ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-ŞABAN BEYAZSAÇ
Türkiye’de hayat pahalılığı ve enflasyon sorunu hız kesmeden devam ediyor. Geçtiğimiz aralıktan bu yana enflasyon hızla yükselirken, önceki gün açıklanan veriler ile birlikte enflasyon 78,62’ye çıktı. Enflasyon ile orantılı olarak memur ve diğer kamu çalışanlarının maaşları artarken yapılan görüşmeler neticesinde asgari ücrete de yeni ayar geldi. Ülkede olduğu gibi Van’da da asgari ücretle çalışan vatandaşların beklediği ara zam kararını 1 Temmuz tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan açıklarken, yapılan yüzde 30'luk ara zam ile birlikte yeni asgari ücret 5 bin 500 TL oldu. Bu artışlara rağmen açıklanan artışlar ve zamlar tüm kesimleri memnun eden bir karara dönüşmedi. Çalışan ve vatandaşlar geçim nedeniyle bu artışları az bulurken, zam kararının hemen sonrasındaki birkaç günde yaşanan gıda ve diğer fiyatlardaki artışlar zam sevincini müjdeledi. Süreci Şehrivan’a değerlendiren vatandaşlar, yapılan zammın yetmediğini söylerken, işveren ise yapılan zam kararından dert yanarak, işletmelere destek verilmesi gerektiğini, aksi durumdaki artışların büyük külfet oluşturacağı ve istihdam sayılarında ciddi sıkıntılar yaşanabileceğini söyledi.
VATANDAŞ, ASGARİ ÜCRETİN YETMEDİĞİNDEN YANA DERT YANIYOR
Halil Mükemre adlı vatandaş, zamların vatandaşları olumsuz etkilediği belirterek, “Vatandaşı gelen zamlar çok etkiliyor. Sattığımız ürünleri alıp yerine bırakamıyoruz. Eskiden 3, 4 bin maaş alan insan geçimini sağlarken, şimdi 10 bin lira maaş alan insan geçinemiyor. Arada bir yıl bile yok. Asgari ücret 5 bin 500 TL oldu. İşverenlerin çoğu bu ücreti veremiyor çünkü gücü yok. İşçinin sigortası var, iş yerinin kirası, elektriği, doğalgazı var. Elektriğe zam geliyor. Eskiden birine 300 lira elektrik faturası gelse, şimdi bin liradan fazla geliyor. İşveren de mağdur oluyor, işçi de. İşçi de evine ekmek götürmek zorunda. Bu defa işveren işçiyi işten çıkarmak zorunda kalıyor” dedi.
“BU PAHALILIK EN ÇOK ESNAFI ETKİLİYOR”
Mükemre, böyle giderse iş yerlerinin bir bir kapanacağını dile getirerek, “Bu pahalılık devam ederse hem işten çıkarmalar artacak hem de iş yerleri bir bir kapanacak. Pahalılık ve zamlar biz esnafları çok etkiliyor. Eskiden bize gelip de bin liralık eşya alıp, evinin 2 ayını geçindiren müşterilerimiz, şimdi 2-3 bin liraya malzeme alan müşterilerimizin bir ayına bile yetmiyor. Geçimini sağlayamayan insanlar var. Van’da işsizlik çok var. İnşaat sektörü zaten kötü günler yaşıyor. İnşaat sektörü Van’da durduğu zaman hayat duruyor. Van’ın yüzde 80’i inşaatta çalışıyor. Bu insanlar Van’da iş bulamayınca başka illere hatta yurtdışına gidiyor. Van’da iş olsa çoluk çocuğunu niye bırakıp gitsin? Yetkililere sesleniyoruz; bu zamları durdursunlar. Vatandaşa yazıktır, günahtır” ifadelerini kullandı.
MAAŞLARDAKİ ARTIŞ İSTİHDAMA OLUMSUZ OLARAK YANSIYOR!
Rıdvan Bingöl adlı vatandaş, asgari ücrete gelen zammın vatandaşa da zam olarak yansıdığını ifade ederek, “Ben burada dükkana 2 bin lira veriyorum. Günlük kazancım masrafıma yetmiyor. Fazlasını cebimden veriyorum. Dükkan masrafımı da çıkaramıyorum. Burada satacağım 30 bin TL’lik eşyam varken günden güne azalıyor. Geçen seneye göre benim dükkanımda 100 bin TL’lik malzeme olması gerekirken bu sene 30 bin TL’lik malzemem var. Ne satabiliyorum ne de alabiliyorum. Bugün 200 liralık satış yapsam eve günlük 400 liralık malzeme alıyorum. Asgari ücrete zam geldi ama vatandaşı bu defa daha çok etkileyecek. Asgari ücrete zam geldiği zaman her şeye de zam geliyor. Asgari ücrete gelen zamlar, bize de zam olarak yansıyor. Zam yapılmaması daha iyiydi. Eskiden bir fabrikada 100 kişi çalışsa işveren en azından ticaret yapabiliyordu. Asgari ücrete zam yapılınca işveren bu defa zam yapmak zorunda kalıyor. İşveren asgari ücret veremeyince 100 kişiden 50 kişiyi işten çıkarıyor. O 50 kişi işsiz kalıyor” şeklinde konuştu.
