İran ile en uzun kara sınırına sahip olan Van, bir süredir oldukça durgun geçen sürecin ardından çift bayram yapmak istiyor. Ramazan ayını geçtiğimiz aylara göre daha durgun geçiren esnaf 21 Mart tarihi itibariyle başlayacak İran’daki Nevruz Bayramı tatilinin ve 30 Mart’taki Ramazan Bayramı’nın çifte bayrama dönüşmesini bekliyor. Geçtiğimiz yıllara oranla durağan başlasa da son birkaç gündür Kapıköy Sınır Kapısı’ndan kara yoluyla Van’a gelen İranlılar kentte bayram öncesi bir hareketlilik yaşatmaya başladı.
VAN ALIŞVERİŞ FESTİVALİ VE TREN SEFERLERİ POZİTİF TAKSI SUNABİLİR
Kentin ekonomisine can suyu olan İranlılar başta konaklama olmak üzere konfeksiyon ve ulaşım sektörlerinde hareketlilik yaşatırken halihazırda devam eden Van Alışveriş Festivali (Van Shopping Fest) ve Tahran-Van tren seferlerinin yeniden başlaması ile hareketliliğin daha da artması bekleniyor. İran’daki 13 günlük Nevruz tatili ve bayram arifesinde başlayan hareketlilik ile ilgili Şehrivan’a konuşan Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fevzi Çeliktaş, Nevruz döneminde Van’a yönelik turist akınının daha da arttığına dikkat ederek bu süreçte atılması gereken adımlar ve beklentileri dile getirdi.
BAŞKAN ÇELİKTAŞ: KAPIKÖY SINIR KAPISI VAN’IN CAN DAMARIDIR
Çeliktaş, Kapıköy Sınır Kapısı’nın Van’a katkılarını dile getirerek, “Kapıköy Sınır Kapısı Van’ın can damarıdır. Ülkemizin Orta Asya’ya hatta Uzak Doğu’ya açılan kapısı olduğu gibi, doğunun da Avrupa’ya açılan en önemli kapılarından biridir. Ancak bu önem, 2014 yılından önce ne yazık ki bilinmiyordu. 2014 yılında Van Ticaret ve Sanayi Odası’nda göreve geldikten sonra yüzümüzü doğuya, yani İran’a döndük. Öncesinde defalarca ülkemizin batısına gittik. Van’ın tanıtımını yaptık ve insanları Van’a davet ettik” dedi.
“İRANLI TURİSTLERİ VAN’A ÇEKMEK İÇİN STRATEJİ DEĞİŞTİRDİK”
İranlıların Van’a gelmesi için yaptıkları çalışmaları belirten Çeliktaş şunları söyledi: “Ancak geri geldiğimizde bizden başka gelen olmadı. Bunun üzerine stratejimizi değiştirdik ve İran’a yöneldik. Her zaman söyleriz, köyümüze gitmediğimiz kadar İran’a gittik. Şehrimizi tanıttık, potansiyellerini anlattık, neden gelmeleri gerektiğini söyledik. Daha sonra, şu anda devam eden Van Shopping Fest (Van Alışveriş Günleri) etkinliğini düzenledik. İran’da sayısız tanıtım çalışması yaptık. Sınırdan başlayıp Tahran’a kadar giderek Van’ı anlattık.”
İRANLI TURİSTLERİN VAN EKONOMİSİNE KATKISI BÜYÜK!
İranlı turistlerin Van’a ve ülkeye katkısını açıklayan Çeliktaş, “Bu girişimlerimiz ve çalışmalarımız neticesinde yıllık 720 bin İranlıyı şehrimizde ağırlamaya başladık. İşte Kapıköy Sınır Kapısı’nın ilimize ve ülkemize en büyük katkısı bu: Turizm. Turizm, tavana değil tabana yayılan bir sektördür. Bir İranlı Kapıköy’den giriş yaptığı andan itibaren ulaşımdan yeme-içmeye, giyim konfeksiyondan konaklama ve eğlenceye kadar tüm sektörlere ekonomik katkı sağlamaktadır. Bu, ilimiz için büyük bir önem taşımaktadır. Ayrıca ilimize gelen İranlı turistler, bazen sadece bir gün konaklayarak ya da hiç konaklamadan İstanbul, İzmir, Antalya gibi diğer tatil bölgelerine gitmektedir. Böylece Kapıköy’ün sağladığı katkı tüm ülkeye yayılmaktadır. Bu da bizleri elbette mutlu etmektedir” ifadelerini kullandı.
