Van’ın çığa en çok maruz kalan, çığ felaketlerinde en çok can yitiren ve yılın neredeyse yarısında yolu kapalı kalan ilçesi olan Bahçesaray (Müküs) yıllardır yılın 12 ay açık kalmasını sağlayacak kar tüneli yapılmasını bekliyor. Son olarak 2020 yılında 42 canın yitirildiği Bahçesaray yoğun yağışlı geçen bu kış boyunca da yine aylarca kapalı kalırken ilçede ikamet eden vatandaşlar bu durumun artık son bitmesini istiyor. Son 20 yılda sadece Karabet (Karapet) Tüneli yapılan fakat çığ bölgelerindeki birçok alanda gerekli tünellerin yapılmadığı ilçede yıllardır 12 ay rahatlık sağlayacak geçiş beklentisi sürerken vatandaşlar daha fazla canın gitmemesi için bölgenin hızlıca yatırım programlarına alınıp makul talihinden kurtarılmasını bekliyor.
BAHÇESARAY HALA 9’UNCU GEZEGEN!
Kentin ulaşım noktasında en çok sorun çeken ilçesi olan Bahçesaray’ın ulaşım çilesi devam ediyor. Yıllar boyunca “3 ay Van’a 9 ay Allah’a bağlı” şeklinde esprilere konu olan ve kapalı yolları ile nam salani Bahçesaray’da bu kapalılık hali aradan geçen onlarca yıla rağmen değişmedi. Ulaşılmaz olması nedeniyle 9’uncu gezegen olarak da adlandırılan ve her kışı Van’dan bağımsız kendi halinde geçiren Bahçesaray’da onlarca yıllık talep olan kar/çığ tünelleri talebi bir türlü gerçekleşmezken son 2014 yılın tamamlanıp hizmete açılan Karabet Tüneli dışında beklenen adımlar bir türlü atılmadı. İlçede Karabet gibi en az 5 tünele daha ihtiyaç duyulurken ilçenin yatırım beklentileri 2020 yılındaki büyük çığ felaketine rağmen karşılanmadı.
BAHÇESARAY DA ARTIK 12 AY VAN’A BAĞLI KALMAK İSTİYOR
İlçenin en büyük çilesi olan kış aylarındaki kapalılık bu yıl da devam ederken sosyal medya üzerinden bu mağduriyet bir kez daha getirildi. 2020’deki çığ felaketi sonrasında kış aylarında yeni kazalara geçit vermemek adına sürekli olarak kapalı tutulan Bahçesaray yolu henüz birkaç hafta önce ulaşıma açılırken vatandaşlar bu kışın da kapalı şekilde geçirilmesi konusunda adeta feryat etti. Hakkâri, Çatak ve benzeri bölgelerde de kar tünelleri yapılmasına rağmen Bahçesaray’da yapılmamasının yarattığı mağduriyeti dile getiren vatandaşlar bu mağduriyetin son bulması için atılması gereken adımları da sıralayarak çözüm çağrısında bulundu.
TOPLAM MALİYETİ 1 MİLYAR TL BİLE DEĞİL…
Farklı platformlarda “Bahçesaray yolunda sürekli çığ oluşan en uzun bölgenin toplamı bin 800 civarında. Bu çığ bölgesine benzer 9-10 nokta daha var ama bu kadar uzun değil. Kimi alanlara 200 metrelik kimi alanlara da 500 metrelik tüneller kurulursa sorun çözülür. Bu şekilde toplamda 5 kilometreyi bile bulmayan tüneller yapılsa Bahçesaray’a ulaşım 12 ay mümkün olur. Sadece 2020 yılında 42 canımızı çığdan kaybettik. Maliyeti toplamda 1 Milyar TL bile olmayan bu çığ tünelleri yapılırsa bir daha çığ felaketinden ötürü can kaybımız olmayacak. Fakat bu tüneller ve tedbirler her yıl erteleniyor.” Şeklindeki çağrılar ile kar tünelleri ile ilgili beklentileri bir kez daha yineledi.
ÇIĞ TEHLİKESİ İLE YOLCULUK İLÇE HALKININ KADERİ OLDU…
Bahçesaray’da onlarca yıldır aylarca kapalı kalma hali devam ederken, 2000’li yıllar öncesine kadar ilçe halkı uzun yıllar kışlık yiyecek, giyecek ve temel ihtiyaçları kış boyunca yetecek kadar stoklayarak kışı geçirmek zorunda kalıyordu. Çok olağanüstü hallerde 11-12 saat süren Bitlis-Hizan yolunu kullanmak zorunda olan vatandaşlar bu dağlık bölgede de yine bin bir zorluk ile Van’a ulaşmaya çalışıyordu. 2000’li yıllardan sonra Bahçesaray-Hizan arası asfaltlandı. Yol kullanıma daha müsait hale getirildi. 2007’den sonra da Karapet bölgesinde yol çalışmaları yapıldı. Ulaşım toprak yoldan çıkarılıp daha ulaşılabilir hale getirildi ama çığ tehlikesi hep aynı kaldı. Hem 3 bin rakımlı Karabet bölgesi hem de Hizan tarafında tehlike sürdü. Bu süreçte sürekli felaketler yaşandı, ölüm ve yaralanmalar devam etti.
