Van şehri biri 23 Ekim 2011 diğeri de 9 Kasım 2011 olmak üzere bir ay içerisinde iki büyük yıkıcı deprem yaşandı. Yaşanan iki yıkıcı depremde 604 kişinin yaşamını yitirdiği 7,2 büyüklüğündeki depremle büyük yıkımlar yaşanırken bu depremden 16 gün sonra, 9 Kasım’da meydana gelen 5,6 şiddetindeki deprem kentin yaşadığı yıkım ikiye katlandı. Kent merkezinde 2’si otel olmak üzere 25 binanın yıkıldığı ve 40 kişinin hayatını kaybettiği o depremlerden sonra da Van sürekli olarak depremleri hisseden bir kent oldu. O tarihten sonra Türkiye’nin farklı bölgelerinde daha büyük yıkımlar da yaşanırken Van’ın deprem gerçekliği de hep devam etti. 2011’deki yıkıcı depremlerden bugüne kadar 22 bin 600 deprem meydana geldiği kentte hala deprem kenti olma gerçekliği devam ederken 9 Kasım 2011 depreminin 13’üncü yıldönümünde Şehrivan’a konuşan Van YYÜ Jeofizik Mühendisi Doç. Dr. Hamdi Alkan Van’ın deprem kenti olduğunun altını bir kez daha çizdi.
ALKAN: VAN HER ZAMAN DEPREME HAZIR OLMALI
Deprimin 13’üncü yılında Şehrivan aracılığı ile bir kez daha kentin depremselliğini, deprem gerçekliğini ve o olası depremlerle ilgili bilgiler veren YYÜ’lü akademisyen Alkan, Van’ın depremselliği üzerine şu ifadelere yer verdi; “Biz bir deprem ülkesiyiz. Van da bir deprem kenti. Bizim ülkemizin her tarafında her an deprem meydana gelebilir. Bunların göreceli büyüklükleri var. Şu an deprem beklentisi olan yerler Yedisu civarı ve Marmara’nın batısı. Bunlar bizim için apayrı önemli. Bizim ülkemiz deprem ülkemiz. Tüm zamanlara baktığımızda Van Gölü ve civarında özellikle güneyinde ve doğusunda büyük depremler var. Bunlar Çaldıran, Yüksekova fayı üretiyor. Dolayısıyla Van’ın depreme her zaman hazır olmamız gerekiyor”
VAN İLE İLGİLİ ŞAŞIRTAN DEPREM İSTATİSTİĞİ! ON BİNLERCE DEPREM OLMUŞ…
Van’da 2011’den bu yana 22 binden fazla deprem meydana geldiğini açıklayan Alkan, “AFAD verilerine göre, 2011 yılından günümüze kadar Van Gölü ve civarındaki tüm depremlere baktığımızda yaklaşık 22 bin 600 deprem meydana gelmiş. Bu depremlerin büyüklüğü 1’den fazla. Bunların 288 tanesi 4’ten büyük, yaklaşık 18 tanesi de 5’ten büyük durumda. Toplamda 22 binden fazla hissettiğimiz ve hissetmediğimiz deprem meydana gelmiş. Fay ve fay zonları var. Van şehir merkezinin yanında Van fay zonu var. Hemen üstünde Yeniköşk fanı var. Doğuya gittiğinizde Saray fayı var. Hemen onun yanında Dorutay fayı var. Hemen onun yanında Hasantimur fayı var. Çaldıran fay zonu var. Başkale fay zonu var. Batı’da Muş fay zonu var. Nemrut fayı var. Kavakbaşı fayı var. Bunlar Van Gölü’nün batısında. Malazgirt fayı var. Sadece Van Gölü ve çevresine baktığımızda pek çok fay ve fay zonu var” ifadelerini kullandı.
VAN’IN DEPREMLERİ NEDEN YIKICI?
Alkan, 2011 yılında meydana gelen depremlere değinerek, “2011 yılında Van’da iki yıkıcı deprem meydana geldi. Birisi 7.2 büyüklündeki deprem. Bu deprem ters fay mekanizması ile çalışmış. Van şehir merkezinin kuzeyinde Çitören civarında olmuş bir deprem. 9 Kasım’da meydana gelen 5.6 büyüklüğündeki, 21 kilometre derinliğindeki depremin bugün yıldönümü. Edremit açıklarında meydana gelmiş. Bu deprem daha çok hissedildi. Bunun nedeni yüzeydeki zeolojik birimler, depremin derinliği ve depremin mekanizması” diye konuştu.
