ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖMER AYKAÇ-M.ALİ EKİNCİ
Son dönemlerde sebze ve meyvede, tekstilde, mobilya da hatta mücevherde geçmiş yıllara oranla yüzde 200-300 civarında bir artış yakalayan Van buna rağmen ihracatçı kentler arasına giremiyor. 8 farklı ülkeye sınırı bulunan Türkiye’nin 13 sınır kentinden birisi olan Van’ın ihracat rakamları bu anlamda bir türlü beklenilen seviyede seyretmezken kent 2011 yılında açıklanan 2023 ihracat rakamlarının yanına bile yaklaşamadı. 2023 için Türkiye için 500 milyar dolar, Van için ise 1 milyar dolar olarak belirlenen hedefler için birçok kent emin adımlarla ilerlerken Van 2023 yılının ilk aylarında da ihracata katkı sunan iller arasında yer almadı.
FERİDUN IRAK: 2023 HEDEFİ 1 MİLYAR DOLARDI…
Yılın ilk yarısında en çok ihracat yapan iller açıklanırken Van’ın bu iller arasında adı bile okunmadı. Sınır kenti bile olmayan Muş’un yüzde 300’ün üzerinde artış gördüğü, Mardin ve Şırnak gibi bölge illerinin de 100 ila 299 milyon dolar civarında katkı yapan iller arasında yer aldığı haritada Van’ın 100 milyon bile varmayan iller arasında olduğu görüldü. Van TSO ve Van TB eski başkanı Feridun Irak da geçtiğimiz günlerde ihracat rakamlarına vurgu yaparak, “Van’ın Ocak-Haziran 6 aylık ihracatı 16 milyon 687 bin dolar olmuş. Oysa ki; ilgili ve yetkililer 2023 hedefi olarak 1 milyar dolar koymuşlardı. Yüzde 98 yanılan bu yetkili ve de ilgililerin birçoğu halen vekil, müdür, hoca pozisyonunu koruyorlar.” Şeklinde eleştiriler paylaştı.
DİĞER SINIR KENTLERİNDE MİLYAR DOLARLAR KONUŞULUYOR!
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlediği bilgilere göre, Türkiye'nin ihracatı, yılın ilk yarısında 2022'nin aynı dönemine kıyasla yüzde 1,8 azalarak 123 milyar 377 milyon dolara geriledi. Buna rağmen ihracatta yeni rekorlar hedefleyen ülkede ihracata en büyük katkıyı da yine megakent İstanbul yaptı. İlk 6 ayda en fazla ihracat 47 milyar 474 milyon dolarla İstanbul'dan yapılırken İstanbul'u, 9 milyar dolarla Kocaeli, 8,1 milyar dolarla Bursa, 7,1 milyar dolarla İzmir, 5,7 milyar dolarla Ankara ve 4,6 milyar dolarla Gaziantep takip etti. İlk 10'da yer alan diğer iller 2,8 milyar dolarla Sakarya, 2,6 milyar dolarla Manisa, 2,1 milyar dolarla Denizli ve 1,6 milyar dolarla Konya oldu.
MUŞ YÜZDE 300 ARTIŞ YAKALADI, VAN’IN YILLIK ARTIŞI 1 YILDA 1 MİLYON DOLARDA KALDI!
İlk yarıda çift haneli ihracat rakamına sadece İstanbul ulaşırken, 15 il ihracatta 1 milyar dolar sınırını aştı. 6 il 999-500 milyon dolar, 26 il 499-100 milyon dolar, 25 il 99-10 milyon dolar aralığında, 9 il ise 9,9 milyon dolardan az ihracat yaptı. Bu yılın ilk yarısında 26 il ihracatını artırırken, 55 ilde düşüş yaşandı. Verilere göre en az ihracatı ise 13,2 bin dolarla Bayburt, 746,6 bin dolarla Kars ve 1 milyon dolarla Tunceli yaptı. Van ise ilk 6 ayda 16 milyon 709 bin dolar seviyesinde kaldı. İhracatını oran bazında en çok artıran il yüzde 310 ile Muş oldu. Muş'un ihracatı 716 bin dolardan 2,93 milyon dolara yükseldi. Muş'u, yüzde 207 artış ile (1 milyon 36 bin dolar) Tunceli, yüzde 23 artış ile (596,4 milyon dolar) Trabzon, yine yüzde 23 artış ile (17,6 milyon dolar) Sinop takip etti.
HARİTADA VAN’IN ADI SANI YOK
Geçtiğimiz yıl Haziran ayında 18 milyon 699 bin dolarlık bir ihracat yapan bu yıl ise bu rakamın 1 milyon dolar gibi bir oranda üstüne çıkan Van’ın bu artışı ise yetersiz kaldı. Türkiye’nin ihracata en çok katkı sunan illerinin sıralandığı haritada Van’a yer bile verilmezken, bölgede gelişmişlik anlamında Van’ın gerisinde olan illerin ise kendisine yer bulduğu görüldü. Oransal olarak ihracata en çok katkıyı yapan illerin verildiği haritada Gaziantep yüzde 4,6’lık, Diyarbakır 0,12’lik, Mardin 0,43’lük, Şırnak ise 0,29’luk katkı sunan iller arasında yer aldı. Van aynı haritada toplamda 100 milyonu bulmayan illerle birlikte kategoriye alınmadı.
VAN SON’DAN 16’DA
Öte yandan ilk 6 aylık verilere bakıldığında Van birçok anlamda gerisinde kaldı. Sınır kenti bile olmayan ve Van’a göre daha küçük illerin bazıları ihracatta 100 milyona yaklaşırken Van ise Tokat, Erzincan, Bartın gibi illerle birlikte sınıflandırıldı. Gümüşhane, Sinop, Niğde gibi illerin de yer aldığı listede Van sondan 16’ıncı sırada yer aldı. Van’dan daha az ihracat yapan iller ise Tokat, Erzincan, Bartın, Ağrı, Batman, Erzurum, Yozgat, Bitlis, Muş, Kırıkkale, Ardahan, Bingöl, Tunceli, Kars ve Bayburt olarak sıralandı.
