ŞEHRİVAN HABER: FATMA NUR POLATCAN-ZENÜN YEŞİL
Türkiye genelinde yapılan birçok sıralamada dikkat çeken noktalarda yer alan Van’a dair yeni bir rapor daha paylaşıldı. Türkiye’nin en büyük genç nüfusuna sahip 7’inci ili olmasının yanında en kalabalık büyükşehirlerinden olan, aldığı göçler ile bölgenin lokomotif ili olarak tanımlanan kentin tüketim verileri de bu oranda ilerliyor. Büyük bir nüfusa hitap etmesinden dolayı elektrik, su, doğalgaz gibi kaynaklardaki kullanımı dikkat çeken Van’ın 2007’de tanıştığı doğalgaz verileri artış göstermeye devam ederken son yapılan raporlamada kent Türkiye’de ve bölgede en çok doğal gaz tüketen iller arasında yer aldı.
VAN’IN GAZ VERİLERİ YÜKSEK!
Diğer enerji kaynaklarına göre çok daha temiz olan ve çevreye kirlilik yaymayan doğal gaz kullanımı Türkiye’de her geçen sene daha da artıyor. Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliğinin (GAZBİR) yıllık raporuna göre, Türkiye’de doğal gaz dağıtımına geçen yıl 17 milyar liradan fazla yatırım yapıldı. 2007 yılında doğal gaz ile tanışan Van’da da doğal gaz kullanımı her geçen yıl artıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, geçtiğimiz yıl Van’a yaptığı ziyarette doğal gazın hâlâ ulaşmadığı Özalp, Saray, Başkale, Çatak ve Bahçesaray ilçelerine de doğal gaz götürme hedeflerinin olduğunu açıklarken, GAZBİR’in verilerine göre, 2023’te Van’da 2023 yılında doğal gazı aktif kullanan sayısı 613 bin 195 olurken; Van TRB2 Bölgesi’nde doğal gaz tüketiminin en çok olduğu il olarak verilere yansıdı.
BÖLGEDE DOĞAL GAZI AKTİF OLARAK EN ÇOK KULLANAN SAYISI VAN’DA!
Van’da 2023 yılında doğal gazı aktif kullanan sayısı 613 bin 195 oldu. Van, TRB2 Bölgesi’nde en çok doğal gazı aktif kullanan sayısına sahipken, Ağrı’da doğal gazı aktif kullanan sayısı 184 bin 351, Bitlis’te doğal gazı aktif kullanan sayısı 185 bin 106, Muş’ta doğal gazı aktif kullanan sayısı 168 bin 105, Hakkari’de ise doğal gazı aktif kullanan sayısı 50 bin 672 oldu.
VAN EN ÇOK DOĞAL GAZ ABONESİ OLAN İL OLDU
Van’da geçtiğimiz yıl itibarıyla abone sayısı 140 bin 580 oldu. Van bu rakamlarla bölgede en çok abone sayısına sahip il olurken, Bitlis’te abone sayısı 45 bin 437, Ağrı’da abone sayısı 42 bin 236, Muş’ta abone sayısı 38 bin 637, Hakkari’de abone sayısı 11 bin 128 oldu. TRB2 Bölgesi’nde en fazla doğal gaz tüketimi Van’da (0,21 milyar metreküp) oldu. Bitlis’te doğal gaz tüketimi 0,09 milyar metreküp, Ağrı’da doğal gaz tüketimi 0,08 milyar metreküp, Muş’ta doğal gaz tüketimi 0,08 milyar metreküp ve Hakkari’de doğal gaz tüketimi 0,02 milyar metreküp oldu.
VAN’DA HANE BAŞI ORTALAMA TÜKETİM 1.179 METREKÜP OLDU
2023 yılında hane başı ortalama tüketimin en yüksek olduğu il Hakkari (1.401 metreküp) oldu. Van’da hane başı ortalama tüketim 1.179 metreküp oldu. Hane başı ortalama tüketimin en fazla olduğu diğer iller sırasıyla Erzurum (1.348), Ardahan (1.317), Muş (1.311) ve Ağrı (1.224) oldu. İlk 5 sırada yer alan illerin tamamı Doğu Anadolu Bölgesinde yer alırken, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi Ege ve Akdeniz Bölgesinde yer alan illerdeki hane başı ortalama tüketim değerleri Türkiye ortalamasının altında kaldı. Hane başı ortalama tüketim sıralamasında abone sayısının en fazla olduğu 3 il olan İstanbul 45'inci, Ankara 11'inci ve Bursa ise 57'nci sırada yer aldı.
