İran ile sahip olduğu 300 kilometrelik sınır hattına, Kapıköy gibi modernize edilen ve potansiyeli yüksek bir sınır kapısına sahip olmasına rağmen Van uluslararası ticarette hedeflediği noktaya gelemiyor. Yıllar önce 2023 vizyonu kapsamında Van için belirlenen 1 milyar dolar ihracat rakamları geçen zaman içerisinde hayal oldu. Ülkenin en az ihracat yapan kentleri arasında yer alan Van dış ticaret verilerinde istediği ivmeyi bir türlü yakalayamıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Ağustos ayına ilişkin açıkladığı ‘Dış Ticaret İstatistikleri’ne göre Van’da ihracat 2,1 milyon dolar, ithalat ise 1,3 milyon dolar oldu. Bölge illerden Muş ve Hakkari’nin ihracatta daha fazla kazanması ise dikkatlerden kaçmadı. Öyle ki TRB2 Bölgesi’nden Muş’ta ihracat 20,4 milyon dolar, ithalat ise 33,3 milyon dolar oldu. Hakkari’de ihracat 3,6 milyon dolar, ithalat ise 3,1 milyon dolar oldu. Bitlis’te ise ihracat 0,6 milyon dolar, ithalat ise 0,1 milyon dolar oldu.
VAN BÖLGE İLLERE GÖRE DE OLUMSUZ BİR TABLO ÇİZDİ!
Van’ın ihracatta kötü gidişatı devam ediyor. Hedeflediği ihracat rakamına bir türlü ulaşamayan Van olumsuz bir tablo çizmeyi sürdürüyor. İhracatçı kentler arasında yer alamayan Van’ın bu gidişatı Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine de yansıyor. Açıklanan son verilere göre Van bölge illere göre daha az ihracat yaptı. TÜİK’in Ağustos ayına ilişkin açıkladığı ‘Dış Ticaret İstatistikleri’ne göre Van’da ihracat 2,1 milyon dolar olurken, TRB2 Bölgesi’nden Muş 20,4 milyon dolar ihracat yaparken, Hakkari’nin ise ihracat rakamı 3,6 milyon dolar olarak gerçekleşti.
BÖLGE İLLERİ İHRACAT ARTIRIYOR, VAN YILLARDIR YERİNDE SAYIYOR!
Sınır illeri arasında yer alıp en düşük ihracat rakamlarına sahip olan kentlerin başında Van gelirken, kentin 2022 yılındaki toplam ihracat geliri 73 milyon 498 bin dolar olmuştu. Öte yandan kentin 2023 yılı ihracat geliri ise 39 milyon 176 bin dolar olarak ilan edilmişti. Bu verilerle Van geçtiğimiz yıl için hedeflenen 1 milyar dolar hedefinin çok uzağında kalırken onlarca yıldır aşamadığı 100 milyon dolar seviyesinin bile üstüne çıkamamıştı. 2023 yılında Hakkâri 48 milyon dolar, Bingöl 96 milyon dolar, Erzurum 56 milyon dolar, Şırnak 460 milyon dolar gibi seviyelerle Van’ın çok ötesinde yer almıştı. Türkiye’nin en önemli sınırlarından birine sahip olan ihracatta neredeyse en az ihracat yapan ilin bu durumu yıllardır değişmeyen veriler arasında yer almıştı.
İŞTE İHRACAT İLE İLGİLİ DİĞER GENEL VERİLER…
Türkiye İstatistik Kurumu ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2024 yılı Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,3 artarak 22 milyar 48 milyon dolar, ithalat yüzde 10,7 azalarak 27 milyar 40 milyon dolar olarak gerçekleşti. Genel ticaret sistemine göre ihracat 2024 yılı Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 artarak 170 milyar 801 milyon dolar, ithalat yüzde 8,6 azalarak 225 milyar 739 milyon dolar olarak gerçekleşti.
AĞUSTOS AYINDA ENERJİ ÜRÜNLERİ VE ALTIN HARİÇ İHRACAT YÜZDE 2,5 ARTTI, İTHALAT YÜZDE 5,6 AZALDI
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, 2024 Ağustos ayında yüzde 2,5 artarak 19 milyar 654 milyon dolardan, 20 milyar 148 milyon dolara yükseldi. Ağustos ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 5,6 azalarak 21 milyar 659 milyon dolardan, 20 milyar 450 milyon dolara geriledi. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı Ağustos ayında 302 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret hacmi yüzde 1,7 azalarak 40 milyar 598 milyon dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu ayda enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 98,5 oldu.
