Ticaret Bakanlığı, 6 Temmuz'da gerçekleştirdiği yönetmelik değişikliğiyle, ikinci el otomobil pazarında artan fiyatlara karşı harekete geçti. Yeni yönetmelik değişikliğiyle birlikte, 15 Temmuz'dan itibaren ikinci el taşıtların üretici tarafından tavsiye edilen satış fiyatının üzerinde ilana çıkması 1 Ocak 2024'e kadar yasaklandı. Düzenlemeyi ihlal edenlere 300 bin liralık ceza uygulanması kararlaştırılırken, bu kapsamda bugüne kadar 35,4 milyon liralık para cezası kesildiği bilgisi paylaşıldı.
Araç sahiplerinin "ekstra" oyunu
Bazı araç satıcıları, söz konusu kısıtlamayı delmek için çeşitli yöntemlere başvuruyor. Satıcılar, şimdilerde "ekstraları" bahane ederek ikinci el araç fiyatlarını yeniden yükseltmeye başladı. Araç satıcıları, ilan sitelerinde aracın fiyatını sıfır fiyatının altında duyuruyor ancak araçta cam filmi, kaput filmi, boya koruma, hız sabitleyici, anahtarsız giriş gibi ekstra donanım ve aksesuarların yer alması bahane edilerek, satış fiyatı dışında ek bedeller istiyor.
Bu bedellerle birlikte, ikinci el aracın fiyatı yeniden sıfır fiyatının üstüne çıkıyor ve yeni düzenleme delinmiş oluyor. Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, salgın sürecindeki üretim ve lojistik sıkıntıları nedeniyle araç fiyatlarının arttığını belirterek, şunları söyledi:
Geçtiğimiz yıl bu fiyat artışlarının önüne geçmek amacıyla Ticaret Bakanlığı tarafından sıfır araçların 6 ay ve 6 bin kilometre kuralına uymadan satılamaması kararı getirildi, ancak bu uygulamanın bireysel olarak araç alıp satanları kapsamaması dolayısıyla fiyat artışlarının önüne geçilemedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın, göreve gelir gelmez bu konuda bazı yeni önlemler aldığına dikkati çeken Erkoç, sözlerine şöyle devam etti:
Bilindiği gibi şu an ilan sayfalarında yer alan ikinci el araç fiyatlarının distribütör tarafından belirlenen sıfır fiyatının üzerine çıkamayacağına ilişkin düzenleme yapıldı, ancak zaman zaman bu konuda vatandaşın gördüğü ilandan farklı fiyatlarla karşılaştığına dair sıkıntılar gündeme geliyor.
"Kötüye kullananlar cezalandırılmalı"
Aksesuar durumu kontrol edilebilir, aksesuarsız olduğu halde yüksek fiyat yazılıyorsa gereken ceza verilebilir. Kurnazlık yapıp bunu kötüye kullananlar elbette cezalandırılmalı.
Burada elbette ki aksesuar eklenebilen durumlar dışında bu konuyu suistimal edenler de olabilir, ancak bu işi, meslekle alakası olmayan, kayıtsız ve vergisiz bir şekilde bu işi yapan kişilerin daha fazla yaptığını görüyoruz.
Hiçbir vergi ödemeden ayak üstü alıp satanlar çok fazla. Cezai uygulamalar başladığında buradaki kayıt dışılığın önüne de geçilecektir. 'Al-sat'çı olarak tabir ettiğimiz, bayilerden araçları alıp stoklayan kişilere cezalar yazılmaya başladığı anda, bu suni köpüğün de fiyat artışlarının da önüne geçileceğini düşünüyoruz.
Tüm motorlu araç satıcıları olarak beklentimiz, 3 ve üzerinde araç alıp satanlara cezai işlemlerin uygulanması.
"Satıcılar ve bayiler uygulamaya direniyor"
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük de kamu otoritesi tarafından alınan önlemlere rağmen otomobil bayileri, distribütörler ve ikinci el araç alım satımı yapanların, uygulamaya direndiğini söyledi.
Otomobil satın alırken tüketiciye aksesuarlar dahil satış fiyatının söylenmesi gerektiğini ifade eden Küçük, şu ifadeleri kullandı:
İlan edilen fiyat ile otomobil satın almak üzere işletmeye gidildiğinde farklı fiyat sunulmamalı.
Bu, hem tüketici çıkarları hem de piyasadaki rekabet açısından önemli. Tüketici birden fazla satıcıdan fiyat mukayesesi yapabilir veya benzer özelliklere sahip araçlar arasında da mukayeseye gidebilir. İlan edilen fiyata bakıyorsun, ama satın almaya gittiğinde fiyat artabiliyor.