ŞEHRİVAN HABER: MEHMET ALİ EKİNCİ-NECMETTİN DURSUN
Türkiye’nin dört ayrı noktasında yapılması planlanan TÜBİTAK’ın gökyüzü gözlem etkinliği ikinci durağı Van oldu. Van, Astronomi, tarih ve bilimin buluştuğu Van Gökyüzü Gözlem Etkinliğine ev sahipliği yaparken bir dizi programlara katılmak üzere kente gelen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, ilk günkü etkinliklerde yer aldı. Van Gölü kıyısında 3-5 Temmuz tarihlerinde Edremit ilçesi Fidanlık Parkı’nda düzenlenmeye başlayan etkinlik, Türkiye’nin dört bir yanından gelen astronomi tutkunlarının buluşma noktası olurken, profesyonel ve amatör astronomlar da gökyüzünü inceleyerek yıldızlarla buluşma fırsatı yakaladı. Etkinliğin açılışında konuşan, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Vanlılar ve çevre illerdeki vatandaşlara etkinliklere katılmaları çağrısında bulunurken, gökyüzünü izleme fırsatı bulan Vanlılar ve dışardan gelen misafirler de etkinliği Şehrivan’a değerlendirdi.
GÖKYÜZÜ ETKİNLİĞİNE BİRÇOK KURUM ÖNCÜLÜK ETTİ
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde, Van Valiliği, Van Büyükşehir Belediyesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı ve Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansının (TGA) destek ve katkılarıyla, TÜBİTAK koordinasyonunda gerçekleştirilecek Van Gökyüzü Gözlem Etkinliği başladı. Açılış törenine, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Van Valisi Ozan Balcı, KOSGEB Başkanı Hasan Basri Kurt ve AK Parti Van İl Başkanı Kayhan Türkmenoğlu, profesyonel ve amatör astronomlar katıldı.
BAKAN VARANK: VAN’DA OLMAKTAN DOLAYI ÇOK MUTLUYUZ
Sabah saatlerinde Van’a gelen Bakan Varank, yaptığı açılış ve ziyaretlerin ardından Edremit ilçesinde Van Gölü kenarında bulunan Fidanlık Parkı’nda yapılan “Gökyüzü Gözlem Etkinliği”ne katıldı. Burada bir konuşma yapan Bakan Varank, gençlerle ve en büyük destekçileri olan aileleriyle buluşmaktan büyük memnuniyet duyduğunu söyleyerek sözlerine şöyle başladı: “Binlerce yıllık tarihiyle, medeniyetlerin beşiği, bölgesinin lokomotifi, bilimin ve ilmin şehri Van’da olmaktan çok mutluyuz. Bu vesileyle her birinizi sevgiyle saygıyla selamlıyor, etkinliğimiz hayırlı uğurlu olsun diyorum. Biz sadece seçim dönemlerinde değil her fırsatta üretim, yatırım ve istihdam ajandasıyla bölgemizi, bölgemizdeki şehirlerimizi ziyaret ediyoruz. Göreve geldiğimiz günden bu yana eğitimden turizme, tekstilden tarıma, enerjiden sağlığa Van için ara vermeden yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Geçtiğimiz ay sayın Cumhurbaşkanımız buradaydı. Üzerinden bir ay bile geçmeden daha bu sabah şehrimizin ekonomik, sosyal ve teknolojik kalkınmasını sürekli kılacak yeni yatırımların, yeni fabrikaların açılışını gerçekleştirdik.”