TÜRKİYE NÜFUSUNUN YÜZDE 84'ÜNÜN DOĞAL GAZA ERİŞİM İMKÂNI BULDU
2023 yılı TÜİK verilerine göre Türkiye nüfusu bir önceki yıla göre 93 bin artarak 85,4 milyona yükseldi. Geçtiğimiz yılın nüfus artışı son 5 yıllık ortalama artışın altında kaldı. 2023 yılında dağıtım şirketleri tarafından mevcut ve genişleme bölgelerindeki yatırımlar ile ulaşılan nüfus yüzde 1,9 artarak 71,5 milyon oldu. 2023 yıl sonu itibariyle Türkiye nüfusunun yüzde 84'ünün doğal gaza erişim imkânı buldu. Türkiye'de aktif doğal gaz kullanan nüfus bir önceki yıla kıyasla yüzde 3,3 artarak 62,7 milyona ulaştı. Son 5 yıllık dönemde doğal gaz kullanan nüfus yaklaşık 10,5 milyon arttı. 2019 yılında Türkiye nüfusunun yüzde 63'ü aktif doğal gaz kullanıcısı oldu. 2023 yılı sonu itibariyle aktif kullanıcı oranı yüzde 73'e ulaştı. 2026 yıl sonuna kadar aktif kullanıcı sayısının yüzde 18 artarak 71,5 milyona ulaşacağı öngörüldü. Aktif kullanıcı sayısının en fazla olduğu il İstanbul olurken, ikinci sırada Ankara, üçüncü sırada ise Bursa yer aldı.
GENİŞLEME YATIRIMLARI İLE ULAŞILAN NÜFUS 1,3 MİLYON OLDU
2023 yılında genişleme yatırımları ile ulaşılan nüfus 1,3 milyon oldu. 2017-2023 yılları arasında yapılan yatırımlar ile arz sağlanan 514 yerleşim yerinde toplam 11,5 milyon nüfusa doğal gaz ulaştırıldı. Genişleme yatırımlarının başladığı 2017 yılından itibaren doğal gaz arzı sağlanan bölgelerde ulaşılan nüfus Türkiye genelinde doğal gazın ulaştığı nüfusun yüzde 16'sını kapsadı. 2023 yıl sonu itibariyle Türkiye 20,8 milyon doğal gaz abonesi ile Avrupa'da en çok doğal gaz abonesi olan üçüncü ülke oldu. Avrupa'da abone sayısı en fazla olan İtalya ile abone sayısı farla yaklaşık 4 milyon, ikinci Almanya ile 1,5 milyon civarında oldu. Avrupa ülkelerinin doğal gaz abone sayısının doygunluğa ulaşması, önümüzdeki yıllarda ülkemizde potansiyel abonelerin aktif hale gelmesi ve şebeke yatırımlarının devam etmesinin etkisiyle Türkiye'nin 2025 yılında Avrupa'da abone sayısı en fazla olan 2'nci ülke olacağı öngörüldü.
2023 YILINDA 1 MİLYON 80 BİN YENİ ABONE DOĞAL GAZ KULLANMAYA BAŞLADI
2023 yılında 1 milyon 80 bin yeni abone doğal gaz kullanmaya başladı. Son 10 yılda her yıl yaklaşık 1,1 milyon yeni abone sisteme dahil oldu. Doğal gaz dağıtım şirketlerinin gerçekleştireceği yatırımlar ve potansiyel abonelerin sistem dahil olması ile 2026 yıl sonu itibariyle abone sayısının 25,6 milyon olacağı öngörüldü. Türkiye’de doğal gazın en çok kullanıldığı İstanbul’da abone sayrı geçtiğimiz yıl yaklaşık 121 bin artarak 5,7 milyona ulaştı. 2023 yıl sonu itibariyle Ankara'da abone sayısı bir önceki yıla kıyasla 112 artarak 2 milyona yükseldi. İstanbul ve Ankara'nın ardından en fazla aboneye sahip il olan Bursa’da ise 2023 yılında abone sayısı 2022 yılına göre 14 artarak 1 milyon 100 bine ulaştı.
2023 YILINDA KONUT ABONELERİNİN YÜZDE 83'ÜNÜ KOMBİ TİPİ ABONELİK OLUŞTURDU
2024-2006 yılları arasında gerçekleşmesi planlanan doğal gaz genişleme yatırımlarıyla 922 bin yeni nüfusa ulaşması bekleniyor. 3 yıllık potansiyel abone sayısının yaklaşık 324 bin alacağı öngörülüyor. 2023 yılında konut abonelerinin yüzde 83'ünü (16,6 milyon) kombi tipi (kombi, kombi+ocak) abonelik oluşturdu. Kombi tipi abonelik 2022 yılına göre 850 bin (yüzde 5) arttı. Geri kalan abonelerin 122 bini merkezi sistem, 1,40 milyonu ocak şofben, 720 bini sadece ocak, geri kalan 1,15 milyonunu ise diğer amaçlar ile doğal gaz kullanan (fırın, doğal gaz sobası vb.) aboneler oluşturdu. Geçtiğimiz yıl şofben+ocak tipi abone sayısı yaklaşık 74 bin (yüzde 6) artarak 1,4 milyona ulaştı. Ocak tipi abonelik geçen yıla göre yüzde 5 artarak 720 bine ulaştı. Merkezi sistem aboneliği önceki dönemlerde olduğu gibi 2023 yılında da konut abonelerinin yüzde 7'ini oluşturdu.
