Geçtiğimiz günlerde açıklanan yeni verilere göre Türkiye genelinde işsizliğin en yüksek olduğu 2’nci kent olarak ilan edilen Van’da işsizlik ciddi bir problem olarak masada durmaya devam ediyor. Türkiye’nin en genç nüfusa sahip 7’nci il olan Van’da genç işsizlik oranının yüksekliği kent adına tehlike çanları çalmasına neden oluyor. Son yıllarda özellikle ekonomik yetersizlik, yaşam koşullarındaki zayıflık ve kişi başına düşen gelir eksikliği sosyal yaşamda da memnuniyetsizlik oluştururken gençlerin istihdam alanındaki kısıtlılık büyük de bir göç hareketliliği yaşatıyor. İşsizlik sebebiyle gurbete göçen gençlerin bu yolculuğu çoğu zaman da büyük kayıplarla neticelenirken gençler bu durumun sıkıntısını hat safhada yaşamaya devam ediyor. Göç verilerinde de kentin geleceği adına olumsuz rakamlar paylaşılırken hem yüksek genç nüfus hem göç hem de işsizlik kentin önündeki en büyük sorunlar olarak görülüyor.
VAN’IN GENÇ NÜFUSU DA İŞSİZİ DE ÇOK, İŞ İMKANI VE UMUDU AZ
Son dönemlerde yüksek genç nüfusu oranı, yüksek göç ve yüksek işsizlik ile dikkat çeken Van’da nüfus artışına rağmen nitelikli nüfusun kaybı da sürüyor. Geçtiğimiz yıl nüfusu 1 milyon 127 bin 612 iken, genç nüfus ise 217 bin 452 olarak açıklanan kent bu oranla ülke genelinde genç nüfus oranının en yüksek olduğu 7’nci il oldu. Son dönemlerde gurbete gidip hayatını kaybeden Vanlı genç sayısı da bir o kadar fazla olurken kötü gidişat ile ilgili Şehrivan’a konuşan genç iş insanı Mahfuz Arslan, yatırımların az olmasına tepki göstererek, “Gençler için elini taşın altına koymayan Van’ı terk etsin, gençler değil” dedi.
ARSLAN: GENÇLER ŞEHRİMİZİ TERK EDİYOR
Arslan, Van’ın sahip olduğu potansiyeli kullanamadığını belirterek, “Van sınır konumu itibarıyla ithalat ve ihracat pazarına sürekli göz kırpıyor. Van Gölü ve tarihi yapıları sebebiyle turizm sektörüne sürekli göz kırpıyor. Arazi yapılarından dolayı tarım ve hayvancılık sektörüne sürekli göz kırpıyor. Genç nüfus sebebiyle teknolojik gelişmeleri daha hızlı yakalayıp yapay zeka ve yazılım sektörüne sürekli göz kırpıyor. Yine genç nüfus olması itibarıyla üretim ve pazarlamada hareketli bir ticarete göz kırpıyor. Tüm bu göz kırpmalarına rağmen maalesef Van’da sektörel üretim ve yatırım modelleri oluşmadığı için gençler şehrimizi terk ediyor. Yaşam mücadelesini batı illerine giderek sürdürmek istiyor. Giden hemşerilerimizin de birçoğu maalesef yıllardır eğitimini aldığı meslekten değil farklı sektörde çalışacak şekilde gidiyor. Bu durumun da gençler için mesleki çürümenin başlangıcı olduğunu düşünüyorum” dedi.
“VAN’DAKİ GENÇ NÜFUS ÜRETİM YAPMALI, KENTE DEĞER KATMALI”
Van’da genç nüfus ile genç işsizliğe değinen Arslan, “Van’da genç nüfusun çok olması ekonomik kalkınma için ilk bakışta olumlu bir etki olarak düşünülebilir. Genç nüfusun etkisiyle teknolojik gelişmelere daha hızlı adapte olunması ve girişimcilik sektörünün çok hızlı gelişmesi beklenir. Bunun akabinde şehirde üretim politikalarının da çok fazla olduğu düşünülebilir fakat şehrimizde uzun vadeli kalkınma politikaları planlanmadığı için tamamen olumsuz bir durum. Van’da genç nüfus üretim yapacak, katma değer katacak durumda olmadığı için işsizlik faktörünü ön plana çıkarmaktadır. Bir gencin en büyük hayali kendini ve mesleki unvanını geliştirebileceği bir sektörde çalışmak ya da kendi işini kurup ticaretini geliştirmektir. Maalesef genelde ülke politikası yerelde şehir politikamız gençler için tam bir çıkmaz sokaktır” ifadelerini kullandı.
VAN’DA GENÇLER HAYATLARINI KAYGIYLA SÜRDÜRÜYOR
Van’da gençlerin uzun vadeli iş bulamadığının altını çizen Arslan, “Van’da gençlerin iş bulma durumunu inceleyip ve şehrin ekonomik politikalarıyla bütünleştiğimizde çağrı merkezleri ile tekstil sektörlerinin ön planda olduğunu görüyoruz. Gençler bu sektörlerde kısa vadeli iş arayışlarında sonuç alabiliyor fakat gelecek konusunda uzun vadeli, parasal tatminkâr yaşayabileceği bir sektör neredeyse bulamıyor. Bu da işsizliğin ve psikolojik açıdan kaygının oluşma durumudur. Maalesef gençlerimiz hayatlarını büyük oranda kaygıyla sürdürüyor” diye aktardı.
