıktır. Bu sektörlere baktığımızda bir gelişmenin olmadığını görüyoruz. Van’da ciddi anlamda yatırımların olmaması da yoksulluğu da etkiliyor. Yatırımcılar ilimizde yatırım yapmıyor. Bölge illerdeki zenginler kendi illerinde yatırım yaparken biz bu konuda ciddi bir katkı göremiyoruz” ifadelerini kullandı.
YOKSULLUK, VAN’IN 2024’TEKİ EN BÜYÜĞÜ!
Örenci, Van’ın potansiyelinin olmasına rağmen bunun kullanılmamasını değerlendirerek, “Van bunu hak ediyor mu? Kesinlikle hak etmiyor. Van’ın bölgemizin en yaşanılabilir kenti olması gerekirken bugün ne acıdır ki tüm verilerde son sıralarda yer alıyor. Van dışardan gelen insanların hayran kaldığı bir il ama ekonomi ile desteklenmeyince potansiyelini çok ileri bir aşamaya taşıyamıyoruz. Van’da ciddi anlamda bir işsizlik de var. Özellikle genç işsizlik. Yatırım yapılarak bu sorunların önüne geçilebilir. Yatırım olmayınca işsizlik de artıyor. Bana göre işsizliğin en büyük sebeplerinden bir tanesi de eğitim konusunda bir planlanmanın yapılmamasıdır. Yani hangi meslekte hangi sektörde ne kadar insana ihtiyaç vardır? Bunun bir planlaması olmalı. Buna göre bir yol haritası çizilmelidir” diye aktardı.
“GÖÇ, VAN’IN EKONOMİK YAPISINI CİDDİ ŞEKİLDE ETKİLİYOR”
Göçün Van’ın ekonomisini etkilediğini belirten Örenci şunları söyledi: “Göç, Van’ın ekonomik yapısını ciddi şekilde etkiliyor. Yoksulluk nedeniyle birçok insan, daha iyi yaşam koşulları umuduyla şehir dışına göç ediyor. Ancak göç dalgası, burada kalmayı tercih edenler için daha fazla işsizliğe ve düşük ücretli işlere yol açıyor. Hem göç edenlerin hem de şehirde kalanların iş bulma şansı giderek azalıyor. Bu durum, şehrin sosyal yapısı ciddi anlamda etkiliyor. Bu sorunun çözülmesi için yerel yönetimlerin hem göçü engelleyecek hem de iş imkânlarını artıracak politikalar üretmesi gerekiyor.”
“DAHA KAPSAMLI TEŞVİK PROGRAMLARININ GELİŞTİRMESİ GEREKİYOR”
Yoksulluk ve işsizlikle mücadelede atılması gereken adımların neler olduğunu dile getiren Örenci, “Yerel yönetimlerin ve devletin işsizliğe yönelik daha kapsamlı teşvik programları geliştirmesi gerekiyor. Özellikle gençler ve kadınlar için istihdam yaratacak projeler önem arz ediyor. Ayrıca eğitim ve meslek edindirme programlarıyla, iş gücünün kalitesini artırmak gerekiyor. Tarım ve hayvancılıkla uğraşan Van’da, bu sektörlere yönelik desteklerin arttırılması, şehrin ekonomik yapısını güçlendirecektir. Teknoloji ve dijitalleşme alanlarında yapılacak yatırımlar da önemli bir çözüm olabilir. Bunun yanı sıra, girişimcilik destekleriyle yerel ekonomiyi canlandırmak mümkün” şeklinde konuştu.
“VAN’DA YOKSULLUK VE İŞSİZLİK 2024’ÜN GÖLGESİNDE KALDI”
Örenci, Van’da işsizlikle mücadelede kamu ve özel sektör işbirliğinin sağlanması gerektiğinin altını çizerek şunları aktardı: “Van’da yoksulluk ve işsizlik 2024’ün gölgesinde kaldı. Kamu ve özel sektör arasında güçlü bir işbirliği, işsizlikle mücadelede önemli bir rol oynayabilir. Kamu, altyapı projeleri ve teşviklerle özel sektörü desteklemeli, özel sektör ise yatırım yaparak yerel istihdam yaratmalıdır. Özellikle, sanayi ve ticaret alanlarında daha fazla teşvik uygulanabilir. Van, coğrafi olarak stratejik bir noktada bulunuyor ve lojistik sektöründe büyüme potansiyeli var. Kamu, bu alanlarda yatırım yapmayı teşvik edebilir. Ayrıca, özel sektördeki büyük firmalar, yerel istihdamı artıracak projelerde yer alarak, Van’ın ekonomik kalkınmasına katkı sağlayabilirler.”
“TÜM PAYDAŞLARIN EL BİRLİĞİYLE ÇALIŞMASI GEREKİYOR”
Örenci, alınması gereken tedbirleri açıklayarak sözlerini şöyle tamamladı: “Van için umutlu olmak zorundayız. Van, sahip olduğu doğal kaynaklar ve kültürel zenginlikler ile önemli bir potansiyele sahip bir kentimizdir. Bu potansiyelin değerlendirilmesi ve doğru politikaların uygulanmasıyla, ekonomik kalkınma sağlanabilir. Ancak bunun için sadece yerel yönetimlerin değil, tüm paydaşların el birliğiyle çalışması gerekiyor. Toplumun tüm kesimlerinin bu sürece dahil olması ve birbirini desteklemesi çok önemli. Halkın bilinçlenmesi, işsizlik ve yoksulluk gibi sorunların çözülmesinde büyük fark yaratabilir. Son olarak tüm dostlarımızın 2025 yılını kutlarım. Bu yılın sağlık, huzur, barış ve kardeşlik duygusu içerisinde geçmesini temenni ederim.”
VAN’IN KARA TABLOSU: YOKSULLUK
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait 'Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri'ni kamuoyuyla paylaştı. Şehrivan’ın TÜİK verilerinden derlediği bilgilere göre, Van’ın yer aldığı TRB2 Bölgesi, Türkiye’nin en yoksul bölgelerinden biri olmayı sürdürüyor. Van’daki ekonomik zorluklar ve kötü yaşam koşulları, kentin kalkınma potansiyelini ciddi şekilde etkiliyor.
VAN’IN YOKSULLUK TABLOSU ÜRKÜTÜCÜ BOYUTTA
TÜİK verilerine göre, eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’sine göre belirlenen bölgesel yoksulluk sınırı, TRB2 Bölgesi’nde 36 bin 906 TL olarak hesaplandı. Bu gelir sınırına göre bölgede yoksulluk oranı yüzde 7,3 olarak kaydedildi.
Daha geniş bir kapsamla, eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ına göre hesaplanan bölgesel yoksulluk sınırı ise 44 bin 287 TL oldu. Bu durumda TRB2 Bölgesi’ndeki yoksulluk oranı yüzde 15,3’e yükseldi.