KAPIKÖY SINIR KAPISI EN YOĞUN SINIR KAPILARI ARASINDA
Ticaret Bakanlığı verilerine göre Kapıköy’ün en çok geçiş yapılan sınır kapılarından biri olduğunu vurgulayan Çeliktaş, “Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan rakamlara bakıldığında, Kapıköy Sınır Kapısı, yılın ilk iki ayında en fazla giriş-çıkış yapılan sınır kapıları arasında 5. sırada yer almaktadır. Geçen yıl açıklanan rakamlara göre 6. sıradaydı. Her geçen gün Kapıköy’den giriş-çıkış yapan kişi sayısı artmaktadır ve bu bizim için sevindiricidir. Sadece İranlıların giriş rakamlarına baktığımızda; 2023 yılının Ocak-15 Mart döneminde 45 bin İranlı giriş yaparken, 2024 yılında bu rakam 104 bine, 2025 yılında ise 125 binin üzerine çıkmıştır. Her geçen gün artan İranlı turist sayısı, şehrimizin ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır” diye aktardı.
BU YILIN İLK 3 AYINDA VAN’DA 62 MİLYON DOLAR KATKI!
2025’in ilk 3 ayında İranlı turistlerin 62 milyon dolar katkı sağladığını belirten Çeliktaş, şu rakamları paylaştı: “2024 yılında 720 bin İranlı sadece Kapıköy’den Van’a giriş yapmıştır. Yaptığımız araştırmalara ve elde ettiğimiz verilere göre, her bir İranlının ortalama 500 dolar harcadığını düşündüğümüzde, 360 milyon dolar kent ekonomimize katkı sağlanmıştır. Bu rakamı 75 gün üzerinden değerlendirdiğimizde 2025 yılında şu ana kadar 62 milyon doların üzerinde bir ekonomik kazanç elde edilmiştir. İranlı turistler, kentimiz için bu kadar kıymetlidir. Ki bunun etkisini pandemide çok net bir şekilde gördük. Salgın nedeniyle sınır kapısı kapandığında, şehrimiz ekonomik olarak neredeyse durma noktasına geldi. Yoğunluklu olarak hizmet sektörüne dayalı bir ekonomiye sahip olan Van’da, insanlar evine ekmek götüremez hale geldi.”
İRANLILAR, HİZMET SEKTÖRÜNÜN GELİŞİMİNE KATKI SAĞLIYOR!
İranlıların Van’a gelmelerinin hizmet sektörünün gelişmesine katkı sağladığını aktaran Çeliktaş, “Van ekonomisinin yüzde 63’ü hizmet sektörüne dayanmaktadır. Ne yazık ki üretim konusunda istenilen seviyede değiliz. Ancak yıllık 720 bin İranlının şehrimize gelmesi, hizmet sektörünün daha da gelişmesine olanak sağlamaktadır. Bunu rakamlarla da görebiliriz: 2014 yılında yüzümüzü doğuya döndüğümüzü söylemiştim. 2011 yılında 47 otel bulunan şehrimizde şu anda 100’ün üzerinde otel bulunmaktadır. Bu rakam, sektörün nasıl geliştiğini açıkça gözler önüne sermektedir. Aynı şekilde kafe, restoran ve eğlence mekânlarının sayısında iki kat artış yaşanmıştır” dedi.
VAN’IN 7/24 CANLI KALMASINI SAĞLIYORLAR
Van’ın İranlı turistler sayesinde hareketli kaldığını belirten Çeliktaş şunları söyledi: “Van neredeyse 7/24 canlı ve hareketli bir hale gelmiştir. Açık bir şekilde ifade etmek gerekirse, Van şu anda en hareketli ve canlı kentlerin başında gelmektedir. Kış aylarında tatil beldeleri tamamen kapanırken, Van kış aylarında dahi İranlı turistler sayesinde hareketli kalmaktadır. Bu durum, en küçük esnaftan otellere kadar tüm sektörlere yansımaktadır. Ancak burada önemli bir noktaya da değinmek gerekir. Her geçen gün artan İranlı turist sayısına bağlı olarak konaklama, alışveriş merkezi, restoran ve eğlence mekânlarının da artması gerekmektedir. Örneğin, 2023 yılında 595 bin İranlı gelirken, bu rakam 2024 yılında 720 bine ulaşmıştır. Bu durum, Van’ın da büyümesi gerektiğini göstermektedir. Aksi takdirde, otellerde yer olmaması İranlı turistlerin alternatif şehirlere yönelmesine ve Van’ı transit geçmesine neden olacaktır.”
“ARTAN TURİST SAYISINA KARŞI PERON SAYISI ARTTIRILMALI!”
