Ramazan Bayramı öncesi alışveriş telaşı her yıl olduğu gibi bu yıl da Van’da çarşıya hareketlilik getirdi. Ancak bu hareketlilik sadece vitrinlere bakmakla sınırlı kaldı. Büyük umutlarla çarşı-pazara çıkan Vanlılar hayat pahalılığından dolayı ya eve boş döndü ya da bütçesine göre gram gram alışveriş yaptı. Fiyatların yükselmesi nedeniyle alım gücü düşerken, esnaflar satış yapamamaktan yakınıyor. Özellikle gıda ve giyim esnafı, bayram öncesi satışlarının beklentinin çok altında olduğunu belirtiyor. Geçmiş yıllarda kilo kilo şeker, çikolata, kuruyemiş ve bayram ikramlıkları alan müşterilerin, artık gram hesabı yaparak alışveriş yaptığını dile getiren esnaflar, fiyatları düşürmelerine rağmen satış yapamadıklarını söyledi.
VAN’DA BAYRAM ALIŞVERİŞİ ESKİSİ GİBİ DEĞİL: ESNAF DA VATANDAŞ DA DERTLİ!
Çarşıda uzun yıllardır esnaflık yapan Veysel Paycu, bu bayram alışverişlerinin önceki yıllara göre çok durgun geçtiğini belirterek şunları söyledi: “Satışlarımız durgun. Çünkü fiyatlar pahalı. İnsanlar fiyatlara bakıp gidiyor. Biz fiyatları düşürmemize rağmen satış yapamıyoruz. Diğer mağazalarda 300 TL’ye satılan ürünü biz 100 TL daha uyguna satıyoruz ama insanlar ona rağmen almıyor. Alanlar da gramla alışveriş yapıyor. 200-250 gram alıyorlar. Yetkililerden destek bekliyoruz. Bu fiyat artışına dur denmeli. İnsanlar alışveriş yapamıyor.”
“ESKİDEN KİLOLARCA ALIŞVERİŞ YAPILIYORDU, ŞİMDİ GRAM HESABI”
Esnaf Ahmet Sabai ise Ramazan ayının güzel geçtiğini ancak bayram alışverişinin eski tadının kalmadığının altını çizerek, “Ramazan çok güzel geçti bu yıl. Allah herkesin oruçlarını, ibadetlerini kabul etsin. Ancak satışlarımız geçen bayrama göre daha düşük. Her sene bayram havası azalıyor. Geçen sene 3 kilo malzeme alan bir kişi bu sene 1 kilo alıyor. İnsanların gücü yetmiyor. Esnaflar olarak bu durumdan olumsuz etkileniyoruz. Her zorlukta satıcı da alıcı da etkileniyor. Esnaflar olarak zor günler yaşıyoruz. Yetkililerden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
ESNAF DERTLİ: FİYATLARA BAKIP GİDİYORLAR
Van’da uzun yıllardır esnaflık yapan Hüseyin Yılmaz, bu bayram alışverişlerinin geçmiş yıllara kıyasla çok durgun geçtiğini belirtti. Müşterilerin çoğunun fiyatlara bakıp alışveriş yapmadan gittiğini söyleyen Yılmaz, “Eskiden bayram öncesi çarşıda adım atacak yer olmazdı. İnsanlar ailece gelir, çocuklarına bayramlık alır, ikramlıklarını hazırlardı. Şimdi dükkânda bekliyoruz ama içeri giren de az, alan da az. Gelen müşteri de ya fiyat soruyor ya da ‘Hele bir bakayım, belki daha uygun bulurum’ deyip gidiyor. Fiyatları elimizden geldiğince düşük tutmaya çalışıyoruz ama biz de zamlı alıyoruz. Satış yapamadığımız gibi kazancımız da gün geçtikçe düşüyor” dedi.
BAYRAMINDA TADI KAÇTI!
Van’da seyyar satıcılık yapan Ahmet S. de ekonomik sıkıntıların satışlarını ciddi şekilde düşürdüğünü belirterek, “Geçmiş bayramlarda da satış yaptık ama bu bayram önceki yıllara göre çok kötü. Ekonomik krizin etkisini hissediyoruz. Müşteri pahalılıktan şikâyetçi, biz de satış yapamamaktan. Çocuklarını mutlu etmek isteyen aileler bile en ucuzuna yöneliyor. O yüzden bizim de satışlarımız çok düştü. Bayram alışverişi yapacakların bile bütçesi sınırlı. Daha rahat, daha iyi koşullarda yaşamak için halka destek sağlanmalı” diye konuştu.
