ŞEHRİVAN HABER: FATMA NUR POLATCAN-HAKAN İZGİ
Van, sahip olduğu sınır kapıları ve konumuna göre Türkiye’nin en önemli sınır kentlerinden biri olmasına karşın ihracatta bir türlü umduğunu bulamıyor. Özellikle son yıllarda açıklanan verilerde Van, dış ticarette istediği ivmeyi bir türlü yakalayamazken, 3 sınır kapısını da istediği gibi değerlendiremiyor. Van’ın 2022 yılında açıklanan ihracat istatistikleri çok iç acısı olmazken, 2023 yılında öngörülen 1 milyar dolar hedefi de hayal oldu. Öyle ki TÜİK’in verilerine göre, Van’da ihracat yüzde 3,3 azalarak 2,2 milyon dolar, ithalat yüzde 33,0 artarak 1,7 milyon dolar oldu. Bu veriler 2023 yılı için 1 milyar dolar hedefi olan Van’ın daha yılın başından bu hedefe ulaşmada başarısız olduğu hatta çok uzağında kaldığını bir kez daha kanıtlamış oldu. Ülke 20 yılda ihracatta rekor üstüne rekor kırarken Van ise 20 yılda 50 milyon dolar seviyesine bile gelemedi.
VAN’DA İHRACAT YÜZDE 3,3 AZALARAK 2,2 MİLYON DOLAR OLDU
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Şubat ayına ilişkin dış ticaret verilerini açıkladı. Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ülkede ihracat yüzde 6,4 azalırken, ithalat yüzde 10,1 arttı. Verilere göre, Şubat ayında Van’da ihracat yüzde 3,3 azalarak 2,2 milyon dolar, ithalat yüzde 33,0 artarak 1,7 milyon dolar oldu. Muş’ta ihracat yüzde 161,5 artarak 19,2 milyon dolar, ithalat yüzde 53,2 artarak 18,6 milyon dolar oldu. Bitlis’te ihracat yüzde 5,7 artarak 1,1 milyon dolar, ithalat yüzde 77,3 artarak 0,2 milyon dolar oldu. Hakkari’de ihracat yüzde 13,7 azalarak 6,8 milyon dolar, ithalat yüzde 39,5 artarak 9,4 milyon dolar oldu.
VAN 2023 HEDEFİNE YAKINLAŞMAK YERİNE UZAKLAŞIYOR!
Her yıl yeniden gündeme gelen kentin yakalaması gereken ihracat rakamları bu veriler sonrasında da hedefin uzağında kalındığını bir kez daha gösterdi. Van için 1 milyar dolar ihracat hedefi konulan 2002 yılından bugüne çok aşama kat edilmedi. Türkiye 19 yıllık süreçte 36 milyar dolar olan ihracatını 225 milyar dolara çıkartıp rekor üstüne rekorlar kırdı. Van özelinde ise 2002 ve sonraki yıllarda 30 milyon dolar civarındaki ihracat rakamları 19 yılda 50 milyon dolar seviyesinin üstüne çıkamadı. Aylık ortalama ihracat geliri hiçbir ay 5 milyonu bile aşmazken kent bu verilerle 2023 hedefine yaklaşmaktan ziyade uzaklaşmayı sürdürüyor. Bu ihracat rakamlarıyla 69’uncu sırada yer alan Van, sadece Artvin, Batman, Hakkâri, Sinop, Ağrı, Tokat, Erzurum, Bartın, Erzincan, Yozgat, Kırıkkale, Bitlis, Ardahan, Bingöl, Muş, Kars, Tunceli ve Bayburt gibi Doğu Anadolu illeri ve Türkiye’nin diğer üretim gücü düşük kentlerinin üstünde yer aldı.
ŞUBAT AYINDA GENEL TİCARET SİSTEMİNE GÖRE İHRACAT YÜZDE 6,4 AZALIRKEN, İTHALAT YÜZDE 10,1 ARTTI
Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2023 yılı Şubat ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,4 azalarak 18 milyar 635 milyon dolar, ithalat yüzde 10,1 artarak 30 milyar 714 milyon dolar olarak gerçekleşti. Genel ticaret sistemine göre ihracat 2023 yılı Ocak-Şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,4 artarak 37 milyar 992 milyon dolar, ithalat yüzde 15,4 artarak 64 milyar 320 milyon dolar olarak gerçekleşti.
ŞUBAT AYINDA ENERJİ ÜRÜNLERİ VE ALTIN HARİÇ İHRACAT YÜZDE 7,9 AZALIRKEN, İTHALAT YÜZDE 1,5 ARTTI
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2023 Şubat ayında yüzde 7,9 azalarak 19 milyar 15 milyon dolardan, 17 milyar 520 milyon dolara geriledi. Şubat ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 1,5 artarak 19 milyar 690 milyon dolardan, 19 milyar 982 milyon dolara yükseldi. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Şubat ayında 2 milyar 462 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 3,1 azalarak 37 milyar 502 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 87,7 oldu.
