ŞEHRİVAN ÖZEL: FATMA NUR POLATCAN-ZENÜN YEŞİL
Türkiye’nin en çok küçükbaş hayvan varlığına sahip kenti olan Van’da hem tarım ve hayvancılıkta hem de bu sektöre bağlı üretimlerde eski günler mumla aranıyor. Bir dönemler etiyle, sütüyle, yünüyle, süt ürünleriyle ve tarımsal ürünleriyle marka şehirlerinden birisi olan Van o üretim özelliğini kaybederken 90’lı yıllarda en büyük gücü olan fabrikalarını da elinden kaçırdı. Bu anlamdaki önemli üslerden birisi olan Van Yün-İplik fabrikası kapanan kentte bu fabrikadan sonra kentin hayvancılıktan elde edilen yünlerinin ve ürünlerinin de devre dışı kalmasına sebep olurken milyonlarca hayvan varlığına sahip kentte tarım ve hayvancılık yapan vatandaşın yünü işleyemediği için çöpe attığı, yaktığı ve hiçbir şekilde kullanmadığı öğrenildi.
VAN’IN SERVETİ ÇÖP OLUYOR, İŞİN UZMANLARI VAN’A YENİDEN YÜN-İPLİK FABRİKASININ ŞART OLDUĞUNU SÖYLÜYOR
Büyük bir serveti kullanamadan yakan çiftçi, zor şartlarda tarım ve hayvancılık yapmak için mücadele ederken kent aynı zamanda et ve süt ürünlerini de Türkiye’deki birçok şehirden daha pahalıya yemeye de devam ediyor. Et ve süt ürünlerini pahalıya tüketen ve tarımsal üretimini değerlendiremeyen Van’da eksikliği derinden hissedilen bu ürünlerin işlendiği fabrika sık sık sık gündeme gelmesine rağmen bir türlü raftan indirilmezken, bu amaca hizmet eden fabrikaların kurulması için çokça emek veren tarım danışmanı Dünya Karakuş, Şehrivan’a yaptığı değerlendirme yaşanan sorunun kentin kanayan yarası olduğunu belirterek, yün-iplik fabrikasının Van için şart olduğunu dile getirdi.
KARAKUŞ: VAN’DA İŞLENİLMEYEN YÜNLER YAKILIYOR!
Tarım danışmanı Karakuş, yünlerin değerlendirilmemesinin kentin kanayan yarası olduğunu ve yünlerin yakıldığını dile getirerek, “12 yıldır sahalardayım. Bu konuyla ilgili gözlemlediğim şeyleri bir çiftçi olarak size konuşmak istiyorum. Yünlerin işlenmemesi Van’ın kanayan yarasıdır. Ben Van’ın yününü işletememesini büyük bir sorun olarak görüyorum. Hayvancılık zaten eskiye göre azalıyor. Yünler daha önce çöpe gidiyordu ama durum daha vahim hale geldi. Van’da yünler artık yakılıyor. Köylü tüm yününü bir araya getirip yakıyor ve yok ediyor. Herkes yününü işleyememekten mustarip. Çiftçiler yününü yakmak istemiyor. Onlar zor şartlarda köylerde hayvancılık yapıyor ve yünü yakınca onların da canı yanıyor. Çiftçiler bu duruma çok üzülüyor ama ellerinden gelen bir şey de yok” dedi.
“KENT ADINA ACI BİR DURUM!”
Yünlerin yakılmasının acı bir durum olduğunu aktaran Karakuş şunları söyledi: “Hayvanlar kırpılıyor. Bundan sonra herkes yününü yakıyor. Ben de bir çiftçiyim, içimden yakmak gelmedi. Yünü torbalara koydum kaldırdım. Peki, ben bu senenin yününü ne yapacağım? Yine bu sene hayvanlar kırpılacak. Her sene her sene yünü saklayamam ki. Bu durum içinden çıkılamaz bir hal aldı. Yakanlar da mecbur kalıp yünü yakıyor. Ben de mecburen seneye yakmak zorunda kalacağım. Ne kadar acı bir durum değil mi?”
“VAN’A YÜN-İPLİK FABRİKASI KURULMASI LAZIM”
Van’da yün-iplik fabrikasının kurulmasının önemine değinen Karakuş, “Bugün Van’da bir yün-iplik fabrikası kurulabilir. Bu fabrikayı tek bir kişi kuramaz. Herkesin el ele verip birlik olması, toplantıların yapılması lazım. Her şekilde destekler de olur. Her şey onların elinde olduğu için kentteki kurumlar bu fabrikayı kurabilir. O fabrika Van’da çok rahat bir şekilde kurulabilir. Bu kadar zorlaştırmanın da bir anlamı yok. Fabrika kurulursa çiftçiye katkı olur. İnsanlar bu defa hayvan sayısını çoğaltacak. Çiftçi artık yününü yakmayacak. Onu alıp saklayacak. Yününü fabrikaya verecek. Böylece bütün ilçeler bu işe yönelecek. Çünkü bizim kentimiz tarım ve hayvancılık kenti. İnsanlarımız en çok bu işlerle uğraşıyor. Fabrikada gençlerimiz çalışır. Ki bizim gençlerimiz ekmeğini taştan çıkarır. Bizim gençlerimiz il dışına gitmez. Bu kente cenazeler gelmez. Van’ın gençlerine sahip çıkmak istiyorsak bu projeye de sahip çıkmamız lazım” ifadelerini kullandı.
2000’Lİ YILLARIN BAŞINDA TEK UMUT DA YOK OLMUŞTU
Öte yandan 90’lı yıllarda hem Van için hem de üreticiler için bir kazanç kapısı olan Van Yün-İplik fabrikasının yıllarca atıl kalan fabrikası ise geçtiğimiz yıllarda satılmıştı. 1976’da kurulan fabrika 1990’lı yıllarda bir holdine devredilmiş, holdingin kapanmasıyla da o fabrika Van İl Özel İdaresine devrolmuştu. 2003 yılından sonra bir dönem üretim yapmaya çalışılan fakat bir türlü eski günlerine dönemeyen fabrika için İl Genel Meclisin 03.08.2011 tarih ve 229 sayılı kararıyla makine ve tezgâhların ikinci el olarak satış kararı verildi. Fabrika o dönem M.K.E’ye 28 bin TL gibi bir değerle satıldı. O tarih itibariyle de Van’ın yün işleme ile ile ilgili tüm umudu sona ermişti.