DIŞ TİCARET AÇIĞI AĞUSTOS AYINDA YÜZDE 42,7 AZALDI
Ağustos ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,7 azalarak 8 milyar 712 milyon dolardan, 4 milyar 992 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ağustos ayında yüzde 71,2 iken, 2024 Ağustos ayında yüzde 81,5'e yükseldi. Ocak-Ağustos döneminde dış ticaret açığı yüzde 33,5 azalarak 82 milyar 569 milyon dolardan, 54 milyar 938 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Ağustos döneminde yüzde 66,6 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 75,7'ye yükseldi.
AĞUSTOS AYINDA İMALAT SANAYİNİN TOPLAM İHRACATTAKİ PAYI YÜZDE 94,6 OLDU
Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2024 Ağustos ayında imalat sanayinin payı yüzde 94,6, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,1, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu. Ocak-Ağustos döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,5, madencilik ve taşocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu. Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre ithalatta, 2024 Ağustos ayında ara mallarının payı yüzde 69,6, sermaye mallarının payı yüzde 14,9 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,4 oldu. İthalatta, 2024 Ocak-Ağustos döneminde ara mallarının payı yüzde 69,7, sermaye mallarının payı yüzde 14,8 ve tüketim mallarının payı yüzde 15,3 oldu.
AĞUSTOS AYINDA EN FAZLA İHRACAT YAPILAN ÜLKE ALMANYA OLDU
Ağustos ayında ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 1 milyar 674 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 1 milyar 339 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 242 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 1 milyar 122 milyon dolar ile Irak, 1 milyar 20 milyon dolar ile Birleşik Arap Emirlikleri takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,0'ını oluşturdu. Ocak-Ağustos döneminde ihracatta ilk sırayı Almanya aldı. Almanya'ya yapılan ihracat 13 milyar 625 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 10 milyar 558 milyon dolar ile ABD, 9 milyar 802 milyon dolar ile Birleşik Krallık, 8 milyar 402 milyon dolar ile Irak ve 8 milyar 333 milyon dolar ile İtalya takip etti. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 29,7'sini oluşturdu.
İTHALATTA İLK SIRAYI ÇİN ALDI
İthalatta Çin ilk sırayı aldı. Ağustos ayında Çin'den yapılan ithalat 4 milyar 21 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 3 milyar 407 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 2 milyar 45 milyon dolar ile Almanya, 1 milyar 342 milyon dolar ile ABD, 1 milyar 322 milyon dolar ile İtalya izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,9'unu oluşturdu. Ocak-Ağustos döneminde ithalatta ilk sırayı Çin aldı. Çin'den yapılan ithalat 29 milyar 468 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla; 29 milyar 225 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, 17 milyar 346 milyon dolar ile Almanya, 12 milyar 405 milyon dolar ile İtalya, 10 milyar 877 milyon dolar ile ABD izledi. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 44,0'ını oluşturdu.
MEVSİM VE TAKVİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ SERİYE GÖRE İHRACAT YÜZDE 1,8 ARTTI
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2024 Ağustos ayında bir önceki aya göre ihracat yüzde 1,8, ithalat yüzde 2,7 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2024 yılı Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat yüzde 4,9 artarken, ithalat yüzde 7,6 azaldı. Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Ağustos ayında ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,6'dır. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,0'dır. Ocak-Ağustos döneminde ISIC Rev.4'e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,3'tür. Ocak-Ağustos döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,3'tür. Ağustos ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,7'dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,0'dır. Ocak-Ağustos döneminde imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,1'dir. Ocak-Ağustos döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı yüzde 11,0'dır.
ÖZEL TİCARET SİSTEMİNE GÖRE İHRACAT 2024 YILI AĞUSTOS AYINDA 19 MİLYAR 884 MİLYON DOLAR OLDU
Özel ticaret sistemine göre, 2024 yılı Ağustos ayında, ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,5 artarak 19 milyar 884 milyon dolar, ithalat yüzde 10,6 azalarak 25 milyar 291 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ağustos ayında dış ticaret açığı yüzde 39,2 azalarak 8 milyar 891 milyon dolardan, 5 milyar 407 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ağustos ayında yüzde 68,6 iken, 2024 Ağustos ayında yüzde 78,6'ya yükseldi. Özel ticaret sistemine göre ihracat, 2024 yılı Ocak-Ağustos döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,3 artarak 154 milyar 463 milyon dolar, ithalat yüzde 9,2 azalarak 209 milyar 838 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Ağustos döneminde dış ticaret açığı yüzde 32,0 azalarak 81 milyar 464 milyon dolardan, 55 milyar 375 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ocak-Ağustos döneminde yüzde 64,7 iken, 2024 yılının aynı döneminde yüzde 73,6'ya yükseldi.
