ŞEHRİVAN HABER: FATMA NUR POLATCAN-ORHAN SAĞLAM
Van’da bir sene içerisinde ekmeğe yapılan 3’üncü zam kararı sonrası tartışmalar devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde fırıncılar tarafından yapılan ekmek zammı talebi onaylanırken, daha önce 2 lira 50 kuruştan satılan ekmek, resmi tarife değişikliğinin ardından 3 lira 50 kuruş olarak satılmaya başladı. 210 gram pide ekmeğinin fiyatı 3 liradan 3 lira 50 kuruşa, 150 gram Van çöreğinin fiyatı ise 4 liradan 4 lira 50 kuruşa çıkartılırken, zam kararlarına yönelik tepkiler de ardı ardına geliyor. Ekmeğe yapılan yüzde 40 civarında zam kararını Şehrivan’a değerlendiren vatandaşlar, ekmeğe yapılan zam kararına tepki gösterirken, fırıncılar da un, yağ ve diğer giderlere gelen zamlar nedeniyle temel tüketim maddelerinin başında gelen ekmeğe zam kararı aldığını söyleyerek, vatandaşların zamlardan sonra alım gücünün düştüğünü dile getirdi.
VAN’DA EKMEĞE YÜZDE 40 ZAM YAPILDI!
Şehrivan’a konuşan Murat Takar adlı vatandaş esnafın da, vatandaşın da mağdur olduğunu dile getirerek, “Her gün, her şeye zam geliyor. Fırıncılar da zor durumda, vatandaş da zor durumda. Her iki tarafı da anlamak lazım. Unun torbası 600-700 TL olmuş. Fırıncı mecbur zam istemek zorunda. Vatandaş da evine ekmek götüremiyor. Her iki taraf da mağdur durumda ve çok şaşırmamıza gerek yok. Çünkü artık her kaleme günde 10 defa zam geliyor. İş sadece ekmekle de bitmiyor. Sonumuz hiç hayırlı gözükmüyor. Vatandaş ve esnaf da ne yapacağını bilmiyor. Bu gidişle ekmek çok kısa sürede 5-6 lirayı da bulacak. Esnaf zarar etmek istemez ve cebinden harcama yapmaz. O yüzden kısa bir süre sonra tekrar zam talebinde bulunacaklar.” dedi.
VATANDAŞLARDAN TEPKİLER BÜYÜYOR
Salih Saik adlı vatandaş, zamlara değinerek şunları söyledi: “Her gün bir şeye zam geliyor. Ekmeğe, yağa, şekere, una, her şeye zam geliyor. Kimse geçimini sağlayamıyor. İnsanların çoğu akşam evine ekmek götüremiyor. 5 litre sıvıyağ 35-40 TL idi, şimdi 180 TL oldu. Unun torbası 100 TL idi, şimdi olmuş 500-600 TL. Köylü kısmı da öldü. Hayvancılık bitti. Yem, kepek çok pahalı. Eskiden insanlar köyden şehre göç ederdi. Şimdi şehirden köye göç ediyorlar. Kiralar çok pahalı. Elektriği var, suyu var, doğalgazı var, evin masrafları var. Bazılarının işi gücü yok. Bazıları 10 kişiye bakıyor. İnsanlar nasıl geçinecek? Artık ekmekte mi yemiyelim? Vatandaşların zaten alım güçleri yok bir de üstüne zam üstüne zam geliyor. Yani aslında ne diyeceğimi ya da ne yapacağımızı bilmiyoruz. En kısa sürede düzelmesini temenni ediyoruz.”
VATANDAŞIN GEÇİNEMİYORUM ÇIĞLIKLARI DEVAM EDİYOR
Geçinemediğini belirten vatandaşlardan Mehmet Esen, “Fakir fukara ekmek alamıyor. Her şey çok zorlaşmış. Millet çok zor durumda. Zamlar bizi mahvetti. Bütün fakir fukarayı mahvetti. Esnaf açlıktan ölüyor. Ne iş var, ne güç var. Allah rızası için yeter. Geçinemiyoruz. Engelli maaşı alıyorum bin 300 TL. Bunun 900 TL’sini kiraya veriyorum. Ayda 1 bin TL doğalgaz, elektrik, su faturası geliyor. Ben bin 300 TL alıyorum. Diğer parayı nereden ödeyeceğim? Millet bana zekât vermese ben geçinemeyeceğim. Alabileceğim bir tane ekmeği bile alamıyorum. Hayat her insan için aynı değil ve zorluklarda aynı olmuyor. O yüzden artık bu zamlar karşısında el insaf diyorum. Herkes kendi derdine düşmüş peki, biz ne yapalım, sesimizi nasıl duyuralım?” sorularına cevap aradı.
ESNAF: ELİNİ NEYE ATSAN ALAMIYORSUN
Bülent Katkap adlı esnaf, günde 15 ekmek aldığını ve günlük kazancının sadece ekmeğe yettiğini dile getirerek şunları kaydetti: “Şimdiye kadar ekmeği 2 liradan alıyordum, şimdi 3 buçuk lira oldu. Bu haksızlıktır. Ben 7 nüfusa bakıyorum. Günde 15 ekmek alıyorum. Bu da 53 lira yapıyor. Biz burada günlük 50, 60 TL kazanıyoruz. Günlük kazandığım bir tek ekmeğe yetiyor. Eti haftada bir ya alıyorum ya almıyorum. Her şey çok pahalı, her şeye hemen hemen her gün zam geliyor. Elini neye atsan alamıyorsun. Mecbursun da almaya ama alamıyorsun. Geçen yıl yağı 35 liraya alıyordum. Geçen gün 160 liraya aldım. Gerçekten geçinmek çok zor oldu. 7 kişiye bakıyorum. Ben bu nüfusa nasıl bakacağım? Una bu yıl çok zam geldi. Unun torbası şimdi 600 TL. Fırıncı da esnaf da çok zor günler yaşıyor.”