GÖÇ YOLUNDAN SIKÇA CENAZE GELİYOR…
Arslan, Vanlı gençlerin il dışına çalışmaya gidip hayatını kaybetmesi ile ilgili de konuşarak, “Sürekli gençlerimizin ölüm haberlerini alıyoruz. Van’da iş imkânı bulunmadığı için şehrini terk eden gençler iş sağlığı ve güvenliğinin olmadığı işlerde özellikle inşaat sektöründe çalışarak hayatlarını kaybediyor. Gençler hayatını kaybettikten sonra Van’da küçük bir kamuoyu oluşuyor. Taziyelerimiz 3 gün sürüyor ve sonra hiçbir şey olmamış gibi Van rutin hayatına devam ediyor. Bu şehir bu vicdansızlığı kaldıramayacak boyuta geldi” dedi.
YATIRIM YOK, İŞ ALANLARI EKSİK
Van’a yatırımların gelmediğini belirten Arslan, “Bir şehrin ekonomik politikalarını ve yatırımlarını ülke ve yerel politikalar belirler. Burada ülke politikasında coğrafya kader olmaması gerekir. Yerelde “Van sahipsizdir” olgusunun olmaması gerekir. Kısmen de olsa birkaç sektörde yatırım yapılıyor fakat çok büyük oranda yetersiz olduğunu söyleyebilirim. Bu durumdan her zaman şikâyetçi olan ilgili kurumlar, STK'lar ve kişiler, elini taşın altına atmak yerine işin siyasetini yapmayı daha çok seviyorlar. Bu sebeple şehrimize yatırım gelmiyor, Van'da olan Van Et ve Yün fabrikası gibi olanlar da kapatılıyor” diye konuştu.
ASLINDA POTANSİYEL YÜKSEK AMA…
Van’da yapılması gereken yatırımlara değinen Arslan şunları söyledi: “Yatırımların hızlı olması için Van’ın durumunu iyi analiz etmemiz gerekir. Van Gölü ve tarihi yapılarımızı sağlık turizmi için kullanmalıyız. İnanç ve kültür turizmini kullanmalıyız. İran’ın ticari sorunlarını Van'da iş insanı transferi yöntemiyle daha fazla fabrika açabiliriz. Gürpınar'daki hayvanlarımızla et ve süt ticaretini ulusal ve uluslararası arenada yapabiliriz, bunu daha önce Van Et ile yaptık. Arazi yapılarımızı daha teknolojik kullanarak, tarımsal faaliyetlerimizi geliştirip yeni bir tarım pazarı oluşturabiliriz. Güneşimizi çok daha büyük GES projelerinde kullanabiliriz. Sayamadığım çok imkânımız var ama sahip çıkılan fikirler yok.”
GENÇLER İÇİN AMASIZ, FAKATSIZ BİR POLİTİKA GELİŞTİRMEK GEREK!
Van’da uzun vadeli ekonomik kalkınma politikalarının geliştirilmesi gerektiğini dile getiren Arslan şunları aktardı: “Van'da gençlerin istihdamı için kurumların ve STK'ların amasız fakatsız el birliği ile uzun vadeli ekonomik kalkınma politikaları geliştirmesi gerekir. Politikaların ise sürdürülebilir ve uygulanabilir olması gerekir. Bu politikalar neticesinde yatırımcıya imkânlar sunularak ürün ve hizmet üretimi yapılması gerekir. Bunları yaparken sadece gençlerin istihdamı içinde düşünmemek gerekir. Paralel olarak Van’da girişimcilik ekosisteminin altyapısını sağlam zeminde kurarsak gençlerin iş kuracağı imkânlarda oluşur. Bunun için stajyer iş insanı modellerini geliştirmeliyiz.”
“ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMAYAN VAN’I TERK ETSİN, GENÇLER DEĞİL”
Van’ın gençliğine sahip çıkmadığı sürece şehrin yok olacağının altını çizen Arslan sözlerini şöyle tamamladı: “Van’da gençlere istihdam alanı açmak için üretimin ve pazarlamanın yapılması gerekir. Siz bunu yapmadığınız zaman işsizlik peşinden gelir. Birçok insan iş bulamadığında akla gelen tek bir düşünce vardır; o da o şehirde yatırım politikaları olmadığıdır. Şehrin geleceğini belirleyen gençlerin ilgili kurumlarda ve STK’larda yeri ve düşüncesi yoktur çünkü bazı sorunların çözümü için insanı vicdanını itekler. Bunun için genç vicdan yoktur. Gençler bir şehrin umududur. Van gençlerine sahip çıkmadığı sürece aslında şehir de yok olur. Yatırım politikaları geliştirerek genç işsizliği ortadan kaldırmalıyız. İstihdam alanları yaratmak istiyorsak elimizi taşın altına koymalıyız. Elini taşın altına koymayan şehri terk etsin, gençler değil.”