ŞEHRİVAN ÖZEL: ZENÜN YEŞİL-FATMANUR POLATCAN
Ulaşımın da konaklamanın da en pahalı olduğu kentlerden biri olan Van’da bu artışlar Türkiye’nin metropol kentleri ile rekabet eder hale gelirken kira artışlarının Haziran 2024’teki oranları şok etti. Haziran 2024 artış sıralamasında Türkiye’nin ilk üçe giren Van yüzde yüzü geçen bir artışı görürken şu sıralar ev arayışının da ciddi seviyede olduğu kentte bu artışlar kaygıyı daha çok artırdı. Yüksek kiranın yanında bir de konut bulmanın zor olduğu kentte inşaat sektörünün de zor durumda olması konunun vahametini daha da artırmaya başladı.
VAN ŞAŞIRTIYOR!
Bir taraftan yüzde 25’lik azami kira artışı uygulamasının sona ermesi ile kiralarla ilgili sıkıntıların artması beklenirken kentteki kira sorununu bir kez daha net bir şeklide gösteren bir veri daha paylaşıldı. Geçtiğimiz günlerde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 Haziran ayı için kira artış oranı yüzde 65,07 olarak belirlenirken Van aynı ayda Türkiye’nin tüm illerini geride bıraktı. Türkiye ortalamasında ortalama artış oranı yüzde 48 olarak açıklanan sıralamada Van’ın artış oranı şok etti.
EN ÇOK VE EN AZ ARTAN İLLER
Haziran verilerine göre yapılan değerlendirmede kira artış oranı en düşük olan iller Malatya (yüzde 61,4), İstanbul (yüzde 52,1), Mersin (yüzde 36,4), Antalya (yüzde 25) ve Muğla (yüzde 20) olarak sıralandı. Öte yandan en yüksek kira artışı olan iller ise Erzurum (yüzde 169,6), Şanlıurfa (yüzde 150), Van (yüzde 124,8), Mardin (yüzde 112,2) ve Balıkesir (yüzde 100) olarak paylaşıldı. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 52,1’e, Ankara’da yüzde 73,4’e, İzmir’de ise yüzde 68,3’e geriledi. Ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları İstanbul’da 213 TL, Ankara’da 163 TL, İzmir’de ise 189 TL oldu.
VAN BU ARTIŞLA İLK 3’TE!
Türkiye’de Haziran 2023’te metre kare fiyatı 119, 2 iken Haziran 2024’te bu fiyat 176,4’e çıktı. Öte yandan aynı sıralamada Van’da 2023’de 54,8 olan metrekare fiyatı Haziran 2024’te 120,8 gibi rekor bir artış gösterdi. Van’daki bu artış cari kira artışında da Van’ın bir anda zirvede yer almasına sebep oldu. Van kenti Şanlıurfa ve Erzurum ile birlikte kira fiyatlarının en çok yükseldiği üç il arasında yer aldı. Bu durum yeni eğitim-öğretim dönemi öncesi kente gelen öğretmenler başta olmak üzere kente gelen diğer kamu çalışanları, öğrenciler ve kenttekiler için ise ciddi bir sorun oluşturmaya başladı.
KENTE YENİ GELENLER VE EV ARAYANLAR KAYGILI
Öte yandan hem konut sayısının yetersizliği hem de yüksek kiralar kentte okul öncesi büyük sıkıntılar yaşatmaya başladı. Öğretmenler, üniversite öğrencileri ve yeni atamalarla kente gelen kamu çalışılanları başta olmak üzere büyük bir kesim son haftalarda ev arayışı içine girmeye başladı. Vatandaşlar haftalardır aramalarına rağmen özellikle merkezde ev bulmakta zorlanırken birçok kişi sosyal medyadan çağrılar ve paylaşımlar ile ev bulma telaşına düştü. Merkezdeki en düşük kiraların 12-15 bin aralığında olduğu kentte bazı kesimlerde bu oran 20 bini de bulurken iki taraflı bu sıkıntılı durumun Eylül ayı itibariyle daha da büyüyebileceği tahmin ediliyor.
1 TEMMUZ’DAN BU YANA DA YENİ ORANLA VERİLİYOR
Kiracı ve ev sahipleri arasındaki gergin süreci bitirmesi adına uygulamaya konan konut kiralarında yüzde 25 zam tavanın kaldırılması sonrası kira zamları ve oranlar yeniden güncellendi. Hem yeni zam oranları hem de Haziran ayı enflasyonunun açıklanmasıyla birlikte konut ve işyerlerine yapılacak kira artış oranı da belirlendi. Yeni süreçte zam oranı yüzde 65,07 olarak kaydedilirken Van ve tüm Türkiye’de yeni kiralar bu tutar etrafında şekillendirilmeye başlandı. 1 Temmuz itibariyle son bulan yüzde 25’lik tavan zammına rağmen Van Haziran verilerinde çok yüksek oranlarda kalarak dikkatleri çeken illerden biri oldu. Öte yandan yüzde 25 sınırına rağmen bu artışları göre Van’da yeni uygulamadan sonra aylık ve dönemlik oranların hangi seviyede olacağı ise merak konusu oldu.