ZAMLAR HEM ESNAFIN HEM DE VATANDAŞIN BELİNİ BÜKÜYOR
Zamlardan dert yanan esnaflardan Mehmet Sait Turan, “Bu zamlar bizi çok etkiliyor. Her gün zam. Gıdaya zam, şekere zam, yağa zam. Benim 8 nüfusum var ama bakamıyorum. Zaten hiçbir şeyi doğru düzgün alamıyoruz. Ne yapacağımızı bilmiyoruz. Bu nereye kadar devam edecek bilmiyoruz. Allah sonumuzu hayır etsin. Bu ne zamana kadar böyle devam edecek? Zamlar artık dursun. Yeter yeter. Bu kadar zam nereye kadar. Artık boğazımıza dayandı. Nereye kadar böyle sefalet yaşayacağız. Tabi, ekmeğe zam gelmezse olmazdı. Çünkü her şey birbiriyle bağlantılı diğer tüm ürünlere zam gelirken ekmeğe zam gelmeseydi olmazdı.” şeklinde konuştu.
FIRINCILAR DA DURUMDAN MUSTARİP
Yaklaşık 13 yıldır fırıncılık yaptıklarını dile getiren Nihat Işık, vatandaşların da, kendilerinin de mağdur olduğunu ifade ederek, “Nihat Işık 13 yıldır fırıncılık yapıyor. Una her gün belirli bir zam yapılıyor. Maya, elektrik, kira ve diğer ürünlere zam yapıldı ama 3 buçuk asla kurtarmıyor. Zaten biz ekmeğe gelsin istemiyoruz. Un fiyatının düşmesini istiyoruz çünkü vatandaşlar çok mağdur şu an. Evine ekmek götüremeyen var. Unun torbası şu an 540 TL. Bundan 1 yıl önce 105 liraydı. Biz eskiden günlük 8 torba un kullanıyorduk. Şu an 5 torbaya düştü. Ona rağmen yine zarar ediyoruz. Her gün, gün sonunda burayı zararla kapatıyoruz. Biz günlük 50-60 ekmeği hayrımıza veriyoruz. Çünkü çok zor durumda olan insanlar var. İş yok zaten. Şu an durum içler acısı” dedi.
FIRINCI: VATANDAŞ BAYAT EKMEĞE YÖNELİYOR
Fırıncılık yapan Hamdullah Yalçınyiğit, vatandaşların zamlardan sonra bayat ekmeğe rağbet gösterdiğini vurgulayarak, “Biz artan maliyetlerden olumsuz etkileniyoruz. Zaten kazandığımız para bizi kurtarmıyor. Una bir yılda yüzde 200-300 zam geldi. Şu an fiyatı 540 civarında. Her şeye zam geliyor. Una, kepeğe, yağa, mayaya… Biz mayayı alıyorduk 70 liraya, şimdi 260 liraya alıyoruz. Kurtarmıyor bizi. Ekmek de satamıyoruz. 2 buçuktu, 3 buçuk oldu. Vatandaşlar doğru düzgün ekmek alamıyor artık. Gelen müşterilerin yüzde 80’i bayat ekmek istiyor çünkü taze alacak parası yok. Bayat ekmek alanların sayısı zamlardan sonra çok daha arttı. İnsanlar bayat ekmeğe muhtaç kaldı. Burada yaşayan aileler genelde çok nüfuslu aileler. Günde 15 ekmek alanlar var. İnsanlar zam gelince alamıyor. İnsanlar mağdur. Durum kötü. Una zam gelince ekmek de pahalı oluyor. Bana göre şu an ekmek çok pahalı. İnsanların alım gücü yok. Van’da iş ortamı da yok. Bu defa insanlar daha çok mağdur oluyor. Bu durumun düzelmesini istiyorum. İnsanların iyi şekilde yaşamasını istiyorum” diye aktardı.
“UNUN TORBASI 600 LİRAYA DAYANDI”
2009 yılından beri fırıncılık yapan Hakan Mutlu, maliyetlerin arttığını, kazancın ise azaldığını dile getirerek şunları söyledi: “Şu an piyasada biz fırıncılar zamlardan çok etkilendik ve çok mağduruz. Maliyet arttı, kazanç azaldı. Artık fırını kapatacak duruma geldik. Çoğu arkadaş da kapattı zaten. Zamlar bize yetmiyor. Bunun yanı sıra insanların ekmek alacak gücü de yok. 210 gramlık ekmek vatandaş için 3 buçuk lira çok fazla. Benim sattığım ekmek de 80 gram 2 lira. 80 gram ekmek nedir ki? Karın doğurmaz bir kere. Biz de bu fiyata satmak zorundayız çünkü kazanamıyorum. Unun torbası 600 liraya dayandı. Bu duruma bir çözüm bulunsun. Yapamıyoruz. Kazancımız olmuyor. İşçilik yapıyoruz, ev geçindiremiyoruz.”