Sonbaharın başlaması ve havaların soğumasıyla birlikte Van’da odun, kömür fiyatları ile elektrik ve doğalgaz faturalarındaki artış endişesi başladı. Alım gücünün erimesi, faturaların aile bütçesi üzerindeki yükünü artırırken, yılbaşında doğalgaza zam gelmesiyle ısınmanın maliyeti daha da artması bekleniyor. Kış mevsiminin en çetin geçtiği illerden biri olan Van’ın kış sezonunun başlamasına az bir süre kala ısınma sorunu gündem olurken Çaldıran ve Erciş başta olmak üzere birçok ilçede jeotermal enerji potansiyeli yüksek olan Van’da bu enerjiden yeteri kadar faydalanılması konusu yeniden hatırlandı. Ülkenin pek çok ili jeotermal enerji ile ısınırken, Van’da 2021’de fizibilite çalışmaları yapılan jeotermal enerji ile ısınma projesi zaman içerisinde rafa kaldırıldı. Van’ı ucuza ısıtacak olan bu proje ile ilgili Şehrivan’a konuşan Jeoloji Mühendisleri Odası Van Şube Başkanı İskender Taş, projenin kente faydasının çok olacağının altını çizip projenin bir an önce yeniden gündeme gelmesi gerektiğini dile getirdi.
BAŞKAN TAŞ: TÜRKİYE, JEOTERMAL KAYNAKLAR BAKIMINDAN ZENGİN BİR ÜLKE
Başkan Taş, ülkenin jeotermal enerji bakımından önemini dile getirerek, “Jeotermal enerji temelde dünyanın alt katmanlarında bulunan ve çok önemli bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Bir çeşit termal enerjidir. Jeotermal enerji asırlardır kullanılıyor. Özellikle ısınmada, tıbbi tedavilerde kullanılmaktadır. Türkiye, jeotermal kaynaklar bakımından zengin bir ülkedir. Türkiye günümüzde jeotermal enerji kapasitesi ve doğrudan kullanımda Avrupa’nın lideri dünyada 4’üncü sıradadır. Bunun en çoğu direkt ısıtmada kullanımdır” dedi.
JEOTERMAL ENERJİDEN NASIL FAYDALANILABİLİR?
Jeotermal enerjiden nasıl faydalanılacağını belirten Taş, “Jeotermal enerjiden şu şekilde faydalanılabilir. Hanelerde ısınma olarak projelendirmeler yapılabilir. Seracılık, tarım alanında kullanılabilir. Turizm alanında da otel tesis gibi alanlarda kullanılabilir. Seracılık alanında jeotermal sondajların yapılıp gerekli sera alanlarına aktarılarak, burada gerekli suyun ısıtılması ve şebeke suyunun da ısıtılması ile kullanılabilir. Bu seracılığa büyük katkı sağlayacaktır” diye konuştu.
JEOTERMAL ISITMA NEDİR?
Taş, jeotermal ısıtmadan söz ederek, “Jeotermal ısıtmanın üç temel parametresi var, bu işi yapmak için. Eğer bu üç parametrede olumlu sonuçlar elde edebilirsek bu iş yapılabilir. Birincisi jeotermal sondajlar, ikincisi taşma isale hatları, üçüncüsü de dağıtım ve konut yapısı. Müstakil evlere bunu götürmek çok ekonomik değil ama toplu alanlara götürmek daha ekonomik olur. İç parametrede olumluluk varsa yapılabilir. Bu projenin hayata geçirilmesi için gerekli izinlerin alınması ve teknik alanda jeoloji mühendisleri denetiminde saha çalışmaları, sondajların yapılması lazım. Projelerin tamamlanması işlemlerinden sonra kullanım açısından hayata geçirilebilir” şeklinde konuştu.
“VAN’IN JEOTERMAL POTANSİYELİ OLDUKÇA YÜKSEK”
Van’ın jeotermal enerji potansiyelini aktaran Taş, “Jeotermal kaynaklar Van’a ve ülkeye ekonomik ve turizm anlamında büyük bir katkı sağlayacaktır. Van’ın jeotermal potansiyeli oldukça yüksektir. İlçelerde jeotermal çalışmaların profesyonel olarak yapılması Van’a büyük bir fayda sağlayacaktır. Özalp, Saray, Erçiş, Çaldıran, Muradiye büyük oranda jeotermal potansiyele sahiptir. Gürpınar ve Başkale ilçeleri de jeotermal anlamda potansiyeli yüksek bölgeler olsa da diğer ilçelere göre daha az orandadır ve ekonomik olarak bu enerjiden faydalanmak maliyetli olacağından kullanım açısından yüksek bir alana sahip değildir” ifadelerini kullandı.
