Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ilişkin “Çölleşme ve Erozyon İstatistikleri”ni açıkladı. Verilere göre ülkede çölleşme ve erozyon tehdidi artmaya devam ederken, Türkiye’nin en az yeşil alana sahip illerinden biri olan Van, bu verilerle bir kez daha çölleşme riski ile karşı karşıya olduğunu gözler önüne serdi. Açıklanan verilere göre Van, “orta ve yüksek çölleşme hassasiyeti” gösteren iller arasında yer aldı.
YEŞİLSİZ VAN ÇÖLLEŞME TEHLİKESİ İLE KARŞI KARŞIYA!
Van, Türkiye’nin en az yeşil alanına sahip illerinden biri olarak biliniyor. Bu eksiklik, toprağın tutunamamasına ve erozyonun hızlanmasına neden oluyor. Ağaçlandırma ve yeşil alan projelerinin yetersiz kalması, şehrin çölleşme hassasiyetini daha da artırıyor.
TÜRKİYE’NİN ÇÖLLEŞME HARİTASINDA VAN ÖNE ÇIKTI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü ile TÜBİTAK-BİLGEM işbirliği ile Havza İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesi (HİDS) Projesi’nin iş paketlerinden biri olan Türkiye Çölleşme Modeli ve Hassasiyet Haritası’nın oluşturulması çalışmaları 2015 yılında tamamlandı. Çölleşmenin izlenmesi maksadıyla gerçekleştirilen çalışmalar kapsamında Türkiye’ye özgü çölleşme kriter ve göstergeleri belirlenmiş ve ülkemize uygun CBS tabanlı çölleşme modeli oluşturuldu. Bu sayede ulusal ölçekte çölleşmeye duyarlı alanlar tespit edilerek “Türkiye Çölleşme Hassasiyet Haritası” üretildi.
ÜLKENİN YÜZDE 22.5’İ YÜKSEK HASSASİYET GRUBUNDA YER ALDI
Oluşturulan Türkiye Çölleşme Hassasiyet Haritasına göre; ülke topraklarının yaklaşık olarak yüzde 18’i zayıf, yüzde 50.9’ u orta ve yüzde 22.5’i yüksek hassasiyet grubunda bulundu. Türkiye'de Konya gibi kurak ve mikro klima özelliği gösteren bölgelerde bulunmakta ve bu alanlar çölleşme açısından sıcak notaları oluşturdu. Konya-Karapınar, Iğdır-Aralık ve Urfa-Ceylanpınar çok yüksek hassasiyeti gösteren bölgeler olarak görülürken, Tuz Gölü havzası, Ereğli-Karaman bölgesi, Urfa-Ceylanpınar-Mardin-Batman hattı ile Eskişehir çevresi orta ve yüksek hassasiyet grubunu oluşturdu. Yeşilin, yağışın ve nemin bol olduğu Karadeniz bölgesi ise en düşük hassasiyet sınıfında yer aldı.
ÇÖLLEŞME AÇISINDAN EN HASSAS İLLER BELLİ OLDU
İl bazında çölleşme hassasiyet sınıfları dağılımına bakıldığında; Aksaray (yüzde 0,02 zayıf, yüzde 2,40 orta, yüzde 96,6 yüksek), Şanlıurfa (yüzde 0,08 zayıf, yüzde 4,89 orta, yüzde 96,4 yüksek), Nevşehir (yüzde 0,01 zayıf, yüzde 13,02 orta, yüzde 94,5 yüksek) çölleşme açısından en hassas illeri oluşturdu.
RİZE, ARDAHAN VE DÜZCE EN AZ HASSASİYET TAŞIYAN İLLER KATEGORİSİNDE YER ALDI
Rize (yüzde 84,2 zayıf, yüzde 5,2 orta, yüzde 0,00 yüksek), Ardahan (yüzde 77,1 zayıf, yüzde 11,8 orta, yüzde 0,00 yüksek), Düzce (yüzde 85,2 zayıf, yüzde 14,6 orta, yüzde 0,00 yüksek) ise en az hassasiyet taşıyan iller kategorisinde yer aldı.
TÜRKİYE’DEKİ ORMAN ALANLARININ YÜZDE 0,36’SI YÜKSEK ÇÖLLEŞME HASSASİYETİNDE
Türkiye ölçeğinde sektörler bazında çölleşme hassasiyet sınıfları dağılımına bakıldığında ise; Türkiye orman varlığı 22.621.395 hektar ile ülke yüzölçümünün yüzde 29’unu kapladı. Türkiye Çölleşme Hassasiyet Haritası arazi kullanım durumuna göre incelendiğinde; Türkiye’deki orman alanlarının yalnızca yüzde 0,36’sı yüksek çölleşme hassasiyetindeyken, yüzde 30,79’u orta ve yüzde 68,86’sı düşük düzeyde çölleşme hassasiyetinde oldu.
TÜRKİYE’DEKİ TARIM ALANLARINDA ÇÖLLEŞME HASSASİYETİ DAHA YÜKSEK!
Türkiye’deki tarım alanlarında çölleşme hassasiyeti daha yüksek derecede olup; tarım alanlarının yüzde 26,25’i yüksek, yüzde 64,77’si orta ve yüzde 8,98’i ise düşük derecede çölleşme hassasiyeti gösterdi. Mera alanlarının ise yüzde 34,56’sı yüksek, yüzde 52,45’i orta ve yüzde 12,99’u düşük çölleşme hassasiyetinde olarak gerçekleşti.
