Bu yıl geçtiğimiz yıllara oranla beklenenden daha düşük bir turizm hareketliliği geçiren ve yaz boyunca otellerin doluluk oranı, turistlere yönelik tavırlarla gündeme gelen Van’da bir sezon daha plansız ve çeşitlilik sağlanmadan sona erdi. Ne yerli turistte ne yabancı turistte beklenen hareketliliği yakalamayan Van’da geçtiğimiz yıl rekor giriş yapan İranlılar yaz sezonunda sadece Ağustos ayında Van’da görüldü. Yerli turistlerin çok az geldiği ve kültür turlarının adeta yapılmadığı Van’da turizmde vasat ilerleyiş devam ederken, sezonu ve turizm sektörünü Şehrivan’a değerlendiren turizmci Murat Beyaz, “Van kör topal bir turizm şehri” diyerek kentte turizmde yaşanan sorunlara dikkat çekti. Beyaz, Van’da turizm çeşitliliğinin olmadığının altını çizerek, kentte turizmin 12 aya yayılması gerektiğini belirtti.
BEYAZ: TURİZM DOĞRUDAN VE DOLAYLI YOLDAN 50 SEKTÖRÜ BESLİYOR
Beyaz, turizmin ülkeye ve Van’a katkısını dile getirerek, “Turizm öncelikle maddi boyutundan ziyade manevi yönü yüksek olan bir olgudur. Bir yere gittiğinizde öncelikle oranın kültürünü, mimarisini, gastronomisini, sosyal yaşamını tanıyorsunuz ve orada para harcıyorsunuz. Merak duygusuyla başlayan olay maddiyata dökülüyor ve gidilen yerlerde konaklama, yeme-içme, hediyelik eşya gibi alanlarda ciddi paralar harcanıyor. Dışardan gelen maddi bir imkâna kavuşulmuş olunuyor. Turizm hem şehirler hem de ülkeler için çok önemli. Özellikle kültürel gelişim, istihdam anlamında çok ciddi katkıları olan ve doğrudan veya dolaylı 50 sektörü besleyen bir kavramdır. Bu kadar etkin olan, bu kadar yüksek sektörlere dokunan bir olgu göz ardı edilmemeli” dedi.
VAN BU YIL HEDEFLEDİĞİ TURİZM HAREKETLİLİĞİNİ YAŞAYAMADI
Beyaz, bu yıl Van’da turizm hareketliliğinin yaşanmadığını belirterek, “Şu ana kadar çok fazla turist hareketliliğinin olmadığı bir yıl geçirdik. Biz yazın gelmesiyle İranlı akını bekliyorduk fakat bu yıl o da gerçekleşmedi. Ağustos ayına kadar İranlı turist anlamında çok hareketlilik görmedik. Kimse beklenen verimi elde edemedi. Ağustos'ta bir önceki aylara oranla biraz canlılık başladı. Şu aralar İranlı turist anlamında bir hareketlilik olduğunu söylemek gerekiyor. Tabii istediğimiz rakamlarda olmadığımızı belirtmek gerekiyor. Birçok konaklama tesisi açıldı. Birçok yatırım yapıldı. Bu yatırımların karşılığını alması 1-2 ayla olacak bir şey değil. 12 aya yayılmadığı sürece istediğimiz verimi alamıyoruz” diye konuştu.
“V
VAN SADECE İRAN PAZARINA BAĞIMLI HALE GELDİ”
Van’da turizm çeşitliliğinin olmadığının altını çizen Beyaz, “Turizm çeşitliliğinin kente katacağı en önemli şey sürekli turizm çeşitleri etkin oluyor. Kültür turizmi bittiğinde inanç turizmi başlar, o bittiğinde deniz turizmi başlar. Birinden biri mutlaka yakalanır. Ama eğer bunu çeşitlendirmezseniz, bir pazara bağımlı kalırsanız eksiklik yaşanır. Van bu hataya düştü. İranlı turiste bağımlı hale geldik. Biz gözümüzü İran'a diktik. İyi de oldu. Bunu eleştirel anlamda demiyorum. Evet, İranlı turist aldık ama onların ne koyduk? İranlı turist gelmediği zaman ne yapacağız? Ki bu yıl çok fazla gelmediler. Otellerin doluluk oranı yüzde 20-30'larda kaldı. Mağazalar boş kaldı. Çeşitlilik olsaydı bu durum yaşanmazdı. Kürdistan Bölgesi'nden, Gürcistan'dan, Azerbaycan'dan veya Türkiye içerisinde yerli turist çekmiş olsaydık bu kadar zorlanmayacaktık. Bu sene bu yüzden fazlasıyla zorlu bir turizm sezonu geçirdik” diye belirtti.