54 ŞEHİRDEN 6 BİNİN ÜZERİNDE GÖKYÜZÜ TUTKUNU VAN’DA BULUŞTU
Yıllardır Antalya Saklıkent’te düzenlenen etkinlikleri geçtiğimiz yıldan itibaren Anadolu’nun farklı şehirlerine yayma kararı aldıklarını belirten Varank, “Gençlerimizin girişimcilik ve teknoloji becerilerini geliştireceği önemli tesisleri şehrimize kazandırdık. Hamdolsun artık Van’da dünyanın en önemli markalarına üretim yapan fabrikalarımız var. Hepimiz için daha huzurlu daha güvenli bir ülke inşa etme yolunda Van’daki kardeşlerimizin her meselesine sahip çıktık, bundan sonra da sahip çıkmaya devam edeceğiz çünkü biz bölgemizin terörle, zulümle, gözyaşıyla değil; üretimle, bilimle, teknolojiyle anılmasını istiyoruz. Bu doğrultuda bugün Gökyüzü Gözlem Etkinliği vesilesiyle de sizlerle bir aradayız. Yıllardır Antalya Saklıkent’te düzenlediğimiz Gökyüzü Gözlem Etkinliklerimizi geçtiğimiz yıldan itibaren Anadolu’nun farklı şehirlerine yayma kararı aldık. İlk durağımız Diyarbakır’ın tarihi Zerzevan Kalesi oldu. 54 farklı şehirden 6 binin üzerine gökyüzü tutkununun katıldığı etkinliğimizde, gençlerimize aileleriyle birlikte ayı, yıldızları, gezegenleri gösterdik, beraber gözlem yaptık. Söyleşiler, atölye etkinlikleri gerçekleştirdik. Tabii, o etkinliğimiz çok güzel geçti. Heyecanlı bir Diyarbakır Zerzevan geçirdik ama aynı coşkuyu Van’da da yaşayacağız” dedi.
“ARTIK MİLLİ TEKNOLOJİ HAMLESİNİN NEFERLERİNİZİ YETİŞTİRİYORUZ”
Varank, Diyarbakır ile ilgili videonun izlenmesinin ardından konuşmasını şöyle sürdürdü: “Diyarbakır’da ben şu cümleleri kurmuştum; “Birilerinin ellerine kalaşnikof verip, dağa öldürmeye göndermek istediği birilerinin ellerine biz teleskop verip onları uzaya yönlendirmeye çalışıyoruz. Bu manada içinde bulunduğumuz mekânda aslında anlamlı bir mekân. Bugün içinde bulunduğumuz Fidanlık Parkı terör örgütü ve onun siyasi uzantısı siyasi partinin bir dönem gençleri dağa kaçırmak için eğitim merkezi olarak kullandığı bir alan. Belediyenin imkânlarını kandile peşkeş çekenlerin ellerinden bu imkânların hepsini aldık. O imkânlar artık milletimizin hizmetinde, gençlerimizin hizmetinde, siz değerli vatandaşlarımızın hizmetinde. Evet, Van’da kandile eleman yetiştiren yerde biz artık milli teknoloji hamlesinin neferlerinizi yetiştiriyoruz. İşte bizim farkımız bu.”
“7’DEN 70’E TÜM GÖKYÜZÜ MERAKLILARINA HİTAP ETMEYE ÇALIŞIYORUZ”
Gökyüzü gözlem etkinlikleriyle 7’den 70’e tüm gökyüzü meraklılarına hitap ettiklerini söyleyen Varank, “Bu ruhu adım adım Anadolu’nun her bir köşesine taşımaya devam edeceğiz. Gökyüzü Gözlem Etkinliklerimiz ile 7’den 70’e tüm gökyüzü meraklılarına hitap etmeye çalışıyoruz. Onlardan biri 55 yaşındaki Kadriye Diken Hanımefendi. Kadriye Hanım’ın uzaya olan merakı, Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliğinin en çok konuşulan konularından biriydi. Röportajında Kadriye Hanım en son ne diyor? Önce herkes Zerzevan’a gelsin sonra da Van’a gelsinler. Herkesten önce kendisi Van’a geldi mi bakalım? Evet, bizim en büyük amacımız çocuklarımızın içindeki bilim, teknoloji, uzay ve astronomi merakını harekete geçirebilmek. İnanıyoruz ki bugün burada bu deneyimi yaşayan, yıldızlara, aya, gezegenlere bakan çocuklarımız yarının en önemli bilim insanları olacaklar” şeklinde konuştu.
