ŞEHRİVAN HABER: ERDAL ERBAŞ - FATMA NUR POLATCAN
Yaklaşık bir yıldır neredeyse tüm sektörlerde etkisini hissettiren fiyat artışları hız kesmeden devam ediyor. Önce pandemi, ardından döviz fiyatlarındaki artış sonra da Rusya-Ukrayna krizi ile birlikte ekonomi ve fiyat artışları en büyük sorunların başına yerleşirken süreç mutluluk hayallerine de büyük darbe vurdu. Son birkaç ayda her ürünün fiyatı üçe, dörde katlanırken düğün hazırlığı yapan çiftler de kara kara düşünmeye başladı. Özellikle ülke genelinde en genç nüfusa sahip illerden biri olan Van’da evlilik hayali kuran çiftler altın fiyatları, ev eşyaları derken bazı düğün geleceklerini yapmamaya karar veriyor. Bir döneme damgasını vuran yemekli düğünler artık evlilik hazırlığı yapan çiftlerin aklından bile geçmezken, minimum masraf ile bile ev kurmak, düğün yapmak ciddi bir külfet haline geldi. Zam ortamında evlilik hayali kuran çiftleri zor günler beklerken, mutlu olmak için atılan her adım mutluluktan uzak hesaplamalarla yapılıyor. Konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan esnaf ise fiyat artışlarına dikkat çekerek, alının ve satıcının zor durumda kaldığını söyledi.
VAN’DA DÜĞÜN MAFRAFLARI EVLECEKLERİ ZORLUYOR!
Ekonomik krizin herkesi etkilediğine dikkat çeken beyaz eşya satıcısı Selim Cömert, “Pandemi dönemine oranla bu yıl satışlar iyi ama fiyatlardan dolayı da pandemi öncesine oranla çok düşük. Bizim de temennimiz en kısa sürede düzelmesidir. İnsanlar maddi anlamda ciddi zorluklar çektiği için alım güçleri de olmuyor. Çünkü fiyatlar ciddi anlamda pahalandı. İnsanlar gelip fiyatları soruyor ve çoğu zamanda almadan gidiyorlar. Son yıllarda ise her sektörde olduğu gibi bizim sektörde de fiyatlar artmaya devam ediyor. Bizimde tek beklentimiz biran önce bu durumun düzelmesidir. Parası olmayan alamıyor ve bizde satamıyoruz, aslında iki tarafta mağdur durumda. Pahalık var ama bazı insanlarda mecbur almak zorunda kalıyor. Beyaz eşyasız da düğün olmuyor.” İfadelerini kullandı.
ESNAF SATIŞ YAPAMIYOR VATANDAŞ DA ALAMIYOR!
Van’da çeyiz dükkânı işleten Merve Tamerteci, satışlardan dert yandı. 3 yıldır çeyiz işiyle ilgilendiğini belirten Tamerci, cümlelerini şöyle sürdürdü: “Satışlarımızda geçen yıla oranla bu yıl çok fark var. Yüzde 50, yüzde 60 fark koyuldu. Satışlarımız bu sene az. İranlı turistler olmasa çok daha az olacak. Milletinde alışveriş yapacak hali yok zaten. Ne satabiliyoruz ne de alabiliyoruz. Bu sene ve geçen sene arasında çok fark var. Dükkâna gelenler çoğunlukla fiyatı sorup gidiyorlar. Yüzde 90’ı soruyor yüzde 10’u alıyor. Hem esnaf hem de müşteri bundan rahatsız. Böyle devam ettikçe bizde daha zor bir duruma giriyoruz. İşlerde çok düşüş var. Böyle olunca bizde yapacak bir şey yok diyoruz. Hem esnaflarda suç var hem de müşterilerde suç var. Esnaflar biraz daha düşük fiyata satarsa ürünlerini müşteri de bu durumdan memnun kalır.”
“GEÇEN SENE HASTALIK VARDI BU SENE ENFLASYON VAR.”