DIŞ TİCARET AÇIĞI ŞUBAT AYINDA YÜZDE 51,4 ARTTI
Şubat ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 51,4 artarak 7 milyar 980 milyon dolardan, 12 milyar 79 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Şubat ayında yüzde 71,4 iken, 2023 Şubat ayında yüzde 60,7'ye geriledi. Ocak-Şubat döneminde dış ticaret açığı yüzde 44,1 artarak 18 milyar 270 milyon dolardan, 26 milyar 328 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Ocak-Şubat döneminde yüzde 67,2 iken, 2023 yılının aynı döneminde yüzde 59,1'e geriledi.
ŞUBAT AYINDA İMALAT SANAYİNİN TOPLAM İHRACATTAKİ PAYI YÜZDE 94,4 OLDU
Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2023 Şubat ayında imalat sanayinin payı yüzde 94,4, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,7, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 oldu. Ocak-Şubat döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,0, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,9, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,5 oldu. Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta, 2023 Şubat ayında ara mallarının payı yüzde 77,3, sermaye mallarının payı yüzde 11,5 ve tüketim mallarının payı yüzde 11,0 oldu. İthalatta, 2023 Ocak-Şubat döneminde ara mallarının payı yüzde 78,8 sermaye mallarının payı yüzde 11,2 ve tüketim mallarının payı yüzde 9,8 oldu.
ŞUBAT AYINDA EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKE ALMANYA OLDU
Şubat ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 697 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 119 milyon dolar ile İtalya, 1 milyar 86 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 13 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 851 milyon dolar ile Birleşik Krallık takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,9'unu oluşturdu. Ocak-Şubat döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 3 milyar 523 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 2 milyar 269 milyon dolar ile ABD, 2 milyar 55 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 2 milyar 34 milyon dolar ile İtalya ve 1 milyar 804 milyon dolar ile Birleşik Krallık takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,8'ini oluşturdu.
İTHALATTA İLK SIRAYI RUSYA FEDERASYONU ALDI
İthalatta Rusya Federasyonu ilk sırayı aldı. Şubat ayında Rusya Federasyonu'ndan yapılan ithalat 4 milyar 214 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 526 milyon dolar ile İsviçre, 3 milyar 103 milyon dolar ile Çin, 2 milyar 80 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 163 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 45,9'unu oluşturdu. Ocak-Şubat döneminde ithalatta ilk sırayı Rusya Federasyonu aldı. Rusya Federasyonu'ndan yapılan ithalat 9 milyar 216 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 7 milyar 863 milyon dolar ile İsviçre, 6 milyar 660 milyon dolar ile Çin, 3 milyar 888 milyon dolar ile Almanya, 2 milyar 296 milyon dolar ile ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 46,5'ini oluşturdu.
MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ SERİYE GÖRE İHRACAT YÜZDE 8,1 AZALDI
Deprem felaketinden dolayı, ekonomik verilerin mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmasına ilişkin metodolojik uygulama gerçekleştirilmiştir. Uygulamaya ilişkin detaylar 'Metaveri' bölümünde 'Mevsimsel Düzeltme' başlığında yer alan model tablosunda yer almaktadır. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2023 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 8,1 ve ithalat yüzde 8,5 azaldı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2023 yılı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 6,4 azalırken, ithalat yüzde 10,2 arttı.
YÜKSEK TEKNOLOJİLİ ÜRÜNLERİN İMALAT SANAYİ İHRACATI İÇİNDEKİ PAYI YÜZDE 3,6 OLDU
Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Şubat ayında ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,4'tür. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,6'dır. Ocak-Şubat döneminde ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,0'dır. Ocak-Şubat döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,3'tür. Şubat ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 77,1'dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 9,9'dur. Ocak-Şubat döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 75,2'dir. Ocak-Şubat döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 9,9'dur.
ÖZEL TİCARET SİSTEMİNE GÖRE İHRACAT 2023 YILI ŞUBAT AYINDA 17 MİLYAR 58 MİLYON DOLAR OLDU
Özel ticaret sistemine göre, 2023 yılı Şubat ayında, ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,0 azalarak 17 milyar 58 milyon dolar, ithalat yüzde 9,2 artarak 28 milyar 905 milyon dolar olarak gerçekleşti. Şubat ayında dış ticaret açığı yüzde 53,4 artarak 7 milyar 723 milyon dolardan, 11 milyar 847 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Şubat ayında yüzde 70,8 iken, 2023 Şubat ayında yüzde 59,0'a geriledi.
İHRACAT 2023 YILI OCAK-ŞUBAT DÖNEMİNDE 34 MİLYAR 584 MİLYON DOLAR OLDU
Özel ticaret sistemine göre ihracat, 2023 yılı Ocak-Şubat döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2,3 azalarak 34 milyar 584 milyon dolar, ithalat yüzde 14,0 artarak 60 milyar 747 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Şubat döneminde dış ticaret açığı yüzde 46,2 artarak 17 milyar 894 milyon dolardan, 26 milyar 163 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2022 Ocak-Şubat döneminde yüzde 66,4 iken, 2023 yılının aynı döneminde yüzde 56,9'a geriledi.
