Van’da Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yapılarından olan ve kentin en işlek caddelerinden biri olan Cumhuriyet Caddesi’nde bulunan eski Tekel Binası’nın akıbeti konuşulmaya devam ediyor. Uzun yıllar atıl kaldıktan sonra son birkaç yıl içinde sık sık gündeme gelen ve her defasında farklı bir kurum tarafından değerlendirileceği söylenen Tekel Binası, aylardır yine kaderini bekliyor. Restore edildikten sonra “Açıldı, açılıyor” şeklinde söylemlere konu olan bir dönem İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olacağı söylenen, bir dönem ise Van Evi iddiaları dillendirilen son olarak da Dişişleri Temsilciliği olacağı söylenen binanın akıbeti hala belli olmazken kentin geçmişini bilen isimler bir kez daha kentin ve bu yapının sahipsizliğine dem vurdu.
SON YILLARDA DEFALARCA KARAR DEĞİŞTİ, TARİHİ BİNA HALA BEKLEMEDE
Sık sık atıl durumda olmasıyla gündeme gelen bina, birkaç yıl önce dönemin Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın çözüm sözünün ardından restore edildi. Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) desteğiyle Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı kapsamında “Tarihi Tekel Binasının Turizme Kazandırılması” projesine konu edinen bina için geçtiğimiz aylarda yeni bir gelişme yaşanmıştı. AK Parti Van Milletvekili Burhan Kayatürk, restorasyonu tamamlanarak bir kültür evi şeklinde dizayn edilen Tekel Binası’nın ‘Dışişleri Temsilciliği’ olacağını açıklamıştı. Bu açıklamanın üzerinden aylar geçmesine rağmen Tekel Binası için henüz bir adım atılmazken, binanın akıbeti hâlâ merak konusu. 40 yıldan fazla bir süredir atıl durumda bulunan ve turizme kazandırılmayan bina ile ilgili Şehrivan’a konuşan isimler kentin sahipsizliğinden dert yandı.
IRAK: TEKEL BİNASI’NDA HENÜZ BİR ÇİVİ ÇAKILMADI
Tekel Binası ile ilgili Şehrivan’a konuşan Van Ticaret Borsası, Van Ticaret ve Sanayi Odası eski Başkanı Feridun Irak, binanın önemine değinerek, “Van’ın en merkezi yerinde bulunan Tekel Binası, Cumhuriyet Döneminden kalan Van’ın en eski binalarından biridir. Tekel Binası özelleştirildikten sonra söz konusu bina sürekli kurumlar arasında geldi gitti. Tekel Binasının akıbeti yıllardır merak ediliyor. En son bir Van milletvekili oranın Dışişleri Temsilciliğine tahsis edileceği yönünde bir açıklama olmuştu. Üzerinden aylar geçmesine rağmen o günden bugüne kadar söz konusu binada hiçbir faaliyet görülmemektedir. Söylenilenlerin aksine o günden bugüne bir çivi dahi çakılmış değil. Bina öylece duruyor. Bunun mutlaka bir nedeni vardır. Cumhuriyet Dönemi’nin bu önemli binası, kentin en merkezi yerindeki bina neden atıl durumda diye sorsak iddia ediyorum ki hiçbir açıklama yapmayacaklar. Çünkü bunlar halkı dikkate almıyorlar. Halka karşı sorumluluk içerisinde değiller” dedi.
“VAN TEKEL BİNASININ DURUMU ADETA “YILAN HİKÂYESİNE” DÖNDÜ”
Tekel Binası’nın yılan hikâyesine döndüğünü belirten Irak, “Cumhuriyet dönemine ait güzel yapılardan biri belki de tek olanıdır. Van’ın en merkezi yerinde bulunuyor. Yıllardır bazen bir çalışma oluyor sonra her ne oluyorsa o çalışmalar duruyor. Tabiri caizse Van Tekel Binasının durumu adeta “yılan hikâyesine” dönmüş. Çalışma olduğu zamanlarda açıklama yapanlar çalışmalar durduğunda sus pus oluyorlar. En son yaklaşık bir yıl önce milletvekili dış işleri ofisi olacağını söylemişti. Şimdi ne oldu, tadilat neden durdu? Defalarca gündeme geldiği halde bir açıklama yapan yok. Van’da halkı dikkate alan yok. Halkta gereken cevabı sandıkta veriyor bunlara ama velakin ders çıkardıkları falan da yok” ifadelerini kullandı.