ÜLKENİN EN SOĞUK İLÇESİ ÇALDIRAN ADETA ENERJİ FIŞKIRIYOR
Çaldıran ilçesinin jeotermal enerji açısından önemini dile getiren Taş, “Van’ın Çaldıran ilçesi jeotermal enerji açısından potansiyeli yüksek olan bir il. İlçede bu anlamda çalışmalar yapıldı. Örneğin, Çaldıran ilçesine bağlı Ayrancılar mevkisinde, 2016'da 34 bin metrekare alana kurulan jeotermal seralarda, dondurucu soğuklara rağmen domates yetiştiriliyor. Bölgede birçok farklı noktada sondajla çıkarılan sıcak suyla ısıtılan seralarda topraksız tarım yapılıyor. İlçedeki jeotermal sahaların geliştirilmesiyle özellikle tarım sektöründe kullanılmak üzere enerji sektörünün gelişmesi ve sağlık turizminin gelişmesiyle Çaldıran ilçesinin ekonomisinde tarım dışında başka sektörlerin yer alması potansiyeli harekete geçirilebilir” dedi.
TÜRKİYE’NİN EN SOĞUK İLÇESİ ÇALDIRAN’DA JEOTERMAL ISITMA PROJESİ HAYATA GEÇİRİLECEKTİ AMA…
Başkan Taş, Çaldıran’da 2021 yılında yapılan fizibilite çalışmasına da değinerek şunları söyledi: “2021 yılında Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeti (GIZ) GmbH liderliğinde Avrupa Birliği tarafından desteklenen Belediyeler ve Üniversiteler için Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Teknik Destek Projesi (YEVDES) kapsamında Van’ın Çaldıran İlçesi’nin jeotermal enerji ile bölgesel ısıtma projesi fizibilite raporunun hazırlanması ve proje tasarımlarının yapılması hususunda GMK Enerji ve YEVDES Konsorsiyumu arasında danışmanlık ve hizmet sağlama sözleşmesi imzalandı. GMK Enerji uzmanları, dönemin Çaldıran Belediye Başkanı Şefik Ensari’yi ziyaret etmiş ve Ensari’nin liderliğinde ilçe, jeotermal kaynakların olduğu saha ve ısıtılacak alanlar incelenmiş; toplantılarda ön çalışmalar sunulmuştu.”
BAŞKAN TAŞ’TAN VAN’I ISITACAK O PROJE İÇİN ÇAĞRI!
Taş, zaman içerisinde rafa kaldırılan projenin yeniden gündeme gelmesi gerektiğinin altını çizerek sözlerini şöyle tamamladı: “Zaman içerisinde bu proje de kentteki pek çok proje gibi rafa kaldırıldı. Halbuki Van’ın jeotermal enerji potansiyeli çok yüksek. Bu enerji anlamında ülkenin en önemli kentlerinden birisi. Bu projenin raftan indirilip bir an önce hayata geçirilmesi lazım. Van için çok önemli bir proje. Bildiğiniz üzere Çaldıran ilçesi çok soğuk bir ilçe. Kışın zor geçtiği bir ilçe. Bu proje en çok Çaldıran’a yarayacaktır. Bu proje ile Çaldıran’daki binlerce konut jeotermal enerji ile ısınır. Bu da hem ekonomiye katkı sağlar hem de çevreye de olumlu etkisi olur.”
VAN’I ISITACAK O PROJE NE DURUMDA?
Her ne kadar jeotermal ısıtmalı konut projesi için ciddi bir çalışma yapılmamış olsa da bu anlamda Van’da 2021 yılında bir atıldı. Avrupa Birliği tarafından finanse edilen YEVDES Projesi kapsamında Van’ın Çaldıran İlçesi’nde jeotermal enerji ile ısıtma projesi GMK Enerji tarafından başlatıldı. Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeti (GIZ) GmbH liderliğinde Avrupa Birliği tarafından desteklenen Belediyeler ve Üniversiteler için Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Teknik Destek Projesi (YEVDES) kapsamında Van’ın Çaldıran İlçesi’nin jeotermal enerji ile bölgesel ısıtma projesi fizibilite raporunun hazırlanması ve proje tasarımlarının yapılması hususunda GMK Enerji ve YEVDES Konsorsiyumu arasında danışmanlık ve hizmet sağlama sözleşmesi imzalandı. O zamandan bugüne proje ile ilgili bir açıklama, ciddi bir adımın atıldığı görülmedi.