Türkiye’nin 30 büyükşehirden biri olan fakat büyükşehirler arasında birçok alanda neredeyse en düşük istatistiklere sahip olan Van, bir türlü çözülemeyen sorunları ile gündemde kalmaya devam ediyor. 1 milyondan fazla nüfusu olan Van özellikle son birkaç yıldır kentin işsizliği, göçü, yoksulluğu sık sık gündeme gelen konuların başında geliyor. Sadece işsizlik değil ulaşım, imar ve kentleşme gibi daha pek çok sorunla mücadele eden Van’da sorunların çözülmemesi kentin yaşadığı krizleri daha ileri boyutlara taşıyor. Son yıllarda turizm anlamında İranlılar’ın gelişleri ve Kapıköy etkisi ile iyi bir çıkış yakalayan, tekstil üretiminde merkez olma yolunda giden Van’da bunun yanında onlarca önemli sorun kentin beklenen çıkışı yapmasının önünde büyük bir engel olarak durmaya devam ediyor. İşte o sorunlardan bazıları…
VAN TÜRKİYE’NİN EN İŞSİZ KENTLERİNDEN BİRİ!
En büyük sorunlarından biri işsizlik olan Van’da bu yılın ilk 8 ayında da bu sorun çözüme kavuşmadı. Sahip olduğu potansiyeli bir türlü kullanamayan Van, sosyo-ekonomik açıdan ülkenin en fakir illerinden biri olmaya devam ediyor. Yapılan araştırmalarda da bu olumsuz tabloyu gözler önüne seren Van bu yıl açıklanan bir veride Türkiye’nin en yoksul kenti olduğunu açıkladı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı “İl Düzeyinde İşgücü İstatistikleri”ne göre, Van yüzde 19,1 ile Türkiye’de işsizlik oranının en yüksek olduğu 2’nci il oldu. Van’ın işsizlik sorunu her geçen gün daha da büyürken, bu yılın ilk 8 ayında da bu soruna çözüm bulunmadı.
KENT GÖÇMEYE DEVAM EDİYOR!
Çevre illerden göç almasına rağmen sahip olduğu nitelikli insan kaynağını başka illere veya yurt dışına göç eden Van’ın son yıllarda en büyük sorunu nüfus kaybı oldu. Türkiye’nin en hızlı göç veren illerinden biri olan Van’ın son yıllarda nüfusu büyük oranda azaldı. Göç vermek adeta kaderi olan Van’ın bu durumu yapılan araştırmalara da yansıyor. Öyle ki Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) geçtiğimiz günlerde 2023 yılına ait açıkladığı ‘İç Göç İstatistikleri’ne göre Van’dan 56 bin 547 kişi göç ederken Van bu rakamla en çok göç veren illerden biri oldu. Van son yıllarda göçten dolayı kan kaybetmeye devam ediyor.
İMARSIZLIK KENTİ HER GEÇEN GÜN DAHA ÇOK BOĞUYOR!
Son yıllarda özellikle kent merkezinde bir alana sıkışan Van’ın imar sorunu büyümeye devam ediyor. Kentte son birkaç yılın belki de en önemli sorunu olan imar problemi başka sorunlara da neden oluyor. İmar sorunundan dolayı kentte konut fiyatlarında büyük artış yaşanırken, kiralık ev fiyatları ise adeta uçtu. Yüksek fiyatlar konut alımını olumsuz etkilerken, kiracılar ile ev sahipleri arasında ise büyük sorunlar yaşanıyor. Yıllardır imar sorunuyla mücadele eden Van’da bu sorun içinden çıkılmaz bir hal aldı.
KENTİN TÜM DAMARLARI TIKANDI! TRAFİK EN BÜYÜK ÇİLE…
1 milyondan fazla nüfusa sahip olan Van’da trafik sorunu en büyük problemlerden biri olmaya sürdürüyor. Alternatif yolların olmaması, mevcut yolların trafiğin akışını kaldırmaması, trafik ışıklarının ve yaya geçitlerinin yetersizliği, bisiklet yollarının olmaması, araç sahiplerinin duyarsız tavırları ve toplum taşıma araçlarının trafikteki keyfi davranışları kentteki trafiği adeta allak bullak ediyor. Bazı saat ve durumlarda kent merkezi başta olmak üzere belli başlı yollarda trafik adeta durma noktasına gelirken, sık sık gündeme gelen trafik sorunu her yıl daha da içinden çıkılmaz bir hal aldı.