Çeliktaş, Kapıköy’de peron sayısının arttırılması gerektiğinin altını çizerek, “Ancak mevcut durum kesinlikle yeterli değildir. Öncelikle bavul ticareti yapanlar ile turist geçişlerinin ayrılması gerekmektedir. Şu an aynı peronlardan geçiş yapılması nedeniyle yaşanan karmaşa, özellikle gümrük işlemlerinde uzun bekleme sürelerine yol açmakta ve turistlerin memnuniyetsizliğine neden olmaktadır. Aynı peronlardan geçiş yapıldığı için, gümrük işlemleri sırasında oluşan yoğunluk hem ticaret yapanları hem de turistik amaçla gelen İranlıları olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle birçok İranlı, Van’a gelmeme kararı almaktadır. Sınır geçişlerinin daha hızlı hale gelmesi için turistler ile ticaret yapan kişilerin ayrı peronlardan geçmesi gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
ÇELİKTAŞ: KAPIKÖY’DE GÜMRÜK MEMURU SAYISI ARTIRILMALI
Çeliktaş, Kapıköy’de çalışan gümrük memuru sayısının da arttırılması gerektiğine dikkat çekerek, “Van TSO olarak bu talebi sürekli olarak dile getiriyor ve yetkililere iletiyoruz. Bu sorunun çözülmesi, sadece turistlerin memnuniyetini artırmakla kalmayacak, aynı zamanda ticaret yapan kişilerin de daha hızlı geçiş yapmasını sağlayacaktır. Bir diğer sorun ise gümrük memuru sayısının yetersiz olmasıdır. Şu an itibariyle, ülkemizdeki 23 kara sınır kapısı arasında en fazla giriş-çıkış yapılan 5. sınır kapısı olan Kapıköy’de çalışan gümrük memuru sayısı yeterli seviyede değildir. Peronların ayrılması gibi çalışan sayısının da artırılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra, çalışanların tutum ve davranışları konusunda da bilgilendirmeler yapılması gerekmektedir” diye konuştu.
İRANLI TURİSTLERE DAHA İYİ DAVRANILMALI!
Son olarak, İranlı turistlerin kötü muameleye maruz kalmaması gerektiğine dikkat çeken Çeliktaş, “İlk 75 günde 125 bin İranlı şehrimize gelmiştir. Neden gelmişlerdir? Alışveriş yapmak, eğlenmek, konaklamak, para harcamak ve döviz bırakmak için gelmişlerdir. Biz onları zorla getirmiyoruz. Aksine, bu şehre katma değer sağlıyorlar. Bu insanları kapıdan girerken kötü muameleye maruz bırakmaya, bağırmaya ya da sert davranmaya hakkımız yoktur. Bu insanlar sadece turist değil, aynı zamanda komşularımız ve misafirlerimizdir. Bu bilinçle hareket etmemiz gerekmektedir. Bu yüzden sınırdan giriş yaptıklarında her türlü kolaylığın sağlanması elzemdir” dedi.
TAHRAN-VAN TREN SEFERLERİ VAN TURİZMİNE YENİ BİR SOLUK GETİRDİ
Geçmişte İranlı turistlerin Van’a ulaşımında önemli bir rol oynayan Tahran-Van tren seferleri, uzun bir aradan sonra yeniden başladı. İranlıların Van’a daha rahat ve konforlu bir şekilde gelmesini sağlayan bu tren seferleri, Nevruz döneminde de büyük ilgi görüyor. Kara yolu ile Kapıköy’den gelen turistlerin yanı sıra, demir yolu seçeneğinin eklenmesiyle İranlıların Van’a ulaşımı daha da kolaylaştı.
VAN SHOPPİNG FEST TURİST SAYISINI ARTTIRIYOR
Van’ın en önemli etkinliklerinden biri olan Van Shopping Fest (Van Alışveriş Günleri), İranlı turistlerin ilgisini çeken bir diğer faktör oldu. Geleneksel hale gelen festival, alışverişte büyük indirimler sunarak İranlıların Van’da daha fazla zaman geçirmesini sağlıyor.
252 BİN 617 KİŞİ KAPIKÖY SINIR KAPISINDAN GİRİŞ-ÇIKIŞ YAPTI
Van’ın İran’a açılan en önemli kapısı olan Kapıköy Sınır Kapısı, 2025’in ilk iki ayında yoğun bir hareketlilik yaşadı. Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre, Ocak ve Şubat aylarında toplam 252 bin 617 kişi sınır kapısından giriş-çıkış yaptı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine kıyasla belirgin bir artış gösterirken, Van’ın turizm ve ticaret potansiyelini bir kez daha gözler önüne serdi.