KONUTLARDA DOĞAL GAZ TÜKETİMİ 2022 YILINA GÖRE YÜZDE 6 AZALARAK 17 MİLYAR METREKÜP OLDU
2023 yılı Türkiye doğal gaz tüketimi bir önceki yıla göre yüzde 6 azalarak 50 milyar metreküp olarak gerçekleşti. 2023 yılının 2022 yılına göre daha sıcak geçmesi, 2023 yılı içerisinde elektrik üretiminde doğal gazın yerine alternatif enerji kaynaklarının kullanılması, sanayide doğal gaz tüketiminin azalması ve 11 ili etkileyen Kahramanmaraş depremleri sonucunda tüketimin düşmesi sebebiyle 2023 yılında doğal gaz tüketimi bir önceki yılın altında kaldı. 2023 yılında 1,1 milyon yeni doğal gaz abonesi sisteme dahil olmasına rağmen konutlarda doğal gaz tüketimi 2022 yılına göre yüzde 6 azalarak 17 milyar metreküp oldu. Doğal gaz ile elektrik üreten santrallerin tüketimi 2022 yılına kıyasla yaklaşık yüzde 4, sanayide ise doğal gaz tüketimi yüzde 8 azaldı.
2023 YILINDA TÜKETİMİN EN AZ OLDUĞU DÖNEM İSE YAZ AYLARI OLDU
2023 yılında 6 milyar metreküp ile Ocak ayı tüketimin en yüksek olduğu ay oldu. 2023 yılı Ocak ayındaki tüketim geçen yıla göre yüzde 12 (810 milyon metreküp), 2021 yılına göre ise yüzde 4 (224 milyon metreküp) azaldı. Şubat ve Mart aylarında toplam 11,7 milyar metreküp doğal gaz tüketildi. 2023 yılında tüketimin en az olduğu dönem ise yaz ayları (Haziran, Temmuz, Ağustos) ve Eylül ayı oldu. İlgili dönemde aylık ortalama 3 milyar metreküp doğal gaz tüketildi. 2023 yılında Türkiye'de doğal gaz tüketiminin en fazla olduğu iller İstanbul (8,1 milyar metreküp), Ankara (4,49 milyar metreküp) ve İzmir (3,78 milyar metreküp) oldu. İstanbul'da tüketim 2022 yılına göre yüzde 3, Ankara'da yüzde 2 azaldı. İzmir'de ise 2023 yılı doğal gaz tüketimi 2022 yılına göre yüzde 14 azaldı. 2023 yılı toplam doğal gaz tüketiminin yüzde 35'ini bu 3 şehir (İstanbul, Ankara, İzmir) oluşturdu.
ÜLKE GENELİNDE HAVA KALİTESİ ARTTI
2023 yılında Türkiye'de 20 milyon konut abonesi yaklaşık 17 milyar metreküp doğal gaz tüketti. Kömür ve diğer yakıtlara kıyasla temiz ve çevreci olan doğal gazın kullanımının artması ile nüfusun kalabalık olduğu büyükşehirler başta olmak üzere ülke genelinde hava kalitesi arttı. 2023 yılında konut kaynaklı karbon salımı 2022 yılına kıyasla yaklaşık 2,2 milyon ton (yüzde 6) artarak 42 milyon ton civarına ulaştı. Hanelerde kullanılan ısınma amaçlı doğal gaz tüketiminin 2023 yılında bir önceki yıla kıyasla artması karbon salımının da artmasına yol açtı. 2023 yılında doğal gaz kullanan bir hanenin ortalama karbon salımı değeri 151 ton oldu.
İSTANBUL, ANKARA VE BURSA'DA TOPLAMDA 17,8 MİLYON TON KARBON SALIMI TASARRUFU SAĞLANDI
Hanelerde kömür yerine doğal gaz kullanımı ile son 5 yılda toplam 187,3 milyon ton karbon salımı tasarrufu sağlanmıştır. 2023 yılında Türkiye'de en fazla doğal gaz abone sayına sahip ilk 3 il olan İstanbul, Ankara ve Bursa'da toplamda 17,8 milyon ton karbon salımı tasarrufu sağlandı. Toplam tasarrufun yaklaşık yüzde 40'ı bu üç şehirde gerçekleşti.