VATANDAŞ ESKİSİ GİBİ ALIŞVERİŞ YAPAMIYOR!
Bayram alışverişi için çarşıya çıkan vatandaşlar da fiyatların yüksek olmasından dert yandı. Mehmet Yıldırım adlı vatandaş, bayram için ayırdığı bütçenin yetersiz olduğunu söyleyerek, “Her bayram olduğu gibi çocuklarımın bayramlıklarını almak için geldim. Ama fiyatlar o kadar pahalı ki ne alacağımı şaşırdım. Geçen sene 1000 TL ile üç çocuğuma rahatlıkla kıyafet alabiliyordum. Ayakkabı, pantolon, gömlek hepsini tamamlardık. Şimdi 1000 TL ile sadece bir çocuğuma kıyafet alabiliyorum. Üçüne de alsam 3000 TL yetmiyor. Çocuklar bayramda yeni kıyafet giymeyi bekliyor, biz ise nasıl yetiştireceğiz diye düşünüyoruz. Mecburen daha ucuz ürünler bakıyoruz ama onların da kalitesi düşük. Çocukları sevindirmek istiyoruz ama bütçemiz yetmiyor” diye aktardı.
“EN UYGUN OLANLARI SEÇMEYE ÇALIŞIYORUM AMA YİNE DE ELİM BOŞ ÇIKIYORUM”
Zeynep Demir adlı esnaf, bayramda ikramlık bile almakta zorlandıklarını dile getirerek şunları söyledi: “Her bayram misafirlerimize ikramlık bir şeyler alırdık. Şeker, çikolata, kuruyemiş… Ama şimdi fiyatları görünce almaktan vazgeçiyoruz. Eskiden kilolarca alırdık, şimdi gramla hesap yapıyoruz. 1 kilo fıstık 400-500 TL olmuş, nasıl alalım? Marketlerde fiyatlara bakıyorum, en uygun olanları seçmeye çalışıyorum ama yine de elim boş çıkıyorum. Çocuklar bayramda şeker bekler ama biz şeker bile almakta zorlanıyoruz. Eskiden bayram alışverişi bir heyecandı, şimdi ise tamamen bir lüks oldu.”
ESNAF SATAMIYOR, VATANDAŞ ALAMIYOR!
Emine Kaya adlı vatandaş, torunlarına kıyafet almak istediğini ama fiyatların bütçesini aştığını belirterek, “Ben de torunlarıma bayramlık almak için çıktım ama mümkün değil. Küçücük çocuk kıyafetleri bile o kadar pahalı ki şaşırıyorum. Eskiden bayram gelmeden önce sevinçle çarşıya çıkardık, şimdi ise stresle çıkıyoruz. Geçen yıl 100 TL’ye aldığım bir çocuk gömleği şimdi 350-400 TL. Biraz kaliteli olsun diye bakınca zaten fiyatlar 1000 TL’yi buluyor. Bu gidişle çocuklara bir şey alamadan eve döneceğim. Bayram sevincimiz kalmadı” şeklinde konuştu.
BAYRAMLIK ALIŞVERİŞİ CEP YAKIYOR!
Üniversite öğrencisi olan Cihan Tekin ise fiyatların yalnızca kıyafetlerde değil her şeyde arttığını ifade ederek şunları aktardı: “Ben öğrenciyim, ailemden çok fazla para isteyemiyorum. Ama bayramda temiz ve yeni kıyafet giymek bizim de hakkımız. Bir tişört almak için girdim mağazaya, en basit tişört 500 TL olmuş. Bir pantolon, bir gömlek alsam 2000 TL’yi buluyor. Eskiden öğrenciyken de kıyafet almak zordu ama bu kadar değil. Bir öğrenci olarak artık ikinci el mağazalara, uygun fiyatlı dükkânlara yöneliyoruz ama onlar bile pahalandı. Umarım bir gün bu pahalılık biter ve biz de rahat bir bayram geçiririz.”
