Birçok yerleşim yerinde ilgi odağı haline gelen bir yöresel kıyafet olan Kıras-Fistan, farklı modelleriyle tercih edilen kıyafetlerin başında geliyor. Farklı dikim, desen ve renkleriyle bölgedeki kadınların hem süs olarak kullandıkları hem de geçim kaynağı haline gelmesinin yanı sıra, bölgenin en çok tercih edilen kıyafet kategorisinde de yer almakta. Necip Atli, Yakup Budak ve terzi İrfan Şeybak, bölgenin yöresel kıyafeti olan Kıras-Fistan hakkındaki düşüncelerini aktardı.
“ARTIK ELİT KESİM TARAFINDAN DA TERCİH EDİLMEYE BAŞLADI”
Yıllardır bu mesleği yaptığını belirten işletme sahibi Yakup Budak, “Ben Cizreliyim. 12 yaşımdan beri bu mesleği yapmaktayım. Benim anne mesleğim. Annem yıllarca bu mesleği yaptı. Bu meslek çok eski zamana dayanmakta, bohçacılıktan gelmektedir. Yıllardır bu mesleği yapmaktayım. Geleneksel Kiras-Fistan kumaşların sayısız modeli var. Hiçbir model de anlatılmaz, ancak gösterilebilir. Bunun yanı sıra her parçanın yapısına ve metresine göre fiyatı var. Biz fistan dikimi yapmıyoruz. Fistan halini alan kumaşlar satmaktayız. Özel tasarımlar yapıyoruz, defilelerimiz bile oluyor.” dedi. Daha çok ağır taşlı ürünlerin moda haline geldiğini vurgulayan Budak, bu geleneksel kıyafetlerden gelen kumaşların artık elit kesim tarafından da tercih edilmeye başladığını ekleyerek, düğün sezonunda çok daha fazla satış yaptığını söyledi.
“DÜĞÜN SEZONU BAŞLADI MI SATIŞLAR ARTIYOR”
Uzun yıllardır yöresel kıyafet satışı yaptığını söyleyen Van’ın Başkale ilçesinde ikamet eden işletme sahibi Necip Atli, yöresel kıyafet olan Kıras-Fistan’ın artık bir moda haline geldiğini söyledi. Daha önce kırsal kesimde giyilen bu kıyafetlerin artık her yerde tercih edilmeye başlandığını, bunun sebebinin, kumaşların yeniye ayak uydurması olduğunu aktaran Atli, şu ifadeleri kullandı: “Daha önce ait olduğu yörenin tercih edildiği bu yöresel kıyafetler artık her yerde kullanılıyor. Düğün sezonu başladı mı satışlar artıyor. Çünkü bu kumaşlar düğünlerde “xelat” dediğimiz hediye olarak götürülüyor. En önemli detay bu aslında. Doğu’da Kıras-Fistan olarak tercih edilen bu kumaşlar, Batı’da gece elbisesi olarak kullanılıyor.” Atli, kumaşların fiyatları yüksek olduğu halde çok fazla tercih edildiğini de vurguladı.
“MODELDE SINIR YOK”
“Denizde kum, bende sayısız model yapımı yöresel elbiseler” söylemiyle bilinen terzi İrfan Şeybak, bu bölgede Kıras-Fistan geleneğinin asırlardır devam ettiğini söyleyerek sözlerine şöyle devam etti: “Yıllardır bu işi yapmaktayım. Bu bölgede kadınların vazgeçilmezi olan Kıras-Fistan’lar bizim gibi ustalar tarafından dikiliyor. Herkes de dikemez. Bazı kumaşlar çok değerli ve dikimi çok zor oluyor. Bu durumdan dolayı kumaşlar usta elde dikilmeli. Yoksa kumaş bozulur. İstenilen model de elde edilmez. Bunun için biraz yetenek, biraz da konuya dair bilgi sahibi olmak lazım. Her model kesim yaparım. Model de sınır yok.”
Belirli yerleşim yerinde asırlardır devam eden ve kadınların gözdesi olan yöresel kıyafet Kıras-Fistan, son dönemde daha fazla tercih edilmeye başladı. Kıras-Fistan halini alan kumaşların ise artık sadece doğuda yöresel kıyafet için değil, batıda da tercih edilmesiyle birlikte satış oranında da artış yaşanmaktadır. Özellikle özel günlerde tercih edilen Kıras-Fisan, modaya ayak uydurmasının yanı sıra özellikle düğünlerde kadınların gözdesi haline geldi. Asırlardır devam eden ve daha çok hareketli bir giyim tarzı hâkim olan Kıras-Fistan geleneği, hala yoğun bir şekilde devam etmektedir.