VATANDAŞ: İNSANLAR PERİŞAN DURUMDA
Esnaf Hüsnü Eltaş, alım gücü olmadığı için asgari ücretin artmasıyla bir şey değişmeyeceğini dile getirerek, “Her şeye zam geldiği için vatandaş bundan olumsuz etkileniyor. Alım gücü olmadığı için vatandaş kötü etkileniyor. Önemli olan zamların düşmesi. Asgari ücret artsa bile hiçbir şeyi karşılamaz. 5 bin 500 lirayla ne yapılabilir ki? Van’da çalışanların çoğu asgari ücretin altında çalışıyor. İşverenlerin çoğu işçilerini işten çıkarıyor. Asgari ücret 6 bin olsa da alım gücü olmadığı için pek de etkilemiyor bu durum vatandaşı. İnsanlar nasıl geçineceğini bilmiyor. Kimsenin alım gücü yok. İnsanlar perişan durumda” dedi.
FİYAT ARTIŞLARI HERKESİN ORTAK DERDİ
Necip Elter adlı esnaf, zamlardan dert yanarak şunları söyledi: “Van’da çoğu insan bugün evine ekmek götüremiyor. Bu zamlar nereye kadar? Yeter. Zamlara son verilsin, yeter. Asgari ücret bile yetmiyor. Kirada yaşayan insanlar var. Çok çocuklu aileler var. Peki, onlar ailelerine nasıl baksın? Doğalgaza, elektriğe her gün zam geliyor. Yeter. Günahtır, yazıktır. Küçük esnaf öldü zaten. Bir şeyler alamıyoruz. Gelen esnaflar gönüllerince bir şeyler alamıyor.” Cafer Bozbay adlı vatandaş, “Keşke eski günlere dönseydik. Keşke geçen yıla dönseydik. Asgari ücrete zam geleceğine keşke indirimler olsaydı. Asgari ücrete zam geldi. Her şeye yine yüzde 50 zam gelecek. Bu da insanları olumsuz etkileyecek. Doğu genelinde yatırım olmadığı için insanların çoğu asgari ücret veremiyor. İşçiye iş çoktur, patrona da işçi çoktur. Burada akşama kadar 50 liraya çalışan insanlar var. Mecbur çalışmak zorunda çünkü iş imkanı yok” diye aktardı.
YENİ ASGARİ ÜCRET İŞLETME SAHİPLERİNİ MEMNUN ETMEDİ!
Asgari ücreti değerlendiren işletme sahibi Burak Ulaş, “Türkiye ekonomik krizin içinde ve haliyle bu da vatandaşlara ciddi anlamda yansıyor. Asgari ücrete yapılan zamda ülke tarihinde bir ilk olarak tanımlıyorum. Bir yılda iki defa zam hiçbir yerde görülmemiş. Bunun da en büyük nedeni ülkenin ekonomik krizden ciddi anlamda etkilendiğini gösteriyor. Asgari ücretler çalışan vatandaşların ezilememesi için yapılan zam oranını işletmeci olarak destekliyorum. Ancak işletmelerin durumları ne olacak, Van gibi bir yerde sizce bu ücret verilecek mi? Ya da işletme sahibi o kadar kazanıyor mu? Kriz her iki tarafı da etkiliyor ama tek taraflı düşünüldü. 6 ay sonra tekrar bir zam kararı gelecek. Burada 8 kişi istihdam etmeme rağmen zorlanıyorum. Sonumuzda hayırlısı olsun.” Diye ekledi.
ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞAN DA DERTLİ İŞVEREN DE!
Ekonomik kriz karşısında eridiklerini ifade eden işletme sahibi Abdulkerim Öztaşçı, Van’da asgari veren çok az işletmelerin olduğunu söyleyerek, asgari veren işletmelerin ise bu zam karşısında ciddi anlamda etkileneceğini belirtti. Bir elemanın maliyeti yeni zamla birlikte 10 bin TL olduğunu vurgulayan Öztaşçı, “Sorun sadece asgari ücrete gelen zam değil, her şey zamlanıyor. Paranın artık bir değeri kalmıyor ve insanlar geçinmekte zorlanıyorlar. Asgariye gelen zamlardan sonra birkaç gün sonra tüm ürünlere zam gelecek. Vatandaşların aldığı bu ücret bile eridi gitti. İşletmeler de kapanmaya başladı. Çünkü gelir gideri karşılamıyor ve 5 bin 500 TL civarındaki asgari ücreti veremez hale geldik” dedi.
İŞLETMELERİN GİDERİ ÇOK GELİRİ AZ!
Asgari ücreti zamlarının işletme sahiplerini zor durumda bıraktığını kaydeden Zafer Tanrıtanır, “İşletme kazanamadığı takdirde çalışanına nasıl ücret verecek? Devletin en azından işletmelerden yana da bir destek paketi açıklayabilirdi. İşçi başına 100 TL civarındaki gülünç rakam desteğinin bile şartları var. 10 kişi çalıştıran bir işletmenin sadece elamanlara verilen asgari ücret tutarı 55 bin TL olurken, devletten sadece 1.000 TL destek alacaklar. Durum böyle olmasaydı biz belki de daha fazla istihdam sağlayacaktık. Ancak her şey zamlandığı için 5 tane elamanla 10 kişinin işini yürütmeye devam edeceğiz” şeklinde konuştu.