Karasal iklimin etkili olduğu Van’da son yılların en yağışlı ilkbahar ve yaz mevsimi yaşandı. Son yıllarda kuraklığın baş gösterdiği Van’da bu yılki yağışlar can suyu olurken, bu yağışlar rekolteyi de olumlu etkiledi. Çoğunlukla arpa ve buğday yetiştirilen Van’da hasat bu yıl bereketli başlaması çiftçinin yüzünü güldürürken, buğday ve arpa taban fiyatının beklenenden düşük olması ise hüsrana neden oldu. Bu sene de kar edemeyen Vanlı çiftçinin bu durumunu Şehrivan’a değerlendiren Tuşba Ziraat Odası Başkanı Hasan Özgökçe, “Ürün çok, fiyat ve çiftçinin cebine giren para da az” diyerek Vanlı çiftçinin emeğinin karşılığını alamadığını belirtti.
BAŞKAN ÖZGÖKÇE: BU YILKİ YAĞIŞLAR VAN TARIMINA CAN OLDU
Başkan Özgökçe, yağışların rekolteye etkisinden söz ederek, “Van, son yılların en yağışlı yılını geçirdi. İlkbaharda ve yaz mevsiminde yağışlar beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Van’da bu yıl etkili olan yağışlar, hem yem bitkisi ve hububat üretimi yapan çiftçilerin hem de besicilerin yüzünü güldürdü. Yağışlar Van’a, Van tarımına can oldu. Bu yıl dekarda verim şöyle gerçekleşti; buğdayda 500 ile 600 kg arpada ise 700 ile 900 kg ürün elde edildi. Bu yıl Van’da bol miktarlarda yağış olduğu için genel olarak bitkisel üretimde verim yüksekti. Çiftçilerimiz tarlalarını sulamak zorunda kalmadı. Sarımehmet Barajı’nda arpa ve buğday için hiçbir çiftçimiz sulama yapmadı. Bu sene yağışlardan dolayı çiftçi memnundu” dedi.
YAĞIŞLARA RAĞMEN VANLI ÇİFTÇİ KAR ETMEDİ
Yağışlara rağmen Vanlı çiftçinin yüzünün gülmediğini belirten Özgökçe, “Van’da verim yüksekliğine rağmen çiftçimizin yüzü gene gülmedi. Yağışlar çiftçiyi memnun etse de kazanacağı para memnun etmedi. Çünkü artan enflasyon ve girdi maliyetlerin çok yüksek olmasından kaynaklı olarak çiftçi ürettiği ürünlerden para kazanamıyor. Ürün çok, fiyat az, çiftçinin cebine giren para da az. Mazot, gübre, ilaç ve tohum çok pahalıdır. Her şey yüzde 100’den fazla artmışken; bu yıl açıklanan buğday ve arpa taban fiyatları çiftçilerimizi üzmüştür. Buğdayda yaklaşık olarak yüzde 12, arpada ise yüzde 3 oranında bir artış olmuştur. Acaba bu taban fiyatını belirleyen insanlar neye göre belirliyor? Bu rakamlar enflasyonun çok çok altında kalmıştır. Bu durumda çiftçi nasıl para kazansın? Çiftçinin para kazanması için arpanın 12 lira, buğdayın da 15 lira olması gerekiyordu. Çiftçinin emeği boşa gitti” ifadelerini kullandı.
“BÖYLE GİDERSE VAN’DA SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM KALMAYACAK”
Özgökçe, kar etmeyen Vanlı çiftçinin işi bıraktığını dile getirerek, “İnsanlar yaptığı işte para kazanmak ister. İnsanlar para kazanmadığı işi bırakır. Vanlı çiftçiler mecburen bu durumda işi bırakmak zorunda kalacak. Böylece sürdürülebilir tarım kalmayacak. Tarım bırakıldığında bir sürü işsiz insan olacak. Tarım bir gelir kaynağıdır. Tarıma değer verilmeyince, insanlar maliyetine bu işi yapınca bu işi bırakır. Böyle olunca da insanlar köyden ya Van’a ya da başka illere göç edecek. İnsanlar şehre taşınınca da sorunlar da artacak. İşsizlik artacak, altyapı sorunları, trafik sorunu artacak. Bunların hepsi birbiriyle ilişkili olan konular. Tarımın sürdürülebilir olması için çiftçinin emeğinin karşılığının verilmesi lazım. Çiftçiler desteklenmeli” diye aktardı.
ÜRÜN BEDELLERİNİN GEÇ YATMASI VANLI ÇİFTÇİYİ MAĞDUR EDİYOR
Ürün bedellerinin geç yatmasının çiftçiyi zor duruma soktuğunun altını çizen Özgökçe, “Ofis buğday ve arpa ücretlerini peşin olarak ödenme yapmalıdır. Ya da en azından ürün bedelinin yüzde 50’si peşin olarak ödemelidir. Ofis ürün bedellerini 30 ile 45 gün arasında ödeme yapmaktadır. Buğday ve arpaya verilen prim destekleri ise daha uzun sürede ödenmektedir. Biz ödemelerin hepsinin beraber olarak ödenmesini istiyoruz. Bu da çiftçiyi ayrıca mağdur etmektedir. Çünkü çiftçi biçerdöver ücretini, mazot giderini, banka borçlarını ve diğer giderlerini acilen ödemek zorundadır. Ofis geç ödeme yapınca üreticiler acil ihtiyaçlarını karşılamak için ürünlerini ofis fiyatının altında bir ücretle tüccara satmak durumunda kalmaktadır” dedi.
“TARIM VE HAYVANCILIĞIN BİTMEMESİ İÇİN ÇİFTÇİLER DESTEKLENMELİ”
Çiftçilere anız yakılması konusunda uyarıda bulunan Özgökçe sözlerini şöyle tamamladı: “Çiftçi para kazanamayınca üretimden çekilmektedir. Van’da halen buğday ve arpa hasadı devam etmektedir. Bu yüzden Vanlı çiftçinin desteklenmesi lazım. Tarımın gerilemesi, çiftçinin işi bırakması Van’da hayvancılığı bitirir. Tarım ve hayvancılık birbirini besleyen iki sektördür. Eğer çiftçi tarımı bırakırsa bizim hayvancılık olayımız da biter. Biçim ücretleri çok fazladır. Van’da hayvancılıkta azaldığından beyaz saman ihtiyacı da azalmaktadır. Bu yıl üreticilerimizin çoğu buğday ve arpalarını samansız olarak biçim yaptılar. Çünkü beyaz saman para etmemektedir. Hasat işlemi bitikten sonra çiftçilerimize önemli bir uyarıda bulunmak istiyorum. Anız yakılması durumun da topraktaki canlılar ve organik maddeler yok olmaktadır. Özellikle çiftçilerimizi bu konuda duyarlı davranmalarını istiyorum. Anız yakarken başkasının malına da zarar verebilirsiniz.”