ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-ŞABAN BEYAZSAÇ
Binlerce yıllık medeniyetlerin hüküm sürdüğü Van’da, o medeniyetlere ait izler araştırılmaya devam ediyor. Urartu Krallığı'nın yıkılmasından sonra da Persler, Makedonyalılar, Partlar gibi önemli medeniyetlerin hüküm sürdüğü Van, önemli tarih merkezlerinden biri olurken, kentte resmi olarak yapılan kazı çalışmalarıyla da medeniyetlere ait yeni buluntular gün yüzüne çıkıyor. Son yıllarda Van’da başlatılan kazı çalışmalarında birçok yapı, bulgu ve tarihi değer ortaya çıkarken, kentin turizm potansiyeline de ciddi katkı sunuyor. Kazı çalışmalarında bulunan birçok yer dışında tarihi kiliseler de defineciler tarafından tahrip edilirken, İl Kültür ve Turizm Müdürü Erol Uslu’dan da önemli uyarı geldi. Uslu, Van’daki medeniyetlerin ve tarihi yapılarının öneminden söz ederek, bu yapıları ise hep birlikte korunması gerektiğini söyledi.
TARİHİ BULGULAR VAN İÇİN BÜYÜK BİR ÖNEM ARZ EDİYOR
Van’da kazı sonucunda ortaya çıkan yerlerin Van için büyük bir önem taşıdığını vurgulayan Uslu, “Turizm açısından önemli destinasyon alanları içerisinde yer alıyor. Dışardan gelen grupların oraları ziyaret etmesi ile birlikte konaklama sayısı artıyor, buradaki esnaf ve taşıma sektörü gibi birçok sektör de kazanç elde ediyor. Turizm çok bileşenli bir yapıya sahiptir. Birçok sektör bu kaynaktan yararlanıyor. Her tarihi yapının altında eser ya da altın vardır algısından vazgeçmeliyiz. Bunları tahrip edince kentte zarar veriyoruz. Van Müzesi her yıl resmi olarak onlarca define kazısına ev sahipliği yapıyor”
“YÜZLERCE KAZI GÖRDÜM AMA DEFİNEYE DENK GELMEDİK”
“16 yıllık müzedeki geçmişim ile birlikte yüzlerce define kazasını gördüm ama hiçbirinde altın bulmadık. Her kale ya da her mezarın altında hazine varmış algısını yıkmamız lazım. Yaşam alanını terk eden insanlar elbette ki yanlarına değerli eşyalarını alıp başka yer de yaşam alanı kuracaklar. Geçmiş dönemdeki insanlar hayvanlarını, çadırlarını ve başka eşyalarını yanlarına alacak ama hazinesi yanına almayacak, öyle bir mantık olabilir mi? Gittiği yerde daha rahat bir hayat sürmek için ilk başta altınını götürecektir. Çünkü terk ettiği yerden artık sökülüyor, oranın artık yaşam alanı olmadığını algısıyla orayı terk ediyor”
“TARİHİ MEKANLARA HEP BİRLİKTE SAHİP ÇIKALIM”
Uslu, “Van’da yaşayan insanlara seslenmek istiyorum. Bu tarihi mekanlara hep birlikte sahip çıkalım. Kurum olarak üstümüze düşeni yapalım ama bir bütün olalım ve herkes üstüne düşeni yapsın. Bu zararın önüne geçmek lazım. Biz bu tahribatla çocuklarımızın geleceğini yok ediyoruz. Geçtiğimiz günlerde Beylerbeyi Kalesi ve Nekropol alanındaki algı, birçok yere ulaştı. Van’ın kaçakçılar tarafından tahrip edildiği olgusu oluşturdu. Van’ın turizm açısından daha da gelişmesi için proje ve çalışmalar yürütüyoruz. Van çok zengin bir tarihe ve yapıya sahip, bu zenginliğe tek başına sahip çıkmak çok zordur. Van’ı çevre illere nazaran kıyasladığınız zaman kentin sahip olduğu değerlerin ne kadar çok olduğunu bir kez daha görebiliyorsunuz. Buda Van’ın şansı mı ya da şanssızlığımı onu bilemedim” diye ekledi.
VAN’DA URARTU KÜLTÜRÜ ÇOK GÜÇLÜ!
