Doğu Anadolu Bölgesi’nin önemli kentlerinden biri olan Van son yıllarda ekonomik büyüme açısından zorlu bir süreçten geçiyor. Bir zamanlar bölgesel ticaretin merkezi konumunda olan kent, özellikle ihracat alanında ciddi bir durgunluk yaşıyor. Van’ın ihracat yapamaması, hem yerel ekonomiyi hem de bölgedeki istihdamı olumsuz etkiliyor. Ülkenin en az ihracat yapan kentleri arasında yer alan Van dış ticaret verilerinde istediği ivmeyi bir türlü yakalayamıyor. TÜİK verilerine göre Van, son yıllarda ihracatta sürekli olarak sınırlı bir performans sergiliyor. 2020 yılından itibaren düzenli ihracat yapamayan kent, Kasım ayı itibarıyla küçük çaplı bir ihracat hacmine ulaşsa da bu rakamların ilin potansiyelini karşılamıyor. TÜİK’in verilerine göre, Van, Kasım ayında yalnızca 25 bin dolarlık ihracat gerçekleştirebildi. Buna karşılık ithalat 36 bin dolara ulaştı. İthalatın ihracattan yüksek olması, ilin ticaret dengesinde negatif tabloyu sürdürdüğünü gözler önüne serdi.
VAN’IN İHRACAT SORUNU BÜYÜYOR: POTANSİYEL VAR, İLERLEME YOK!
İran ile sahip olduğu 300 kilometrelik sınır hattına, Kapıköy gibi modernize edilen ve potansiyeli yüksek bir sınır kapısına sahip olmasına rağmen Van uluslararası ticarette hedeflediği noktaya gelemiyor. Yıllar önce 2023 vizyonu kapsamında Van için belirlenen 1 milyar dolar ihracat rakamları geçen zaman içerisinde hayal oldu. Ülkenin en az ihracat yapan kentleri arasında yer alan Van dış ticaret verilerinde istediği ivmeyi bir türlü yakalayamıyor. TÜİK verilerine göre Van, son yıllarda ihracatta sürekli olarak sınırlı bir performans sergiliyor. 2020 yılından itibaren düzenli ihracat yapamayan kent, Kasım ayı itibarıyla küçük çaplı bir ihracat hacmine ulaşsa da bu rakamların ilin potansiyelini karşılamıyor.
VAN’DA İHRACAT YETERSİZ, İTHALAT DAHA FAZLA
Van, Kasım ayında yalnızca 25 bin dolarlık ihracat gerçekleştirebildi. Buna karşılık ithalat 36 bin dolara ulaştı. İthalatın ihracattan yüksek olması, ilin ticaret dengesinde negatif tabloyu sürdürdüğünü gözler önüne serdi.
BÖLGE İLLERİN DE DIŞ TİCARET VERİLERİ AÇIKLANDI!
TÜİK’in açıkladığı veriler, Van’ın yanı sıra diğer bölge illerinin ticaret durumunu da ortaya koydu. TÜİK’in verilerine göre Muş, 210 bin dolarlık ihracat ve 168 bin dolarlık ithalat ile bölgenin en yüksek dış ticaret hacmine sahip oldu. Bitlis, 8 bin dolarlık ihracat ve 6 bin dolarlık ithalat gerçekleştirdi. Bölgedeki en düşük ticaret hacmini sergiledi. Hakkari, 87 bin dolarlık ihracat ve 86 bin dolarlık ithalat ile dengeli bir dış ticaret tablosu çizdi.
KASIM AYINDA GENEL TİCARET SİSTEMİNE GÖRE İHRACAT YÜZDE 3,1 AZALDI, İTHALAT 2,7 ARTTI
Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2024 yılı Kasım ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,1 azalarak 22 milyar 289 milyon dolar, ithalat yüzde 2,7 artarak 29 milyar 748 milyon dolar olarak gerçekleşti.
OCAK-KASIM DÖNEMİNDE İHRACAT YÜZDE 2,5 ARTTI, İTHALAT YÜZDE 6,3 AZALDI
Genel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,5 artarak 238 milyar 462 milyon dolar, ithalat yüzde 6,3 azalarak 311 milyar 798 milyon dolar olarak gerçekleşti.
KASIM AYINDA ENERJİ ÜRÜNLERİ VE ALTIN HARİÇ İHRACAT YÜZDE 0,1, İTHALAT YÜZDE 1,0 ARTTI
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2024 Kasım ayında yüzde 0,1 artarak 20 milyar 764 milyon dolardan, 20 milyar 788 milyon dolara yükseldi. Kasım ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 1,0 artarak 21 milyar 708 milyon dolardan, 21 milyar 933 milyon dolara yükseldi. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Kasım ayında 1 milyar 145 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 0,6 artarak 42 milyar 720 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 94,8 oldu.
