ŞEHİRVAN HABER: YUNUS YILMAZ-ORHAN SAĞLAM
Son yıllarda Van’ın ihracat rakamları konuşulmaya devam ediyor. İstediği rakamlara bir türlü ulaşamayan kent, üretim noktasında düşük bir profil çizerken, ihracattaki kötü gidişat ise sık sık gündeme geliyor. Açıklanan birçok veride son sıralarda yer alan Van’ın uzun bir aradan sonra da ilk kez ihracat rakamları artış gösterdi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlenen bilgilere göre, Ocak-mart döneminde Van’ın ihracatında yüzde 40,5 artış gerçekleşti. Bu artış totalde kentin hedefinden çok uzak kalırken Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) ve Van Ticaret Borsası (Van TB) eski Yönetim Kurulu Başkanı Feridun Irak ise ihracat rakamlarını değerlendirerek, önemli açıklamalarda bulundu.
VAN’IN İHRACATI İLK ÇEYREKTE ARTIŞ GÖSTERDİ!
İlk çeyrekte en yüksek ihracat artışı yüzde 565 ile Tunceli'de yaşandı. Tunceli'nin ihracatı 822 bin dolara yükseldi. Tunceli'yi, yüzde 561 ile Muş (1,8 milyon dolar) ve yüzde 55,7 ile Adıyaman (26,3 milyon dolar) takip etti. İlk çeyrekte ihracat artışı Van'da yüzde 40,5, Balıkesir'de yüzde 39,1, Sinop'ta yüzde 32,9, Trabzon'da yüzde 24,1, Kırklareli'de yüzde 19,1, Karaman'da yüzde 18,6, Yozgat'ta yüzde 18,3, Tekirdağ'da yüzde 17,6, Bartın'da yüzde 16,7, Eskişehir'de yüzde 15,6, Çanakkale'de yüzde 14,9, Muğla'da da yüzde 13,2 olarak gerçekleşti.
VAN’IN İHRACATINCA YÜZDE 40,5 ARTIŞ YAŞANDI!
Van için ‘ihracatı kötü olan kent’ yorumunu yapan Başkan Irak, şunları söyledi: “1995 yılından bu güne kadar Van’ın ihracatı hep kötü ilerlemiştir. Bu giden kötü gidişatı Van hak etmiyor. Van, potansiyel bakımından en önemli kentler arasında yer alıyor. Bunun nüfusu 1 buçuk milyona yaklaşıyor. Aynı zamanda İran ile en uzun sınırını oluşturan Van’a bu rakamlar yakışmıyor. Bu sorunların birçok sebepleri var. Bunun en büyük nedenleri de kentin iyi yönetememesinden kaynaklanıyor. Burada STK, meslek kuruluşları, kamu kurumları ve en önemlisi de siyasetçiler başarılı bir performans gösteremiyor. Bu vurdumduymazlık Van’a zarar veriyor.”
VAN, 2023 HEDEFİNDEN ÇOK UZAK
Van 2023 vizyonu çalışmasını hatırlatan Irak, “Bu çalışma ya 2012 ya da 2013 yılında yapıldı ve 2023 yılı için 1 milyar dolar ihracat hedefi belirlendi. Ancak geldiğimiz noktada bırakın 1 milyar doları da bunun yüzde 10’nu bile başaramadık. Peki, bu kadar öngörüsüzlük olabilir mi? Yüzde 90-95 civarında bir yanılmaz söz konusu. İşte bu öngörüsüzlükte Van’da oldu. Bu toplantıların kimlerle yapıldığı hedeflerin kimler tarafından belirlendiği arşivlerde mevcut. O toplantıyı yapanların büyük bir bölümü hala görevde ve o yüzden kent gelişemiyor. Van hiç hak etmediği halde hep en son sıralarda yer alıyor” dedi.
“SINIR TİCARETİ ÖNÜNDEKİ ENGELLER KALDIRILSIN”
Van’ın hak etmediği yerde olduğuna dikkat çeken Irak, “Yüzde 40’lık artışın altında hangi kalemlerin yattığını bilmiyorum. Ancak bu artışın çok bir kıymeti yoktur. İhracatımız çok iyi olsaydı ve yüzde 40 bir artış yaşansaydı, kayda alınabilirdi. Bir de 2023 yılındaki hedefe baktığınız zaman yine çok bir değerinin olmadığını görebilirsiniz. Daha iyi olmak ve iyi olmak için çalışmak için geçmişteki projelere bakılabilir. O dönemde yapılan çalışmalar yürütülebilir. Sınır ticareti önündeki engellerin biran önce kaldırılması gerekiyor. Bizi mecliste temsil eden vekillerimizin bu konuya kulak assınlar ve başka bir ihtiyacımız kalmaz. Bu memlekette söz sahibi olanlar lütfen üstüne düşen görevi layıkıyla getirsinler” şeklinde konuştu.
“1987 YILINDA VAN SINIR TİCARETİNE DAHİL OLDU”
Irak, “Van’ı eski zamanlarla kıyasladığınız zaman eskiden kenti çok iyi bir konumda görebilirdiniz. 1980 yıllarından 1990 yıllarına kadar Van, Orta doğu ülkeleri başta olmak üzere Afrika ülkeleri ve SSCB dağılmadan önce buralara canlı hayvan ve et ihraç ederdi. Bu ihracat performansından dolayı da Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği merkezi de Van’daydı. Ancak zamanla o başarıları kaybettikten sonra bu birliği de Erzurum’a taşıdılar. Bunun yanında 1987 yılında Van sınır ticaretine dahil oldu ve 1995 yılına kadar kent çok müthiş bir performansla İran ile yapılan ithalatın 15 katı fazlasıyla ihracat yaptık. 1995 yılında ise sınır ticaretinin önüne engeller getirildi ve ticaret yapılamaz hale geldi.”
VAN GERİLEMEYE DEVAM EDİYOR!
“1994 yılında İran ile yaptığımız dış ticaret 18 milyon dolardı ve bugün bu rakam küçük bir rakam olarak görülebilir ama ben 28-30 yıl öncesinden söz ediyorum. Bunun 1 milyon 200 bin doları ithalattı ve geriye kalan ihracattı. O dönemdeki ithalatın 15 katı kadar ihracat yapılmış. Aynı tarihlerde Türkiye’nin ihracatı da 18 milyar dolardı. Bugün ülkenin ihracatı 200 milyar dolar civarındadır, yani ülkenin ihracatı 10 kattan fazla büyümüş. Bizde Van’ın ticaretini 10 kattan fazla büyütmüş olsaydık, 200 milyon dolar civarında bir ekonomimiz olurdu.” İfadelerini kullandı.