İşlerin geçen seneye oranla bu sene daha iyi olduğunu söyleyen fistan satan Orhan Karaca, “Her sektör pandemiden sonra ekonomik krizden etkilendi. İnsanlar pahalı olsa da olmasa da düğün alışverişi yapmak zorunda. Van’da geleneklerin devam ettiği bir şehir olduğu için fistanlarımız da satış oluyor. Tabi, diğer senelere oranla fistan fiyatlarında da zam oldu. Önceki senelere oranla satışımız çok düşük. Ancak pandemi dönemine göre değerlendirdiğimiz zaman satışlarımız biraz daha iyi diyebilirim. Çünkü geçen sene pandemiden dolayı düğün olmuyordu ve işlerimizde kısıtlıydı. Her sektör gibi kumaş sektörü de hastalıktan etkilenmişti. Şuanda ise düğün sezonu olmasından dolayı da işlerimizden memnunuz. Alışveriş azda olsa oluyor. Zamlardan dolayı şuanda sektörde azda olsa bir kırılma var. Geçen sene hastalık vardı bu sene enflasyon var” diye ekledi.
ÇELİK: ALTINDAN ZİYADE DİĞER EŞYALARDA ÇOK PAHALI
İnsanların masraflardan dolayı evlenemediğine dikkat çeken Vatan Millet Yardımlaşma Derneği Genel Başkan Yardımcısı İhsan Çelik, “Bizim tek istirhamımız milletimize düğün giderlerini daha aşağıya çektirmektir. Buna bir seviye getirelim. Her vatandaşın evlenme hakkı var. Her babanın görevidir evladını evlendirmek. En iyi şekilde en uygun şekilde bunu yapmak lazım. Şu an ki ekonomiyle düğün yapmak, çocuğumuz evlendirmek imkânsızdır. Çok zor bir durumdayız. Evladımı evlendirmek benim görevim fakat bu ekonomiden, bu altın fiyatlarından, bu hayat pahalılığından dolayı insan bir şey yapamıyor ve yapamadıkça da insan bir sıkıntıya giriyor. Altından ziyade diğer eşyalarda çok pahalıdır. Ev eşyası, atlın falan derken bir düğün 200, 250 bin TL’ye mâl oluyor. Çok zor durumdayız. Düğünlerde attığımız paraları minimum seviyeye indirelim. Her düğüne bir altın götürmek çok masraflı olur. Bu ekonomik krizin düzelmesi için vatandaşında biraz elini taşın altına koyması lazım.” Dedi.
ÇİFTLER, EVLİLİK ALIŞVERİŞİNDEN ELLERİ BOŞ DÖNÜYOR!
Evlenecek insanların masraflardan dolayı mutlu olamadıklarını söyleyen mobilyacı Özcan Özcanlı, “Van’da insanlar belli bir yaşa geldiğinde evlilik sorumluluğunu ya aile ya da çevresi yüklüyor. Eskiden 100 bin TL ile yapılan düğünler artık 250 ve 300 bin TL ye çıkmış durumda. Yatak odası, oturma odası ya da beyaz eşya için dükkâna gelen gençler, elleri boş bir şekilde dönmek zorunda kalıyor. Bu durum bizi gerçekten çok üzüyor. Malumunuz bizde aldığımız malzemeleri daha aşağı fiyata satamayız. Çok az insan evlendiği zaman ev eşyası alıyor. Ekonomik krizin en dibini yaşıyoruz. İnsanlar evlenmek zorunda ve eşya da almak zorunda ama 10 parçadan 5 parçayı anca alabiliyorlar. İnsanlar artık erken ya da genç yaşta evlenemiyor. Hatta bazıları ise evliliği gözünden çıkarmış durumda. Fiyatlar da giderek artıyor. Geçen sene yatak odası fiyatı 20 iken bu sene 45-50 bini buldu. Aynı şekilde diğer malzemelerde ciddi artışlar yaşanıyor.” Şeklinde konuştu.