“BİNLERCE MİSAFİR AĞIRLIYORUZ”
Varank, Vanlıların etkinliğe büyük ilgi gösterdiğini ifade ederek, “Vanlı kardeşlerimiz de etkinliğe büyük ilgi gösterdi. Önceki yıllarda sadece 300-400 katılımcının yer aldığı gözlem etkinliklerimizde artık binlerce misafir ağırlıyoruz. Öyle ki 73 ilden yaklaşık 2 bin kişi etkinliğimize katılmak için başvuruda bulundu. Burada hep birlikte çadırlarda kalmak, gökyüzünü keşfe çıkmak gerçekten özel bir tecrübe. Türkiye’nin dört bir yanından gelen binden fazla gökbilim meraklısı gencimiz burada. Ayı, kızıl gezegen Mars’ı, en büyük gezegen Jüpiter’i, halkalı gezegen Satürn’ü, en soğuk gezegen Uranüs’ü ve daha birçok gök cismini gözlemleyebilecek. Ayrıca, etkinliğin gündüz bölümlerinde seminerler, yarışmalar, gökbilim ile ilgili birçok atölye ve etkinlik düzenlenecek. Gerçekten heyecanlanmamak elde değil. Sadece 50 yıl önce aya ilk iniş gibi zaferler kutlanırken, bugün alçak yörüngeli ticari uzay uçuşlarına bilet satılıyor. Özel sektörün katkısıyla uzay yarışında öne çıkan ülkelere baktığımızda, dünyanın ekonomik anlamda da güçlü ülkeleri olduğunu görüyoruz. Çünkü uzay çalışmaları Ar-Ge’nin, bilimsel bilginin, inovasyonun ve teknolojinin itici gücü konumunda. Bu doğrultuda biz de milli teknoloji hamlesi vizyonuyla, Cumhurbaşkanımızın liderliğinde uzay çalışmalarına hız kazandırdık” diye aktardı.
“3 BİN 170 METRE YÜKSEKLİKTE DOĞU ANADOLU GÖZLEM EVİ’Nİ İNŞA EDİYORUZ”
Varank, Erzurum’da 3 bin 170 metre yükseklikte olan Doğu Anadolu Gözlem Evi’nin inşa edildiğini belirterek, “Daha önce bilhassa TÜBİTAK Uzay aracılığıyla önemli kazanımlar elde ettiğimiz uzay alanında koordinasyonu sağlamak üzere Türkiye Uzay Ajansını kurduk. Milli Uzay Programı ve hedeflerimizi ilan ederek çalışmaya başladık. İlk yerli ve milli gözlem uydumuz İMECE'yi Ocak’ta yörüngesine fırlatacağız. Aya göndereceğimiz insansız uzay aracında kullanmayı planladığımız hibrit motor teknolojili roket sisteminin testlerini başarıyla tamamladık. Milli uzay programındaki bir diğer hedefimiz de Türkiye’yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerinin yerden takibi konularında daha yetkin bir ülke konumuna getirmek. İşte Erzurum’da Karakaya Tepeleri üzerinde, 3 bin 170 metre yükseklikte Doğu Anadolu Gözlem Evi’ni inşa ediyoruz” ifadelerini kullandı.
“BİR TÜRK VATANDAŞINI ULUSLARARASI UZAY İSTASYONU’NA GÖNDERECEĞİZ”
‘Türk uzay yolcusu ve bilim misyonu projesi’ için resmi süreci başlattıklarını dile getiren Varank, “Erzurum'da ‘Avrupa kıtasına kurulmuş olacak en büyük teleskopu inşa ediyoruz’ dediğimde dalga geçtiler. Herkes bir anda uzman kesildi. ‘Yok efendim, Erzurum karlıymış da, orada gözlem olmazmış da.’ İşinize gelince ‘HUBBLE Uzay teleskobu ne kadar güzel’ diye övünürler. Biz bir şey yapınca da ‘Bunun zamanı mı’ diyorsunuz. Bırakın bu işleri. Biz kendi teleskobumuzla HUBBLE uzay teleskobundan daha yüksek çözünürlükte görüntü alabileceğiz. İnşallah Doğu Anadolu Gözlemevi tamamlandığında, konumu ve optik özellikleriyle dünyanın en önemli uzay gözlem merkezlerinden birisi olacak. Milli Uzay Programının önemli bir aşamasını oluşturan ‘Türk uzay yolcusu ve bilim misyonu projesi’ için resmi süreci başlattık. Seçilecek bir Türk vatandaşını, 2023 yılında bilimsel faaliyetler yürütmek üzere 10 günlüğüne Uluslararası Uzay İstasyonu’na göndereceğiz. Bilim insanlarımıza ve araştırmacılarımıza yönelik bilim misyonu çağrımızı yakın zamanda duyurmuştuk. Çağrı kapsamında seçilecek araştırma projelerinin test ve deneyleri uzay yolcumuz tarafından Uluslararası Uzay İstasyonu’nda gerçekleştirilecek. Başvuru için son tarih 22 Temmuz 2022” diye ekledi.
