Salep, köklü Osmanlı mutfağından günümüze gelen geleneksel bir içecek ve tatlandırıcı olarak bilinirken, aynı zamanda kozmetik sektöründe de farklı sorunların giderilmesinde kullanılan bir bitki haline geldi.
Özellikle sıcak içeceklerde, tatlılarda ve dondurmaların yapımında kıvam artırıcı ve tatlandırıcı olarak tercih edilen salep, Karadeniz'in özellikle Ordu ve Giresun bölgelerinde üretimiyle dikkat çekiyor.
Salep üretimi, doğası gereği zahmetli ve dikkat gerektiren bir süreçtir.
Ancak, bu uğraşın getirisi yüksek olması nedeniyle, özellikle Ordu ve Giresun'da fındığı bırakıp salep ekmeye başladılar.
İşte maliyeti düşük olmasına rağmen yoluğa tövbe dedirten salebin kazancı…
Salep ekmenin karı büyük
İHA’ya konuşan salep üreticisi Süleyman Yüksel, konu hakkında şu açıklamayı yaptı:
“Salep toprağı beğenmeyince, bu sefer nasıl toprak istiyor bunu araştırmaya başladım. Kitaplarını okudum. Hangi cins salep, hangi yörede oluyor onları ezberledim. Sen 100 bin liralık mal ürettin. Bunun yüzde 40'ı tohum masrafı ve işçilik masrafı. Geri kalan yüzde 60'ı kar.
İkinci sene ve üçüncü sene yüzde 100'ü kar. Bir de tohumunu da kendi veriyor. Artık ben tohuma para vermiyorum. İklime uygun salep cinsini buldun mu, biraz da uzman bir insansan 1 dönüme 1 tona kadar dikilir. Ama genel itibariyle iklimden iklime değişse de 250 300 kilodur.
Tabi 1 dönüme 500 kilo diken de var, 750 kilo diken de var, 1 ton diken de var. 1 ton diken diyor ki ben 2.5 ton ürün alıyorum. Bunun 1 tonunu tekrar tohum yapıyorum. Bana yıllık 1.5 ton tohum veriyor.
Araştırma enstitüleri diyor ki 250 ton dikersin 750 kilo hasat edersin. 250 kilosunu tekrar tohum yaparsın. Sana yıllık 500 kilo gelir getirir diyor. Biz daha Türkiye'de tükettiğimiz salebin yüzde 20'sini üretiyoruz.
500 rakıma kadar serapias, balya, orkistanta, kum salebi bunlar oluyor. Ben o cinsleri ayrı ayrı saksılara dikiyorum ki onların hangi toprakta daha güzel oluyor denemesini yapıyorum. Bunu üreten arkadaşlar kaynatmaya başladılar. Çekirdek salebin kilosunu 2023 itibariyle 3000 3300 lira arasında alırlar. Bugün öğütülmüş salebin kilosu 3000'den aşağı değildir.”
Yokluğa tövbe dedirtir
Süleyman Yüksel, salebin kazancı ile ilgili, “Bu işin üzerinde duracak, titiz olacak. Adamı 2 senede kalkındırır. Yokluğa tövbe dedirttirir. Yeter ki canla başla girsin işe. Orta halli bir vatandaş 2 dönüm ekse ihya eder adamı. Çoluğuna çocuğa yokluğa tövbe dedirtir.” dedi.
Salep ne kadar sürede yetişir
Salep bitkisi, toprak altında çiçeğin oluşturduğu yumrular sayesinde ürün verir. Salep tohumunun salep verebilmesi için 2-4 yıl arasında bir zaman geçmesi gerekir. İlk yıl oluşan yumru salep yapımında kullanılmaz. Bu nedenle ikinci oluşan yumru salep yapımında kullanılır.
