Doğu Anadolu’nun en kozmopolit, tarihi renkliliğe ve derinliğe sahip, gezilecek yerler açısından zengin rotaların başında Van gelmektedir. Ayrıca Van’ın kendine has geleneksel yemekleri de kültürel seyahatleri sevenlerin damaklarını da tatmin edecek lezzetleri ile de zenginliğini ortaya koymaktadır. Çiriş pilavı, kurut aşı, Van Balığı ve kavut… mutlaka denenmesi gerekiyor. Tüm bunların yanında gezilip görülmesi gereken birçok doğal güzelliklerin başında ise Van’ın gölleri bulunmakta.
Van, her mevsim ayrı güzelliği ile görsel şölen sunmaya devam ederken, yaz aylarında Van’ı gezmek isteyenler rotalarını Van’ın saklı cennetleri olan Van Gölünün koylarına ve diğer göllerine çevirdi.
Van’ı seyahat etmek isteyen yerli ve yabancı turistlerin gezilecekler listesine eklediği göllerin başında Erçek ve Keşiş gölü gelmektedir. İşte ziyaret edilmesi gereken Van’ın Gölleri:
Erçek Gölü:
Van Denizi’nin Kardeşi Erçek Gölü Erçek Gölü Kuş Cenneti, Van Denizi’nin doğusunda oluşmuş bir set gölüdür. En derin yeri 40 metre; ortalama derinlik 18.45 metredir. Türkiye’de bulunan 453 kuş türünün yarısı, Erçek Gölü Havzasında varlığını sürdürmektedir. Erçek Gölü Bir Kuş Yuvası Erçek Gölü Kuş Cenneti; Kılıçgaga, Büyük Cılbıt, Kara Boyunlu, Batağan, Angıt, Flamingo, Yaz Ördeği, Van Denizi Martısı gibi onlarca kuş türünün barındığı zengin bir doğal ortamdır.
Kuş Cenneti yalnız yerel türlerin değil Flamingolar gibi göçmen kuşların da önemli konaklama ve üreme alanlarındandır. Dünyanın en büyük flamingo konaklama alanlarından birine ev sahipliği yapmaktadır. Özellikle biyoturizm ve ornitoturizm açısından Erçek Gölü Kuş Cenneti dünyanın önemli merkezlerinden biridir. Burada bulunan kuş gözlemevleri meraklılarına hizmet vermektedir.
Turna Gölü (Rusa- Keşiş)
Turna Gölü (Rusa- Keşiş) Gölü, Van ili, Gürpınar ilçesi sınırlarında yer alan Urartulardan kalan antik baraj. Baraj gölü zamanla doğal göl haline gelmiş, kuş cennetine dönmüştür. Van merkeze 30 km uzakta, Kuh, Erek ve Kazan dağlarının tepesinde bir düzlükte bulunur.
Denizden yüksekliği 2.550 m, alanı yağışlara bağlı olarak 4–7 km2 kadardır. 20 milyon metreküp su depolanabilen gölün, su toplama havzası 100 kilometrekaredir. Göl soğuk kaynak sularının olduğu bir yaylada bulunur. Göl çevresi,bahar aylarından itibaren çevre köylerin yaylası haline gelmektedir. Göle, yapımcısının adıyla Rusa Gölü, yoğun şekilde turna yaşadığından Turna Gölü, yöredeki insanlar tarafından Keşiş Gölü veya Geniş Göl isimleri verilmektedir.
Urartu kralı II. Rusa (MÖ 685-645) zamanında küçük bir akarsuyun önü, iki bent ile kapatılması ile baraj gölü oluşturulmuştur. Zamanının mühendislik şaheseri olan göl, 2700 yıldan beri çalışan sulama sistemidir. Van Gölü Kapalı Havzası içinde bulunan göl, yağışlar, kaynak suları ve geçici dereler ile beslenir. Gölün fazla sularını Karamağara Deresi dışarı gönderir. Göl çok fazla sayıda su kuşunun yaşama ve üreme alanıdır.
Urartular, bu alandan getirdikleri su ile Van Ovasını sulamışlar, kanallar ile Tuşba Kalesi ve Toprak Kale'ye su gönderilmiştir.
Akgöl
Akgöl, Van ili, Özalp ilçesi sınırlarında bulunan kapalı havzalı tektonik göldür. Denizden yüksekliği 2343 m, alanı 407 hektar, derinliği 3–5 m arasında değişir. Gölün dışarıya akışı yoktur, bu nedenle suları tuzludur. Yağış ve kaynak suları ile beslenen göl, İlkbahara göre yaz mevsiminde küçülür, bazı yıllar tamamen kurur. Kuruyan gölden geriye tuzlu bir yüzey kalmaktadır. Yağışlı dönemlerde göl yeniden oluşmaktadır. Herhangi bir akarsuyla beslenmeyen gölün su dengesi oldukça hassastır. Yağışın az, sıcaklığın fazla olduğu dönemlerde gölün her zaman kuruma tehlikesi bulunmaktadır.