“HEDEFİMİZ UZAY ALANINDA İNSAN KAYNAĞI YETİŞTİRMEK”
Varank, ‘Çünkü biz, uyguladığımız her bir politikanın vazgeçilmez unsuru olarak gençleri görüyoruz’ diyerek şunları kaydetti: “Ben Van’dan, Türkiye’nin dört bir tarafındaki araştırmacılarımızı, bilim insanlarımızı bu çağrıya başvurmaya davet ediyorum. Bu gayretlerimizin ülkemize, milletimize, özellikle de gençlerimize hayırlı uğurlu olmasını diliyorum. Milli uzay programı ile çıktığımız bu yolda en öncelikli hedefimiz uzay alanında insan kaynağı yetiştirmek. İşte bu sebeple Türkiye’nin dört bir tarafında çocuklarımız ve gençlerimiz için önemli yatırımlar yapıyoruz. Çünkü biz, uyguladığımız her bir politikanın vazgeçilmez unsuru olarak gençleri görüyoruz. İşte deneyap teknoloji atölyelerini bu sebeple hayata geçirdik. Ortaokul ve lise çağındaki öğrencilerimize burada yapay zekâ, robotik, kodlama, nanoteknoloji, havacılık ve uzay eğitimleri veriyoruz. İşte Teknofest. Lise, üniversite çağındaki gençler, geliştirdikleri roketleri, elektrikli otomobilleri, insansız hava araçlarını, denizaltıları Teknofest’te yarıştırıyorlar. Teknik becerilerin yanında hayal kurmayı, takım ruhunu, mücadele azmini Teknofest’te öğreniyorlar.”
“GELİN VAN’IN MİSAFİRPERVERLİĞİNİ GÖRÜN”
‘Gelin bilimle, gökyüzüyle tanışın, Van’ın misafirperverliğini görün’ diyen Varank sözlerini şöyle tamamladı: “Biz de onlara bu yolculuklarında rehberlik ediyoruz, yol arkadaşlığı yapıyoruz. Projelerini hayata geçirmeleri için gereken tüm desteği sağlıyoruz. Bu sene Teknofest’i Samsun’da gerçekleştireceğiz. Bu vesileyle tüm gençlerimizi ve ailelerini 30 Ağustos’ta başlayacak Teknofest’e Samsun’a davet ediyorum. Gökyüzü gözlem etkinliğimiz iki gün daha devam edecek. Düzenlenecek tüm aktivitelere sizlerin katılımını bekliyoruz. Gelin bilimle, gökyüzüyle tanışın, Van’ın misafirperverliğini görün. Hep beraber, ailecek etkinlik alanımıza gelin, aktivitelere katılın, gece gözlem yapın. Bu deneyimi yaşama fırsatını kaçırmayın. Van’dan sonraki duraklarımız sırasıyla Erzurum ve Antalya olacak. Bizi izlemeye devam edin. Hiç tereddüdünüz olmasın. Uzay yarışında kararlı bir şekilde ilerliyoruz. Nasıl ki bugün dünya, savunma sanayindeki başarılarımızı konuşuyorsa, emin olun gökyüzünde de herkesten iyi oluruz, olacağız. Ben buna yürekten inanıyorum. Sözlerime son verirken, gözlem etkinliklerinin başarıyla uygulanmasında emeği geçen tüm paydaşlarımıza şükranlarımı sunuyorum.”
MANDAL: HEYECANIMIZ VAR
Programda konuşan TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, sözlerine şöyle başladı: “Bugünden itibaren yeni bir heyecanımız var. Diyarbakır Zerzevan’dan sonra 3 gün boyunca devam edecek, bu akşam başlayacak, yarın devam edecek, Salı günü sabah öğleye kadar devam edeceğimiz bir birliktelikte beraberiz. TÜBİTAK’ın 1998 yılından beri sürdürdüğü Gözlem Şenlikleri gençlerimizi, kendini genç hissedenlerin Gökbilim alanında astronomi alanındaki, uzay alanındaki akıllarındaki tüm sorularının cevabını bulabileceği 3 gün yaşayacağız. Geceleri gözlemleyerek, gündüzleri de eğitimlerle, atölyelerle geçireceğimiz günlerimiz olacak. Bu süreç, 1998 yılında başladı. 2021 yılına kadar da Antalya’da devam etti. Özellikle 2019 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanımız bu etkinliğin çok daha geniş kitlelere yayılmasının, ülkemizin gençlerinin ve geleceğimiz açısından kıymetli olduğunu ifade etti.”