EN OLMASI GEREKEN YERLERDE TÜNEL YOK
2014 yılında açılan Karabet Tüneli çığ önlemekten ziyade çalışmaların daha rahat yapılması konusunda önemli bir yatırım oldu. İlçe halkı için sevinç yaratan tünellerin devamı geleceği haberi sürekli olarak canlı tutuldu. Tünel sayesinde aylarca süren kapalı olma hali azaldı fakat yeni tüneller gecikmeye başlayınca endişe de artmaya başladı. 2020 yılındaki çığ felaketi yeniden ilçenin durumunu gündeme taşıdı. 12 kişinin bulunduğu minibüs çığın altında kaldı. Bir anda gündeme oturan çığ felaketi için 2 binden fazla insan alana aktı. Bu süreçte ikinci bir çığ daha yaşandı ve toplamda 42 kişi hayatını yitirdi. Bu çığ felaketi Bahçesaray’da karla mücadelenin yeniden 90’lı yıllara dönmesine neden oldu. Olması gereken alanlarda olmayan tüneller sebebiyle kış ayları tedbirli geçirilmek zorunda kaldı.
ÇIĞ SONRASI BAŞA DÖNDÜ… İLÇE HALKI YENİDEN VAN’A GELMEK İÇİN HİZAN YOLUNU KULLANMAK ZORUNDA…
Bu büyük felaketten sonra artık Bahçesaray yolunda karla mücadele tamamen durdurulurken kış başından Nisan-Mayıs ayına kadar yol kapalı tutulmaya başlandı. Kar yağışı ile birlikte “Ulaşıma kapatılmıştır” yazısı ile önüne set çekilen yollar Mayıs’a kadar kapalı kalırken bu durum ilçe halkına yeniden büyük mağduriyetler yaşatmaya başladı. İlçe halkı yeniden Hizan karayolu üzerinden ulaşım tercihine döndü. Fakat en az 4-5 saat süren bu yol ilçe halkının benzer tehlikeleri farklı bir yolda yaşamasına sebebiyet vermeye devam ediyor. Zira şimdiye kadar ölüm yaşanmasa da bu yol da ciddi tehlike ve endişeleri barındıran ve her an çığ felaketi yaşatabilecek riskli bölgelere sahip.
BAZI DÖNEMLERDE İLÇE TAMAMEN ULAŞILMAZ HALE GELİYOR!
Bahçesaray ile birlikte zaman zaman günlerce kapalı kalan Hizan yolu da ulaşımın bazen günlerce olmamasına neden oluyor. En son Şubat ayında en az 3 gün kapalı kalmış ve Bahçesaray’ın deyim yerindeyse dünya ile irtibatı kopmuştu. Bu durum da olası bir afet ya da acil durumda ilçenin çok büyük yıkımlar ve kayıplar yaşayabileceğini gösteriyor. Hem uzaklığı hem riskleri hem de masrafı nedeniyle Van’a ulaşmak isteyenler için büyük bir yük olan bu yol da Bahçesaray’ın çilesini sona erdirmezken ilçe halkı sosyal medyadan ve farklı platformlardan bir kez daha çağrı yapmaya başladı.
BAHÇESARAYLININ BU MAĞDURİYETİ ARTIK SON BULMALI
Bahçesaray halkı, farklı platformlardan: “Her kış yüksek ölüm tehlikesi ile yolculuk yapmak hepimizi perişan ediyor. Şu an Bahçesaray yoluna toplamda maksimum 5 kilometre Kar/Çığ tüneli yapılırsa bu ölüm riski de biter. Çığ gelen noktalar bellidir, bu noktaları Karayolları ya da herhangi bir Bahçesaraylı bilir. Toplamda birkaç kilometrelik tüneller bizi 7/24 Van’a bağlayacak. Daha rahat bir yol istemek elbette her vatandaşın haklı talebidir ama şu an sizden talebimiz asla konforumuzun artması değil kesinlikle ölümden kurtulmaktır isteğimiz. Elâzığ depreminde 45 canımız kaybettik ve milyarlar harcandı. Bahçesaray Çığ felaketinde sırf çığ tüneli olmadığı için 42 canımız gitti. Ayrıca deprem ihtimaldir ama çığ ihtimal değil her sene başımıza gelecek kesin bir felakettir.”
KISA VADEDE ÇÖZÜM İÇİN EN DOĞRU YATIRIM TÜP TÜNEL DEĞİL ÇIĞ TÜNELLERİ
“Daha büyük felaketler ve bu halin sona ermesi için Bahçesaray’ın sesinin duyulmasını istiyoruz.” Diyen vatandaşlar, hükümetin programlarında ya da Cumhurbaşkanına iletilen taleplerde daha çok tüp tünel beklentisinin oluşturulduğunu bunun da yıllar alacak bir çözüm olduğunu bildiklerini söylerken bunun yerine kısa sürede çözüm oluşturacak tüneller istediklerini söylüyor. Vatandaşlar, “Tüp tünel elbette en kalıcı en kesin en konforlu çözüm, ama halk bir an evvel ölüm riskinden kurtulmak istiyor bunun da en maliyetsiz en kısa şekli ihtiyaç olan noktalara tek sezonda yapılabilecek çığ tünelleridir.” diyor