Son günlerin en çok konuşulan konusu Cumhuriyet Caddesi.
Biz Vanlılar’ın deyimiyle mecburiyet caddesi.
Neden mecburiyet?
Çünkü 7’den 77’ye herkesin yolunun gün içinde mutlaka geçtiği bir caddedir burası.
İster yaya, ister araçla...
Vanlı on yıllardır her gün bu caddeyi kullanır durur.
Buna ek olarak Vanlılar’ın yine Maraş dediği Kazım Karabekir Caddesi bu kentin yükünü çeken iki caddeden birisi.
Yıllardır hiç değişmedi.
Tüm cazibe, tüm kurgu, tüm yatırım hep bu caddeler üzerinden işletildi.
Anlayacağınız.
Kent ne kadar büyürse büyüsün, nüfus ne kadar artarsa artsın cadde hep aynı kaldı.
Zaman içinde caddenin yüzü değişti.
Modern dükkanlar yapıldı.
Binalar değişti.
Yenileri inşa edildi.
Farklı işletmeler kuruldu.
Ama ötesine gidilmedi.
Bir alt sokağındaki esnaflar hep aynı kaldı mesela.
Cumhuriyet Caddesi, gazetemizin de işlediği gibi Paris caddelerini andırırken, alt sokakları ise 3. Sınıf ülkelerin Pazar yerleri gibi kaldı hep.
Hatta öyle ki cumhuriyet caddesinin ön cepheleri süslendi ama arka tarafları hep sıvasız kaldı.
Her ne şekilde olursa olsun caddenin hep popüler olması, en çok ziyaret edilen mevki olması, kentin hayat damarı haline gelmesi bir nevi gelişimin de önünü kapattı.
Kiralar 30 bin ila 50 bin TL arasına kadar yükseldi.
Yeni alanlar oluşturulma çabasına rağmen Van hep Cumhuriyet’te sıkıştı kaldı.
Ve bu cadde son 20 yıldır da tüm yerel yönetimlerin dilindi.
Aydın Talay döneminde bir yeraltı çarşısı ile daha cazip bir hale gelen o cadde sonraki yıllarda tüm yerel yöneticilerin gündemiydi.
Genişletmek isteyen.
Sonra kaldırımları genişletip yora daraltan.
Caddeyi kapatmak istediğini söyleyen.
Daha bunun gibi bir çok söylem ile öne çıkan isimler geldi gitti.
Ama cadde Burhan Yenigün döneminde genişleyen kaldırımlar dışında bir yapıya kavuşmadı.
Geçen dönem. Kayyum belediye başkanı olarak görev yapan Murat Zorluoğlu döneminde projelendirildi.
Yaya ağırlıklı bir yapıyla sunuldu.
Ama çalışmaları başlayamadı.
Sonra seçim öncesi projelere konu oldu.
Kimisi yayalaştırma kimisi trafiğin azaltılacağı şekliyle bahsetti.
Seçim galibi olan HDP’li Bedia Özgökçe de caddeyle ilgili proje sunanlar arasındaydı.
Caddenin yaya ağırlıklı olarak kullanacağını vadeden ve tek şerit bir araç trafiği tasarlayan belediye yönetimi bu konuda henüz bir adım atmış değil.
Atılan ilk adım caddenin Ramazan boyunca kapatılma kararı oldu.
Sonra esnafın ve bir kesimin tepkisiyle buradaki seyyar nedeniyle yine tartışma konusu oldu.
En son da dün Valilik kapatılma kararı alınan cadde için yeniden trafiği açılması kararı aldı.
Anlayacağınız bu cadde bu haliyle daha uzun yıllar konuşulur.
En son geçtiğimiz dönem de uzun süre parkomatlar nedeniyle konuşulmuş ve üzerinde bolca tartışmalar yürütülmüştü.
Bunun bitmesinin çözümü cumhuriyet ile ilgili projeler değil aslında.
Cumhuriyetin kentin önemli sorunu olmaktan çıkması için kentin alternatif yollara ihtiyacı var.
Bu kentte yapılan en son alternatif yol Şabaniye Caddesi dediğimiz cadde.
Onun da yapılmasının üzerinden 10 yıldan fazla bir zaman geçti.
Bu cadde dışında hiç yeni ve şehrin yükünü kaldıran bir çalışma olmadı.
Olmayınca da Van cumhuriyet ve Maraş kıskacından kurtulmadı.
Yıllardır konuşulmasına rağmen kent hala bu iki caddeye sıkışmak
tan kurtulamadı.
İkinisan caddesi de öyle görünüyor ki bir kaç yıla kadar aynı kaderi yaşayacak.
Çünkü bu cadde de şehrin merkezinde ve dar.
Şehrin ihtiyacı olan ise yeni caddeler, yeni bir büyüme modeli.
Van’ın yeni alanlara taşması, kentin ekonomisinin de yerleşiminin de göl etrafında daha derli toplu bir imar ile büyümesi gerekiyor.
Her şekilde olduğu gibi burası da bu haliyle kalabilir.
Diğer bir çok şehirde bir eski bir de yeni şehir var.
Mevcut merkez bu haliyle dursun, ama Van’ın yeni bir Van şehrine yeni alanlara ihtiyacı var.
O yüzden de doğru olan bu caddeleri aç kapa yapmak değil.
Doğrusu yeni yollar, alternatif yollar ve doğru bir büyümenin öncüsü olmaktır.