Van İl Kültür ve Turizm Müdürü Erol Uslu, “Van’ın geçmişini kendi içerisinde değerlendirdiğiniz zaman ya da geçmişe dair izleri bir bütün olarak değerlendirdiğinizde burayı bir Urartu olarak tanımlıyoruz. Aslında Urartu olarak da Van’ı ön plana çıkarmayı istiyoruz, çünkü bu medeniyete başkentlik yapmış bir kentten bahsediyoruz. Urartu öncesi ve Urartu sonrası Pers dönemine geldiğimizde Van’da bu medeniyetlere ait kalıntılarında olduğunu görüyoruz. Edremit tarafında yapılan bir kazı da bir Pers Mezarlığı çıkarıldı. Urartulardan önce diğer medeniyetler kültür açısından da güçlü ama Urartu kültürü gibi kendini hissettirmesini bekleyemeyiz. Sadece 260 yıl Van’da başkentlik kurmuş bir medeniyetten söz ediyoruz. Bu kadar güçlü bir medeniyetten sonra diğer medeniyetlerin kültürü ve tarihi bir geçiş döneminden ibaret kalıyor.
VAN’DA URARTU SONRASI DA MEDENİYETLER YAŞAMIŞ…
Van’daki kazılarla birlikte yeni medeniyetlerin de ortaya çıktığını ifade eden Uslu, şunları söyledi: “Pers mezarlığı sonrası Part İmparatorluğu için yapılan çalışmalar ortaya çıktı. Erciş’teki Zernaki Tepe Antik Kenti için insanlar Urartu medeniyete ait olduğunu düşünüyordu. Ancak geçen seneki kazılar sonucunda oranın Part İmparatorluğuna ait olduğu tahmin ediliyor. Tabi, bunu net olarak söylemesek dahi yapılan kazılardan 4 adet Aramice kitabe bulundu ve bunlar üzerinde çalışma yapılıyor. Zernaki de yapılan kazılar sonucunda toplu bir yaşamın olduğunu görüyorsunuz ve Urartu sonrası da Van’da bir hareketliliğin olduğunu görüyorsunuz”
“URARTU VAN’IN OMURGASINI OLUŞTURUYOR”
“Urartu’nun ise Van için ayrı bir yeri var. Urartu Van’ın omurgasını oluşturuyor. Kent yaşantısını ve devlet olmayı Van olarak biz Urartulardan görüyoruz. Van’da Urartulardan sonra biz yaşam olmuş ama iskân söz konusunu değildir. Buralarda medeniyetlerin bir hâkimiyeti var ama Urartu gibi bir iskân yok. Van’a değer katan bu değerli yapılar kazılar sonucu ortaya çıkıyor ama ne yazık ki koruyamıyoruz. Yakın tarihte defnedilen mezarların bile tahrip edildiğini görüyoruz. İslam kültüründe ölen biri ile birlikte değerli eşyaları gömülmüyor, bizim kültürde öyle bir şey olmamasına rağmen İslami mezarlar yine de tahrip ediliyor. Bu algılar kırılmadığı müddetçe tarihi yapıları sahiplenmemiz çok zor olur. 240’ın üzerinde tescilli yapımız var ve bu yapıların tamamına personel yetiştirmeniz mümkün değil.”
“13 İLÇEDE PANELLER DÜZENLENECEK”
Tarihimizin yok edilmemesi için bilincin oluşturulması gerektiğini söyleyen Uslu, yakın zamanda 13 ilçede kaçakçılıkla mücadele adı altında panellerin düzenleneceğini söyledi. Uslu, “Önceki hedef öğretmen ve muhtar olmak üzere daha sonra köylerdeki ileri gelen insanları bir araya getirip tarihi mekanlara yapılan bu tahribatların aslında her birinin geleceğimizde vurulan bir darbe olduğunu, geleceğimizi yok ettiğini ve varlığımızın bir sembolü olan bu kalıntıların ortadan kaldırıldığını öğretmemiz gerekiyor. Kaçakçılığın önüne geçmek için önce kaçakçılık fikrini ortadan kaldırmakla başlamalıyız. Her şeyden önce toplumun bu noktada bilinçlenmesi gerekiyor. Biz bu kazılarla geleceğimiz tahrip ediyoruz” şeklinde konuştu.
USLU, DEVAM EDEN PROJELERİ DE ANLATTI!
Van’da yürütülen projelerden de söz eden Uslu, “Van Kalesi eteklerinde bulunan Eski Van şehrini canlandırma projesi bir taraftan yürütülüyor. Erciş Zernaki Tepe de kazı çalışmaları devam ediyor. Ayanıs Kalesi önümüzdeki yıllarda yeni statüsüne kazandırmak için çalışmalar sürüyor. Gürpınar’da Çavuş Tepe Kalesi ve Hoşap Kalesi’ndeki restorasyon çalışmaları devam ediyor. Eski Van Şehrinde bulunan kiliselerin yeniden ayağa kaldırılması için projeler sürüyor. Yoğun bir program var ve bunların da insanlar tarafından iyi karşılanması gerekiyor. Bizim turizmi güçlendirmemiz gerekiyor. Sayın valimizle birlikte bu çalışmalar hız kazandı ve sayın vali her noktaya dokunmaya çalışıyor. Kentimiz için de sayın valimizin bulunması büyük bir şanstır” şeklinde konuştu.