Türkiye’de iklim krizi ve kuraklık büyük bir tehlike olmaya devam ediyor. Son yıllarda kuraklıktan en çok etkilenen illerden biri olan Van’da birçok sulak alan kurudu. Van Gölü de kuraklıktan nasibini alırken, kentin tarım ve hayvancılığı da bundan olumsuz etkileniyor. Van’ın çevre sorunlarını sık sık gündeme getiren Van Çevre, Tarihi Eserleri Koruma ve Geliştirme Derneği (Van ÇEVDER), ‘Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü’ne dair açıklama yaparak kuraklığın kente olumsuz etkilerine vurgu yaptı.
VAN ÇEVDER’DEN ÇÖLLEŞME VE KURAKLIK GÜNÜNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
Van Çevder’den yapılan açıklamada, günün önemi dile getirilerek, “Birleşmiş Milletler(BM) olmak üzere kuraklık ve çölleşme Ülkelerde Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi 17 Haziran 1994 tarihinde imzalandı ve 1996’da yürürlüğe girdi. Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesinin imzaladığı tarihte her yıl 17 Haziran’da düzenlenen Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Sözleşmesi’nin (UNCCD) Çölleşme ve Kuraklık Gününün bu yıl ki teması “Kuraklıktan Birlikte Yükselmek” olarak açıklandı. Dünya’da 2.5 milyar insanın temiz su kaynağına erişim imkânı bulunmuyor. Yılda kişi başına düşen yıllık kullanabilir su miktarı 5000 metre küpten fazla olan ülkeler su zengini kabul edilir. Kişi başına yıllık tüketimi 1000 metreküpten az olan su fakiri olarak kabul edilmektedir” denildi.
“TÜRKİYE’DE SON 20 YILDA KİŞİ BAŞINA DÜŞEN SU 4 BİN METREKÜPTEN BİN 400 METREKÜPLERE KADAR İNDİ”
Açıklamada, su tüketimine dikkat çekilerek, “Dünya su kaynakları kısıtlı olmasına rağmen son 50 yılda çarpıcı bir şekilde artmıştır. Dünyada kullanılan suyun yüzde 85’ini dünya nüfusunun yüzde 12’sini tüketmektedir. Su tüketimi tarım ve sanayide en fazla tüketilmektedir. Yüzde 8’i içme ve kullanma suyu olarak kullanılmaktadır. Çarpık kentleşme, sanayileşme, tarım ve sanayi atıklarının yeraltı sularına karışarak yok olmasına neden olmaktadır. Türkiye’de son 20 yılda kişi başına düşen su 4 bin metreküpten bin 400 metreküplere kadar indi bu rakamlar bize gösteriyor ki bizi su fakiri sınıfına ekliyor” diye aktarıldı.
“DÜNYA SU STRESİ HARİTASINA GÖRE, ÜLKEMİZ 2040 YILINDA ÜLKELERDEN BİRİ OLACAKTIR”
Tarım arazilerinin azaldığının vurgulandığı açıklamada, “Türkiye’de kullanılabilir su miktarı iki yılda 112 milyardan 100 milyar gerilemiştir. Bu da bize ülkemizin su fakiri ülkeler sınıfında olduğunu göstermektedir. Dünya Su Stresi Haritasına göre, ülkemiz 2040 yılında ülkelerden biri olacaktır. Türkiye’nin yüzde 73’ü çölleşme tehlikesi altındadır. Ülkemizde erozyon, çölleşme nedenlerinin başında geliyor. Tarım arazilerinin yüzde 39’unda, mera arazilerinin de yüzde 54’ünde erozyon görülüyor. Öte yandan büyüyen kentler verimli tarım arazilerinin de azalmasına sebep oluyor. Tarım arazilerimiz,1990-2022 yılları arasında yaklaşık 4 milyon hektar azalarak 27,9 milyon hektardan 23,9 milyon hektara geriledi” denildi.
VAN ÇEVDER: BÖLGEDE TARIM VE HAYVANCILIK KAYBEDİLİYOR
Açıklama, bölgede tarım ve hayvancılığın kaybedildiği vurgulanarak şunlar aktarıldı: “Türkiye’de yüzde 72’si sulama, yüzde 11’i sanayi, yüzde 16’sı içme suyu olarak kullanılıyor. Bölgemizin verimli tarım alanları ve geniş otlak alanları Türkiye’nin önemli tarım ve hayvancılığın merkezi durumundadır. Bölgemizde son yıllarda hissedilir derecede yağışların azalmasına bağlı mevsimsel eğilimine dikkat çekmektedir. Ancak bölgede tarım ve hayvancılık faaliyetleri, kuraklık ve çarpık kentleşme, yeşil alanların azlığı, bilinçsiz arazi kullanımıyla birlikte tarım ve hayvancılık kaybedilmektedir.”
“VAN, KURAKLIK EĞİLİMİNİN OLDUĞU BİR İL”
Van’ın kuraklık eğilimin olduğunun belirtildiği açıklamada, “Bölgemizde kuraklık eğilimi olan kentlerimiz, Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Tunceli, Van ilerimizdir. Van’da kişi başına düşen su miktarı günlük 150 litredir. 1 milyon 200 bin nüfuslu kentimizde tarım, hayvancılık ve sanayide kullanılan su miktarı 2-3 katına çıkmaktadır. Van’da su tüketim miktarı günlük ortalama 150 litreden 200 litreye kadar artmaktadır. Su kaynakları; iklim krizi, yanlış uygulanan su politikaları, yeraltı suları ile su kaynaklarının bilinçsiz kullanılması, kuraklık nedeniyle azalmaktadır. Van Denizi ciddi oranda çekilmiştir” denildi.
“VAN’DA KURAKLIĞA KARŞI TEDBİRLER ALINMALI”
Açıklamada, kuraklık noktasında tedbirlerin alınması gerektiği vurgulanarak, “Van Denizinin derinliği 100 metreden 40 metreye düşmüştür. Diğer su kaynakları ve sulama amaçlı yapılan baraj göletlerdeki su miktarı büyük oranda düşmüştür. Van’da son 3 yılda yaşanan kuraklık nedeniyle birçok göl, gölet ve barajlarda çekilmeler olmasına rağmen bu yıl artan yağışlar nedeniyle göl, gölet ve barajlarda su debileri yükselmiştir. Buna rağmen Van Gölünün kot farkından dolayı ciddi şekilde çekilmelerin olduğunu görünmektedir. Kuraklık nedeniyle mikrobiyalitler ortaya çıkmaktadır. Kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya kaldığımız bu dönemlerde tedbirler almak zorundayız” denildi.