“VAN YARIM YAMALAK, KÖR TOPAL BİR TURİZM ŞEHRİ”
Diğer illerin bu sene Van’a kıyasla daha iyi turist çektiğini vurgulayan Beyaz şunları aktardı: “Akdamar Adası dışında insanların akın akın geleceği bir destinasyon oluşturamadık. Çarpanak Adası var, Adır Adası var. Bunlar doğal harikalar. Bunlara erişim yok. Liman yok, tekne yok. Bunları turizme kazandırmadığınız sürece çeşitlilik olmayacak. Yarım yamalak, kör topal bir turizm şehri olarak gidiyoruz. 40-42 derecede insanlar Mardin'de, Urfa'da, Diyarbakır'da geziyor. Burada akşamları neredeyse ceket giyiyoruz. Oralar gece gündüz çok sıcak ama sürekli oralara turlar yapılıyor. Hakkari turizm sezonunu çok daha iyi geçirdi. Van'da görülmeyen tur araçları Hakkari'de görüldü. Bizden daha iyi duruma geldi.”
“VAN KIŞ TURİZMİNİ DEĞERLENDİREMİYOR”
Van’da Ocak-Ağustos ayları arasında turizmin nasıl geçtiğini değerlendiren Beyaz, “Van'da Ocak’tan Ağustos ayına kadar ki zamanı dönemlere ayırmak gerekiyor. Ocak, Şubat ve Mart kışa denk geliyor. Dolayısıyla kış turizmi anlamında zaten zayıf olduğumuz için o dönemde çok bir hareketlilik göremiyoruz. Nisan, Mayıs'ta biraz hareketlenme başlıyor. O dönemde bir aylık bir Ramazan ayı başlıyor. Ramazan Bayramından sonra kültür turları anlamında Van için hareketlilik başlıyor diyebiliriz. Çevre illere baktığımız zaman bizim rakip olabileceğimiz illere baktığımızda çok geride olduğumuzu belirtmek gerekiyor. Güneydoğu ile Van'ı kıyasladığınızda arada dağlar kadar fark var. İstediğimiz seviyeye erişemiyoruz. Bu sene de erişemedik” ifadelerini kullandı. 
VAN’IN 12 AY TURİZM YAPACAK POTANSİYELİ VAR AMA…
Van’ın 12 ay turizm yapabilecek potansiyelinin olduğunu aktaran Beyaz, “Van'ın 12 ay turizm yapacak potansiyeli var. Dağları, ovaları, gölleri var. İnsanların dikkatini çekecek doğal bölgelerimiz var lakin insanları buraya çekmek için de çok bir şey yapıldığını düşünmüyorum. Van'da tanıtım veya emek sarf edilmeden turist buraya çekilmek isteniyor. Fakat bir hizmet sunmadan, cazip hale getirilmeden, tanıtım yapılmadan olmuyor. Bu güzelliğin altını doldurmak lazım. Gelen insanları buradan doyurucu bir şekilde göndermek gerekiyor. Bu yapılırsa Van'da elbette ki çok rahat şekilde 12 ay turizm yapılabilir. Mevcut koşullarda şu an yapılamaz gibi ama gelecekte neden olmasın” dedi.
VAN BU İŞİ NASIL BAŞARIR?
Van’da turizmin 12 aya yayılması için neler yapılması gerektiğini dile getiren Beyaz şunları söyledi: “Turizmin 12 aya yayılıp yayılmamasını Van'da sıkça konuşuyoruz. Bunu başaran ülkeler ve şehitler elbette var fakat Van'da kış turizmi yapılabilir mi yapılamaz mı bunun tartışmaları yıllardır sürüyor. Fakat bir sonuca evirilmiyor. Kış turizmi demek ülkemizde artık tren demek. Bizim turistik bir trenimiz yok. Bu haftada 2 gün çalışan Vangölü Ekspresi ile olacak iş değil. Bir kayak tesisimiz yok. Abalı Kayak Tesisi var ama o da çok uygun değil. Konaklamanın olmadığı bir yerde tesisten bahsetmek de zor. Günü birlik insanların gidip faydalanacağı bir nokta. Van'a erişim zor.”
HAVA YOLU ULAŞIMINDA YAŞANAN SORUNLAR VAN’IN TURİZMİ ÖNÜNDE BÜYÜK ENGEL
Beyaz, Van’da hava yolu ulaşımında yaşanan sorunları ifade ederek, “Yaz aylarında uçaklarda yer bulamama krizi yaşanırken kış aylarında da uçakların Van'a inememe sorunu var. Sık sık uçak iptalleri yaşanıyor. Dolayısıyla tur operatörleri tur yapamıyor. Bu da talebin düşmesine neden oluyor. Kışın özellikle Van Ferit Melen Havalimanının iniş sorununun yıllardır çözülmediğine şahit oluyoruz. Erzurum da kış kenti ama Erzurum'da iptal olan uçak sayısı ile Van'da iptal olan uçak sayısı arasında dağlar kadar fark var. Çünkü Erzurum'da cihazlar var. Kış memleketiyiz. 5-6 ay kış sürüyor. Dolayısıyla siz 5-6 ay turizm yapamazsanız turizmden hiç bahsetmemeniz lazım” diye aktardı.