“HİÇBİR ŞEY OLMASA BİLE KESİNLİKLE BİR ŞEYLER OLDU”
Tekel Binasının müze veya sanat galerisi olabileceğini aktaran Irak, “Tekel Binası için bir siyasetçinin sözünü alıntılamak istiyorum: “Hiçbir şey olmasa bile kesinlikle bir şeyler oldu.” Tekel Binası ile ilgili hiçbir şey olmamışsa dahi mutlaka bir şeyler olmuş. Göreceğiz ki önümüzdeki günlerde bu durum ortaya çıkacak. Hiçbir şey gizli kalmaz. Bence Dışişleri Temsilciliğini boş versinler. Onun Van’a hiçbir katkısı olmaz. Dışişleri Temsilciliği Van’da olsa nedir olmasa nedir? Orası müze yapılabilir, sanat galerisi yapılabilir. Bunların olmasında çok derece fayda vardır. Birilerinin ikametgâhına açılmamak kaydıyla her şey yapılabilir. Tekel Binası yıllardır turizme kazandırılmayı bekliyor. Yıllardır kapalı. Bununla ilgili meslek kuruluşları neden itiraz etmiyorlar? Memleketin üzerine bir ölü toprağı serilmiş kimsenin umurunda değil” diye konuştu.
BAŞKAN KÜTÜKOĞLU: VAN’DA CUMHURİYET DÖNEMİNE AİT OLAN BAŞKA TAŞ BİNA BULUNMAMAKTADIR
Tekel Binasıyla ilgili Şehrivan’a görüş veren Van Turizm Derneği İzzet Kütükoğlu, Van’da Cumhuriyet Dönemine ait başka bir yapının bulunmadığının altını çizerek, “Tekel Binası Cumhuriyet Döneminde yapılan tek binadır. Van’da Cumhuriyet Dönemine ait olan başka taş bina bulunmamaktadır. Yıllar önce buranın tescillenmesi için çalışmalar yaptık. Daha sonra tescillendi. Daha sonra oranın Van Kültür Evi olması için çalışmalar yaptık. Zaman zaman bazı mesajlar verenler oldu. Bazısı kültür evi olacak dedi, bazısı müze olacak dedi. Böyle böyle bu zamana kadar kapalı kaldı. Oranın bir kültür evi olması gerekiyor. Van’ın kültürel, sosyal değerleri yok oluyor, kayboluyor. O eserlerimizin de sergilendiği bir yer olmalıdır. Oranın Van Kültür Evi olması herkesçe de istenir. Çünkü merkezi bir yerdedir. Gelen gidenlerin gezip dolaşabileceği bir yerdir” diye aktardı.
“40 YILDAN FAZLA BİR SÜREDİR ATIL DURUMDA BULUNAN ESKİ TEKEL BİNASININ SAHİPSİZLİĞİ İNSANI ÜZÜYOR”
Tekel Binasının sahipsizliğine dikkat çeken Kütükoğlu, “Van hem tarihi yapıları, hem geçmişi, hem kültürü hem coğrafyası ile eşsiz bir şehir. Doğu’nun en gözde kentlerinden biri ama Van sürekli sahipsizliği ile gündeme geliyor. Oysa Van’ın bu kadar sorunlarla gündeme gelmemesi lazımdı. Van’ın her daim iyi konularla gündeme gelmesi lazımdı. 40 yıldan fazla bir süredir atıl durumda bulunan eski Tekel Binasının sahipsizliği insanı üzmektedir. Keşke yıllar önce açılsaydı, turizme kazandırılsaydı, Van’a kazandırılsaydı, Van’ın ve ülkenin ekonomisine katkı sağlasaydı. Ama maalesef Van son yıllarda her alanda olduğu gibi turizmde de eksiklikler yaşıyor” dedi.
“TEKEL BİNASI VAN KÜLTÜR EVİ OLMALI”
Kütükoğlu, Tekel Binasının Van Kültür Evi olması gerektiğini belirterek, “Restorasyonunun bitip bitmediğini bilmiyoruz. Dışardan bakıldığında hala devam ediyor gibi. Hem Tekel Binasının hem de Eski Van Şehri’nin restorasyonunun bir an önce yapılıp Tekel Binası’nın kültür evi, Eski Van Şehri’nin de turizme kazandırılması gerekiyor. Van’ın yaşayışı, kültürü, yemekleri, sosyal hayatı bu kültür evinde sergilenir. Bunlar Van turizmi açısından önemlidir. Çünkü Van merkezde böyle gezilip dolaşılacak bir yer yok. Merkezde Cumhuriyet Dönemi’ne ait sadece Tekel Binası var. Onun için Tekel Binası önem arz etmektedir. Buranın bir an önce faaliyete geçmesi lazım. Açılırsa insanlar hem tarihi değerimizi görmüş olacak hem de turizme katkı sağlanmış olacak. Van halkının burayı sahiplenmesi lazım. Buranın bir an önce açılması lazım” ifadelerini kullandı.