ÖNEMLİ YOLLAR HALA VAN’I ÇIKMIYOR
Kentin imar ve trafik ile birlikte en çok telafuz edilen bir diğer sorunu ise önemli yollarının bir türlü tamamlanmaması olarak biliniyor. 10 yılı aşkın süredir bitmeyen Van Çevre Yolu ile Van Şırnak Karayolu kentin bitmesini en çok beklediği iki yol olarak biliniyor. Van Çevre Yolu’nun bitmemesi nedeniyle kentin iyice sıkıştığı ve trafiğin çileye dönüştüğü süreç devam ederken kaplumbağa hızında yürüyen yoldaki çalışmalardan dolayı kent her geçen gün daha çok sıkışıyor. Van-Şırnak Karayolu Kuzey Irak’a daha rahat bağlanabilecek olan kentin beklediği bu yol da 10 yılı aşan projeler arasında yer alırken, yolun bitmesi halinde kentin yeni pazarlara kavuşması bekleniyor.
O ESKİ TARIM KENTİNDEN ESER YOK ŞİMDİ
Son dönemlerde dur durak bilmeyen akaryakıt zammı üreticiyi de olumsuz etkilemeye devam ediyor. Artan maliyetlerin karşısında çaresiz kalan üretici ne zamlara ne de yüksek fiyatlara yetişemiyor. Türkiye’de en çok küçükbaş hayvan varlığına sahip il olan Van’da da çiftçiler çok zor günler yaşıyor. Akaryakıt zammına, artan gübre ve ilaç fiyatlarına yetişemeyen Vanlı çiftçilerin ayakta duracak gücü kalmazken, bu durum onları göç etmeye zorluyor. Bir zamanlar tarım ve hayvancılığın başkenti olan Van’da çiftçiler iş yapamaz duruma gelirken, kentin gelir kapısı olan tarım ve hayvancılığın eski günlerdeki gibi olmaması sık sık konuşulan konuların başında geliyor.
HALA ALTYAPI SORUNLARI VAR…
Van’ın en büyük sorunlarından biri olan ‘altyapı sorunu’ her yağmur, dolu ve kar yağdığında kendini gösteriyor. Her yağışta kenti su alırken, altyapı sorunundan dolayı caddeler, sokaklar, geçitler, iş yerleri sular altında kalıyor. Van’ın altyapı yetersizliği her yağışta gündem olurken, sorunun her yıl daha da büyümesi ve yetkililerin konuya ilişkin çözüm bulmaması da adeta pes dedirtiyor. Van’ın en büyük sorunlarından biri olan ve vatandaşları her seferinde olumsuz etkileyen altyapı problemi kalıcı çözümler bekliyor.
KİRLİLİK VAR, SIKINTILAR VAR
Van’da artan nüfus çevre sorunlarının artmasına neden oluyor. Kentte su, toprak ve hava kirliliği yoğun olarak görülen sorunların başında geliyor. Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü gün geçtikçe kirlenirken, su seviyesinde de çekilmeler yaşanıyor. Van Gölü Havzasındaki kirlilik canlıları da olumsuz etkiliyor. Bunun yanı sıra kent merkezi başta olmak üzere Van’ın dört bir yanında bulunan kirlilik kentin imajını olumsuz etkiliyor. Bunun yanı sıra hava kirliliği de kentin en büyük problemlerinden biri. Kış aylarında artan hava kirliliği, yeşilin az olduğu Van’da da derinden hissediliyor. Kalitesiz kömürden dolayı kışın Van’da temiz hava almak adeta imkânsız hale geliyor.
VAN’IN DEPREM GERÇEĞİ VAR, GEREKLİ TEDBİR YOK
2011 yılında meydana gelen iki depremle büyük bir yıkıma uğrayan ve o tarihten bu yana depremin maddi ve manevi izlerini silmeye çalışan Van, depremi gündeminde tutmaya devam ediyor. Büyük yıkıma rağmen deprem dirençli hale gelemeyen kentte on binlerce ağır hasarlı bina bulunurken, yapı stokunun depreme dirençli olmadığı da sık sık gündem oluyor. Sık sık artçı depremlerin yaşandığı kent için uyarılar yapılsa da bu konuda hayata geçirilmiş kalıcı bir çözümün olmaması da dikkatlerden kaçmıyor.