Göl flamingo, angut, suna ve turna gibi kuşlara ev sahipliği yapmaktadır. Göl, flamingolar için beslenme ve üreme alanıdır.
Bostaniçi Gölü
Diğer bir adı Sıhke gölü olan Bostaniçi Gölü, 1979 yılında sulama amaçlı inşa edilmiştir; aynı yıllarda göle aynalı sazan aşılanmıştır. 1990 yılından önce suyu içilebilir durumda olan göl, Van'ın çöp depolama alanın yakınında bulunması ve gelişi güzel hafriyat dökümü nedeniyle son yıllarda ciddi kirlenme tehlikesi yaşamaktadır. Sıhke gölü Van şehir merkezinin 5km doğusunda yer almaktadır.
Süphan Gölü
Van Şehir merkezine 67 kilometre uzaklıkta bulunan, Çaldıran ve Muradiye ilçeleri arasında kalan Süphan Gölü, doğal güzellikleriyle ziyaretçilerini hayran bırakıyor. Çevredeki kaynak sularından ve eriyen kar sularından beslenen gölü gezmeye gelen vatandaşlar, eşsiz manzara karşısında fotoğraf çektiriyor.
Bölgenin en yüksek rakımlı gölü olan Süphan Gölü, yöredeki yaylacıların da hayvanlarını ve topraklarını suladıkları büyük bir kaynak. Çevredeki çiçekler kuş sesleriyle kuş cennetini andıran göl çevresinde kekik ve otlu peynirde kullanılan sirmo otu da bulunuyor. Bölge halkının şifalı bitkiler ve peynirde kullanılan otları toplamak için göl civarını tercih ediyor.
Çimenova Gölleri (Tuz Gölü, Kazlı Göl, Çaçan Gölü, Değirmi Gölü)
Van ili Saray ilçesinin güneyinde bulunan Çimenova Gölleri Van merkezden 77 km uzaklıktadır.
Göl geniş çayırlık alanlar ve dar bir kumluk alan ile çevrilidir. Göl içerisinde kısmi olarak sazlıklar mevcuttur. Gölü besleyen en önemli kaynak yağışlar ve eriyen kar sularıdır. Saray ilçe merkezinin güneyinde bulunan Cimenova Gölleri, Değirmi Göleti, Tuz Gölü, Kazlı Gölü ve Çaçan Gölü olmak üzere dört ayrı sulak alandan oluşmaktadır.
Cimenova gölleri arasında en büyük sulak olan Değirmi Göleti Dolutaş ve Değrimigöl köyleri arasında bulunmaktadır. Yaklaşık 9.4 km2'lik drenaj alanına sahip gölet mevsimsel derelerden beslenmektedir. Ana boşalımı göletin güneyindeki Yılanlıtaş Deresi ile yapmaktadır. İki ayrı noktada yapılan bentler ile gölete dönüştürülen Değirmi Göleti tarımsal sulama amaçlı olarak kullanılmaktadır.
Değirmi Göleti'nin 5.2 km Güneydoğusunda bulunan Tuz Gölü çapı yaklaşık 1 km olan bir çanak içerisinde yer almaktadır. Yaklaşık 19 km2'lik kapalı bir drenaj alanına sahip olan Tuz Gölü mevsimsel derelerden beslenmekte olup, gölden boşalım bulunmamaktadır.
Tuz Gölü'nün 5.6 km doğusunda bulunan bulunan Kazlı Gölü Kuzey Güney uzanımlı kapalı bir çanak içerisinde yer alan doğal bir göldür.
Çimenova gölleri'nin en doğusunda bulunan Çaçan Gölü Türkiye-İran sınırına 2 km mesafede bulunmaktadır. 5.2 km2'lik drenaj alanına sahip gölün önü bentle kapatılmış olup tarımsal sulama amaçlı olarak kullanılmaktadır.
Çimenova Gölleri yakınında bulunan diğer önemli göller şunlardır; Hasantimur Gölü, Özalp ilçesi civarında, Gövelek (Ermanis) Gölü (Özalp), Çiçekli (Hıdırmenteş) Gölü (Muradiye) de görülür.
Çalyan Gölü
Çalyan Gölü, Van şehir merkezine 80 kilometre uzaklıktadır. Hakkari, Van ve Şırnak il sınırları içinde bulunan Yeşilöz köyü Faraşin yaylasındaki 3 bin rakımlı Çalyan gölü Kar sularından beslenen doğal göldür. Göl, rafting yapan sporcuların antrenman yapmak için tercih ettiği noktalardan birisidir.
Van’ın Çaldıran ve Muradiye ilçeleri sınırları içerisinde bulunan Hıdırmenteş ve Çiçekli Gölü Besleme Havzası Potansiyel Doğal Sit Alanları, Cumhurbaşkanlığı kararı ile Kesin Korunacak Hassas Alan ilan edildi.