DIŞ TİCARET AÇIĞI KASIM AYINDA YÜZDE 24,9 ARTTI
Kasım ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 24,9 artarak 5 milyar 973 milyon dolardan, 7 milyar 459 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Kasım ayında yüzde 79,4 iken, 2024 Kasım ayında yüzde 74,9'a geriledi.
DIŞ TİCARET AÇIĞI OCAK-KASIM DÖNEMİNDE YÜZDE 26,8 AZALDI
Ocak-Kasım döneminde dış ticaret açığı yüzde 26,8 azalarak 100 milyar 240 milyon dolardan, 73 milyar 336 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Kasım döneminde yüzde 69,9 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 76,5'e yükseldi.
KASIM AYINDA İMALAT SANAYİNİN TOPLAM İHRACATTAKİ PAYI YÜZDE 93,7 OLDU
Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2024 Kasım ayında imalat sanayinin payı yüzde 93,7, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 4,3, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,4 oldu. Ocak-Kasım döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,2, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,6, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu.
KASIM AYINDA ARA MALLARININ TOPLAM İTHALATTAKİ PAYI YÜZDE 68,5 OLDU
Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta, 2024 Kasım ayında ara mallarının payı yüzde 68,5, sermaye mallarının payı yüzde 13,9 ve tüketim mallarının payı yüzde 17,3 oldu. İthalatta, 2024 Ocak-Kasım döneminde ara mallarının payı yüzde 69,3, sermaye mallarının payı yüzde 14,8 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,7 oldu.
KASIM AYINDA EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKE ALMANYA OLDU
Kasım ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 682 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 470 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 390 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 213 milyon dolar ile İtalya,1 milyar 87 milyon dolar ile Irak takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,7'sini oluşturdu. Ocak-Kasım döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 18 milyar 793 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 14 milyar 851 milyon dolar ile ABD, 13 milyar 878 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 11 milyar 844 milyon dolar ile Irak ve 11 milyar 749 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,8'ini oluşturdu.
İTHALATTA İLK SIRAYI RUSYA FEDERASYONU ALDI
İthalatta Rusya Federasyonu ilk sırayı aldı. Kasım ayında Rusya Federasyonu'ndan yapılan ithalat 3 milyar 979 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 628 milyon dolar ile Çin, 2 milyar 300 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 968 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 337 milyon dolar ile İsviçre izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,4'ünü oluşturdu. Ocak-Kasım döneminde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin'den yapılan ithalat 41 milyar 51 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 39 milyar 480 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 24 milyar 487 milyon dolar ile Almanya, 17 milyar 553 milyon dolar ile İtalya, 14 milyar 840 milyon dolar ile ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,1'ini oluşturdu.
MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ SERİYE GÖRE İHRACAT YÜZDE 0,3 ARTTI
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2024 Kasım ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 0,3, ithalat yüzde 2,7 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2024 yılı Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 0,9 azalırken, ithalat yüzde 6,3 arttı.
YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN İMALAT SANAYİ İHRACATI İÇİNDEKİ PAYI YÜZDE 3,9 OLDU
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Kasım ayında ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 93,7'dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,9'dur. Ocak-Kasım döneminde ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,2'dir. Ocak-Kasım döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,5'tir. Kasım ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 80,6'dır. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,5'tir. Ocak-Kasım döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,7'dir. Ocak-Kasım döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,1'dir.
ÖZEL TİCARET SİSTEMİNE GÖRE İHRACAT 2024 YILI KASIM AYINDA 20 MİLYAR 596 MİLYON DOLAR OLDU
Özel ticaret sistemine göre, 2024 yılı Kasım ayında, ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,8 azalarak 20 milyar 596 milyon dolar, ithalat yüzde 3,6 artarak 28 milyar 457 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kasım ayında dış ticaret açığı yüzde 20,8 artarak 6 milyar 509 milyon dolardan, 7 milyar 861 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Kasım ayında yüzde 76,3 iken, 2024 Kasım ayında yüzde 72,4'e geriledi.
İHRACAT 2024 YILI OCAK-KASIM DÖNEMİNDE 216 MİLYAR 386 MİLYON DOLAR OLDU
Özel ticaret sistemine göre ihracat, 2024 yılı Ocak-Kasım döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,3 artarak 216 milyar 386 milyon dolar, ithalat yüzde 6,7 azalarak 290 milyar 994 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Kasım döneminde dış ticaret açığı yüzde 25,5 azalarak 100 milyar 208 milyon dolardan, 74 milyar 608 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Kasım döneminde yüzde 67,9 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 74,4'e yükseldi.
