Van otlu peyniri, Türkiye'nin doğusundan dünyaya yayılan eşsiz bir lezzet. Özellikle Van ve çevresinde üretilen bu peynir, doğal otlar ve kaliteli sütle harmanlanarak sofralara taşınıyor. Peki, Van otlu peyniri nasıl yapılıyor?
Van otlu peynirinin yapımı, sabahın erken saatlerinde süt sağımı ile başlar. İnek, koyun veya keçi sütü, geleneksel yöntemlerle mayalanarak pıhtılaştırılır. Pıhtılaştırılan süt, özel tekniklerle kesilerek peynir haline getirilir. Bu aşamada, peynire lezzetini veren en önemli unsur olan yöresel otlar devreye girer. Kekik, sirmo, mendo ve heliz gibi doğal otlar, peynirin içine karıştırılarak aroması zenginleştirilir.
Peynirin otlarla harmanlanmasının ardından, özel kalıplarda şekillendirilir ve baskıya alınır. Baskı süreci, peynirin içindeki fazla suyun atılmasını sağlar. Sonrasında ise peynir, serin ve karanlık bir yerde olgunlaşmaya bırakılır. Olgunlaşma süresi, peynire özgün tadını ve kokusunu kazandırır. Bazı üreticiler, peynirin daha uzun süre dayanabilmesi için tuzlama işlemi de yapar.
Van otlu peyniri, tamamen doğal malzemelerle ve geleneksel yöntemlerle üretildiği için hem lezzetiyle hem de sağlık açısından faydalarıyla dikkat çeker. Bölgenin zengin bitki örtüsü, peynire eşsiz bir tat katarak bu ürünü diğer peynirlerden ayırır.
Son yıllarda, Van otlu peyniri sadece Türkiye'de değil, yurtdışında da büyük ilgi görüyor. Gurmelerin gözdesi haline gelen bu peynir, bölge ekonomisine de önemli katkı sağlıyor. Van'da üretilen otlu peynirler, hem yerel pazarlarda hem de uluslararası alanda kendine yer buluyor.
Geleneksel olarak yapılan bu peynirin reçetesi ve malzemeleri ise şu şekildedir:
Malzemeler:
10 litre taze çiğ süt (tercihen koyun veya keçi sütü)
1/2 çay bardağı yoğurt (mayalama için)
1 yemek kaşığı peynir mayası
2 yemek kaşığı tuz
1 demet sirmo otu (yoksa kekik, nane gibi aromatik otlar kullanılabilir)
1 demet mendo otu
1 demet heliz otu (isteğe bağlı)
Hazırlık Aşaması:
Sütü Hazırlama: Sütü büyük bir tencerede ısıtın. Sütün sıcaklığı, yaklaşık 35-40 derece civarında, el yakmayacak sıcaklıkta olmalıdır.
Mayalama: Yoğurdu sütün içerisine ekleyip iyice karıştırın. Ardından peynir mayasını ekleyin ve bir kez daha karıştırın. Tencerenin kapağını kapatıp, sütü 2-3 saat kadar mayalanmaya bırakın. Bu süre sonunda süt kesilmiş (yoğurt kıvamında) olmalıdır.
Peynirin Kesilmesi: Mayalanmış sütü bir bıçak yardımıyla keserek küçük parçalara ayırın. Bu parçalar, peynirin suyu olan peynir altı suyunu bırakmasına yardımcı olacaktır. 15-20 dakika boyunca peynirin suyunu salmasını bekleyin.
Peynirin Süzülmesi: Kesilen sütü ince bir tülbent veya peynir torbasına dökün ve fazla suyunun süzülmesi için birkaç saat bekleyin.
Otların Eklenmesi: Süzülen peynirin içine tuz ve doğranmış otları ekleyin. Karışımı iyice yoğurun.
Basma ve Dinlendirme: Peynir karışımını kalıplara yerleştirin ve üzerine ağırlık koyarak 12-24 saat boyunca baskı uygulayın. Bu, peynirin şekil almasına ve suyunun tamamen çıkmasına yardımcı olacaktır.
Olgunlaşma: Peynir, olgunlaşması ve lezzetini geliştirmesi için en az 2 hafta boyunca serin bir yerde veya buzdolabında bekletilmelidir. Geleneksel olarak peynir toprak küplerde saklanır ve daha uzun süre olgunlaşması sağlanır.