“FARKINDALIK OLUŞTURMAK İSTEDİK”
Bu etkinliğin önemine değinen Mandal, “Biraz daha sessiz olan etkinliğimiz önce 2019 yılında 300’den binlere çıktı. 2020 yılında pandemi nedeniyle bir ara verdik. 2021 yılında ilk kez Antalya dışında yer aldık. Zerzevan’daydık. Bu yıl daha deneyimliydik. Zerzevan’da 1 ay önce etkinliğimizi gerçekleştirdik. Şimdi ilk kez bizim için heyecanlı 3 gün Van’dayız. Sonrasında Erzurum’da olacağız ilk kez. Daha sonra da Antalya Saklıkent’te olacağız. Burada yapmak istediğimiz şu; bu sürece başlarken bir açıdan farkındalık oluşturmak, bir taraftan da esasında biz geçmişimize, kültürümüze, medeniyetimize, tarihimize baktığımız zaman uzay bilimi, astronomi alanında birçok bilim insanımız bu coğrafyalardan çıkmış ama arada boşluklar açıldı. Şimdi o boşluğu kapatmak için tüm hızımızla çalışıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın, bakanımızın talimatlarıyla, yönlendirmesiyle, tavsiyeleriyle, sizlerin katılımıyla çalışıyoruz. Bunu geçen yıl Zerzevan’a gittiğimiz zaman bu farklılığı gördük. Bu yıl inşallah Van’da çok daha farklı şekilde göreceğimizi düşünüyoruz” dedi.
“UZAY ALANINDA DÜNYADA İLK 10’A GİREN ÜLKELERDEN BİRİYİZ”
Mandal, 2023 yılında yapılacak olanlara değinerek sözlerine şöyle devam etti: “Geleceğe baktığımız zaman 2023 yılı bizim için çok kıymetli. En önemlisi Cumhuriyet’imizin kuruluşunun 100. yıl dönümü. Bunu tüm coşkumuzla yaşayacağız. 100. yılımızın başka bir anlamı daha var; Türkiye’nin milli uzay programı kapsamında en önemli yıllarından birisi olacak. TÜBİTAK tarafından koordine edilen 2 uydumuz var; biri gözlem uydusu, diğeri de haberleşme uydusu. İkisi de 2023 yılında fırlatılacak. Tabii bugüne kadar geliştirmiş olduğumuz uydularımız var. Bunlarla da gurur duyuyoruz ama bu 2 uydumuz Türkiye’nin mühendisleri ile TÜBİTAK’ın araştırmacılarıyla, bilim insanlarıyla tasarımın geliştirilmesinden üretim aşamasına geldi. Bu büyük bir coşku. Uzay alanında dünyada ilk 10’a giren ülkelerden biriyiz. İnşallah bunu 2023 yılında daha bir coşkuyla yaşamış olacağız.”
“TÜRKİYE’NİN İLK UZAY YOLCUSU ULUSLARARASI UZAY İSTASYONU’NA HAREKET EDECEK”
Mandal, “Yine 2023 yılında kurumumuzun da dahil olduğu, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın himayesinde yürüyen süreçte Türkiye’nin ilk uzay yolcusu Uluslararası Uzay İstasyonu’na hareket edecek ve orada deneysel araştırmalarını yapacak. Bu da bizim için çok kıymetli. TÜBİTAK bu kapsamda çalışmalarına sizlerden aldığı heyecanla, daha çok sorumlulukla devam edecek. Buradaki etkinlik esnasında geceleri gözlem şenliğimiz, gündüzleri de alacağımız kıymetli hocalarımızdan sunumlar alacağız. Hem TÜBİTAK’ın, hem Gençlik ve Spor Bakanı’nın, hem de DAKA’nın, ilin ilgili paydaşlarının, hem üniversitemizin atölyelerinde çocuklarımız sadece geleceğin teknolojilerine dokunmak değil, uzaktan gözlemlemek değil ‘Ben de yapabilirim’i kuvvetli bir şekilde yaşayacaklar. Tekrar bu süreçte emeği geçen başta Sayın Sanayi ve Ticaret Bakanımız olmak üzere, Gençlik ve Spor Bakanımız, Kültür ve Turizm Bakanımız, valiliğimiz, DAKA, üniversiteye, ilin tüm ilgili paydaşlarına, çalışma arkadaşlarımla bu aşamaya getirdik. Bu gece 30 teleskopla birlikte 60 tane astronom arkadaşımız sizlerle bu heyecanı yaşayacaklar. Ben onlara da teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