OLASI DEPREMLERE KARŞI NASIL BİR YAPILAŞMA OLMALI?
9 Kasım’da meydana gelen depremle ilgili bilgi veren Alkan şunları söyledi: “Van Gölü ve civarına baktığımızda genelde kuzeyde volkanik birimler var. Nemrut, Süphan, Tendürek’ten kaynaklı volkanik birimlerimiz var. Şehir merkezi ve civarında ise alizyon birimler var. Bunlar daha dirençsiz birimlerdir. Bu birimler daha yıkıcı oluyor. Van’da meydana gelen 7.2’lik deprem ile 5.6’lık depremin arasında 2’den büyük 3 bin 400 deprem meydana gelmiş. 3 bin 400 depremden sonra 5.6’lık deprem oluyor. Mekanizması, derinliği ve Erciş’teki zemin özelliğinden dolayı bir yıkıma sebep oluyor. Zemine uygun yapı yapılırsa bu sorunun üstesinden gelinir ama eğer ki yapılmazsa yıkımla karşılaşıyoruz.”
VAN’DA DEPREMLER OLMAYA DEVAM EDECEK!
Alkan, kentte sürekli deprem meydana geleceğinin altını çizerek, “Bizim bölgemiz bir deprem bölgesi. Van ve civarında depremler hep oluyor ve olacak. 1990’dan sonraki döneme baktığımızda 14-15 yılda orta büyüklükte bir deprem üretiliyor. Büyük deprem üretme potansiyeli biraz daha fazla. Netice itibarıyla bölgemizde deprem olmak zorunda. Her zaman Van Gölü’nün doğusuna dikkat etmemiz lazım. Gölün doğu tarafında depremle karşılaşma ihtimalimiz batıya göre daha yüksek. Dolayısıyla buna göre önlemler alınmalı ve buna göre yaşanmalı” şeklinde konuştu.
ÖNLEMLER ALMALIYIZ
Alkan, alınması gereken önlemleri dile getirerek, “Van’da 2011 yılında iki yıkıcı deprem yaşandı. Van’ın zayıf bir zemini var. Zemine uygun yapılar inşa edilmeli. Multidisipliner bir şekilde doğru planlama yapılmalı. Şehir planlaması çok önemli. Vatandaşların bilinçlendirilmesi lazım. Olay başımıza geldikten sonra önlem alıyoruz. Depremler olmadan herkes bu konuda bilinçlendirilmeli. Van deprem kenti. Van’ın etrafında da fay ve fay zonları var. Zemine uygun doğru yapıların inşa edilmesi lazım. Şehir merkezindeki yapı stokunun kontrol edilmesi lazım” diye aktardı.
NE OLMUŞTU?
Kasım 2011 Van depremi; 9 Kasım 2011 tarihinde, 21:23'te meydana gelen ve 5,6 büyüklüğündeki depremdir. Depremin merkez üssü, Van'a 16 kilometre uzaklıktaki Edremit ilçesidir. Depremin etkisiyle 2'si otel olmak üzere 25 bina yıkıldı. 23 Ekim'de meydana gelen deprem nedeniyle Van'da olan arama kurtarma ekiplerinin bir kısmı, binaların yıkıldığı bölgeye sevk edilirken; daha önce kendi bölgelerine dönmüş arama kurtarma ekipleri de tekrar bölgeye gelerek arama kurtarma çalışmalarında bulunmuştu.
DEPREMDE JAPON YARDIM GÖREVLİSİ PROF. DR. ATSUSHİ MİYAZAKİ DE HAYATINI KAYBETTİ
12 Kasım günü Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada; 25 binanın yıkıldığı, 40 kişinin öldüğü ve 30 kişinin enkazlardan sağ kurtarıldığı bilgisi verilmiştir. Depremde ölenlerden biri de Japon yardım görevlisi Prof. Dr. Atsushi Miyazaki idi. Van'da yaşayan binlerce insan bu depremden sonra bölgeyi terk etti, kalanlar ise soğuk kış aylarını yazlık çadırlarda geçirdi. Van Valiliği’nin gönüllülerle beraber yürüttüğü çalışmalar sayesinde ağır hasarlı birçok bina kayıt altına alınıp acil tedbir alınması için ilgili makamlara resmi olarak raporlandırıldı. Bu çalışmalar sonucunda tehlike yaratan ağır hasarlı binaların yıkım çalışmaları gerçekleşti. Kentte hala az hasarlı ve orta hasarlı on binlerce yapının olduğu bilinirken 13 yılda kent depremleri konuşmaya devam etti.
