ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM-ŞABAN BEYAZSAÇ
Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de demir-çelik sektörü önemli bir yer tutuyor. Demir-çelik sektöründe, üretimin büyük kısmı elektrik ark ocaklarında gerçekleşirken, elektrik ark ocaklarında hammadde olarak hurda kullanılıyor. Son dönemlerde fiyatı en çok konuşulan ve tartışılan inşaat giderlerinden birisi olan demir ile ilgili böylesi bir dönüşüm bu süreçte daha büyük bir önem arz ediyor. Ülkenin farklı bölgelerinde ise demir çelik üretimi gerçekleştiren tesisler bulunurken, Doğu Anadolu Bölgesi’nde ise ile üretim geçekleştiren bir tesis bulunmuyor. Üretim ve geri dönüştürme çağında birçok yer kendi hurdalarını işlerken, Van hala yerinde saymaya devam ediyor. Hurda altyapısının zengin olduğu kentte, en büyük ihtiyaçlardan olan geri dönüşüm ve demir çelik tesisleri için henüz bir çalışma yapılmazken, Van Esnaf Sanayi Kooperatifler Birliği (VESKOB) Başkanı Ömer Doğan da Şehrivan aracılığıyla değerlendirmelerde bulundu.
VAN HURDA MALZEMELERDEN ÜRETİM YAPABİLİR
Doğanın korunması için bu bölgede geri dönüşüm fabrikasına ihtiyaç olduğunu belirten Van Esnaf ve Sanayi Kooperatifler Birliği (VESKOB) Başkanı Ömer Doğan, fabrikasının ise çok rahat yapılabileceğini söyledi. Yeteri teşvik alınmadığından söz eden Doğan, “Teoride kalkınma illerin başında geliyoruz ama pratikte sağlanan bir imkân yok. Van, ayda yaklaşık 5-6 bin açık malzeme ayrıştırılırken, bizde sadece depolamasını yapabiliyoruz. Biz bölge olarak da çok iyi bir konumda yer alıyoruz. İran ve Irak gibi ülkelerin yanı başında yer alıyoruz. Bundan dolayı bu toplanan malzemeleri işletip demire, boruya ya da farklı bir malzemeye çevirirsek büyük ölçüde ihracat alanımız olur. Kentte de çok büyük ekonomik kazançları olur.” Dedi.
“BÖLGEDE DEMİR-ÇELİK FABRİKASI YOK”
Kentin kalkınma konusunda kurum ve kuruluşların duyarsız olduğunu söyleyen Doğan, “Ülke olarak atıkların yüzde 30’unu geri dönüştürebiliyoruz. Buna bağlı olarak Van’ı diğer kentlerle kıyasladığınız zaman çok geriden geldiğimizi fark edebiliyoruz. Bizim enerjimizi bu atıklardan karşılamamız lazım. Dünya şirketleri de geri dönüşüm sektörüne girdiler. Dünya bu kadar önem verirken, biz hala kendi yerimizde sayıklıyoruz. Bu anlamda da İran’dan Van’a misafirlerimiz geldi. Burada hammadde araştırmalarında bulundular. Kentte toplanan hurda kalitesi ile ilgili bilgi edindiler. Çünkü Van dahil olmak üzere bölgede demir-çelik fabrikası yok. Bize en yakın Hatay, İskenderun ilçesidir. O da yaklaşık bin 200 kilometre uzaklıktadır. Nakliye ve yakıt olarak hesapladığınız zaman buraya hurda götürmek tam anlamıyla zarar. Kentte oraya hurda götürüyoruz ve hurdalar işlenip demir oluyor daha sonra da demirleri tekrar satın alıyoruz.” İfadelerini kullandı.
POTANSİYEL VAR AMA VAN ÜRETEMİYOR!
Bölgeye hitap eden bir fabrikanın kurulması gerektiğini vurgulayan Doğan, şunları kaydetti: “Merkezin Van olduğu bir fabrika kurulduğu zaman çevre iller dahil olmak üzere yakın bölgelerdeki kentler de buraya yönelecektir. Bu bölgelerden aylık 50 bin hurda toplanır. Bu anlamda da fabrika her türlü kendini çevirir. Biz fabrika kurma hayali kurarken, Gaziantep, topladığı hurdalarla Toyota’nın yan sanayi parçalarını üretiyor ve araba şirketlerine geri satıyor. Aynı şekilde hammaddesi bizden çıkan birçok yer üretim yapıyor. Biz hiçbir şey üretemiyoruz.”
“KENTİ KARALAMAKTAN BAŞKA BİR ŞEY YAPMIYORUZ”
Van, üzerindeki olumsuz algılar yatırımcıları kentten uzaklaştırdığının altını çizen Başkan Doğan, “Dış ticarete hâkim bir şehir bu halde olmamalıdır. Bir zamanlar Türkiye, İran Devleti’ne dünyanın demirini satıyordu ve geçiş güzergahı da Van’dı. Buralar sahipsiz kalınca farklı devletler İran’a demir sattı ve bu seferde İran’dan bize demir gelmeye başladı. O demirlerin ise bizdeki demir yönetmeliğiyle hiçbir ilgisi yok. Çünkü demir üretimine yüzde 30 oranında alüminyum katmak zorundasınız. Katmadığınız zaman demirin esneme payı kalmaz. Çin’den buraya gelen demirlerde ise alüminyum olmadığından deprem bölgelerinde o demirler kullanılmaz. Bu ihracatın yok olmasını biz istedik. Çünkü uzlaşı kültürümüz yok ve kenti karalamaktan başka bir şey yapmıyoruz.” Diye ekledi.
BÖLGESEL REKATBET İÇİN SANAYİLEŞME ŞART!
Kent olarak geri dönüşüm ciddiyetinin farkında olmadıklarını belirten Doğan, “Bu kentin gerçekten fabrikalara ihtiyacı var. Van’da fabrikaların kurulması için yerde var. Bölgenin merkezi Van olursa birçok ihracatını karayoluyla yapacak. Çünkü hitap ettiği coğrafyaya kara bağlantısı daha çok. Ancak zamanlar dışarıya da açılır. Farklı ülkelerine de ihracatımız olabilir. O kapasiteyi yakalamakta şehrin büyümesine bağlıdır. Demir çelik tesisi kurduktan sonra buna bağlı olarak da imalathaneler kurulur. Başlamak önemli tesis kurulursa birçok sektöründe önü açılır. Demir çelik fabrikası zaten kütük demir üretir. Biz de burada bunu çok rahat yaparız. Bu bölgenin da can damarı olur. Başka yerlere bağımlı kalmayız. Bunun yanında bölgesel rekabette başlar. Sanayileşme konusunda emin adımların atılması elzemdir.” Cümlelerini kullandı.
“BİZE POZİTİF AYRIMCILIK YAPILMASI LAZIM”
maliyetlerinden söz eden Doğan, şunları anlattı: “Van’da kurulan fabrika demir maliyetleri açısından da vatandaşlarımız buradan yararlanacak. Hayatımızın her alanında demir kullanıyoruz. Hem daha az maliyetli kullanırız hem de buna bağlı sektörler de kentte gelecek. Bunun yanında da en kötü ihtimal 500 kişiye de istihdam alanı olacak. Bunun yanında kurulan yan kolları da istihdam sağlayacak. İhtiyacımız olan istihdamı az da olsa buradan temin edebiliriz. Ekonomik olarak kentte ciddi katkı sağlayacak. Bunun kurulması da hayal değil, istersek ve isterlerse kurulur. Bize pozitif ayrımcılık yapılması lazım.