Van, sahip olduğu sınır kapıları ve konumuna göre Türkiye’nin en önemli sınır kentlerinden biri olsa da ihracatta bir türlü umduğunu bulamıyor. Son yıllarda açıklanan verilerde Van, dış ticarette istediği ivmeyi bir türlü yakalayamazken, 3 sınır kapısını da istediği gibi değerlendiremiyor. 2022 yılında açıklanan ihracat istatistikleri iç acısı olmazken Van, 2023 yılında öngördüğü 1 milyar dolar hedefinde de başarısız oldu. Bu başarısızlık sadece hedefee ulaşamamayla değil, geçtiğimiz yıllardaki ihracat rakamlarından da uzaklaşar gerçekleşti. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Van, ihracatta sondan ikinci sırada yer alarak, yüzde 26,8 olarak verildi. Konuyla ilgili Şehrivan’a açıklamalarda bulunan İş insanı Feridun Irak da TİM’in yılsonu istatistiklerini Van özelinde değerlendirdi. Van’ın geçmişini ve ticaret hareketliliğini en iyi bilen isimlerden birisi olan Irak, “Van eski Van değil” yorumunu yaptı.
VAN SON İKİNCİ SIRADA YER ALDI
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, geçen yıl Sinop ve Manisa'nın ihracatı neredeyse değişmezken, 7 kentin (Trabzon, Burdur, Erzurum, Gümüşhane, Sakarya, Giresun ve Şırnak) dış satımında düşüş tek hane olarak gerçekleşti. En yüksek düşüş yüzde 41,2 ile Yalova'nın ihracatında gerçekleşirken, bu ilin dış satımı 855,7 milyon dolardan 503,1 milyon dolara geriledi. Yalova'yı yüzde 31,5 ve Van yüzde 26,8 olarak verildi.
IRAK: VAN ESKİ VAN DEĞİL…
Türkiye İhracatçılar Meclisinin açıkladığı 2022 yılının ihracat verilerini Van özelinde değerlendiren Van Ticaret ve Sanayi Odası eski Başkanı ve iş insanı Feridun Irak, kentin geçmişteki güçlü ekonomisi ile ilgili hatırlatmalarda bulundu. İş İnsanı Irak, “Ortadoğu ülkelerinin yanı sıra Libya, Mısır gibi Afrika ülkelerine, dağılmadan önce Sovyetler Birliğine canlı hayvan ve et ihraç eden, Türkiye’ye gelen turistlerin yüzde 10’nu misafir eden, Türkiye’nin en büyük sanayi yatırımlarını gerçekleştiren Van, çok geçmişte kaldı. Yarım asırdır geriye gidiyoruz. 2022 yılı da sosyo-ekonomik olarak geriye sardığımız bir yıl oldu. Son açıklanan verilere baktığımızda sağlık ve eğitimde 81 il içinde 75’nci insani gelişmişlikte 78’nci GSYİH 79’nci sırada yer aldığımızı görüyoruz.” Dedi.
“HEDEFLENEN İHRACATIN YÜZDE 5 BİLE GERÇEKLEŞMİŞ DEĞİL”
Irak, cümlelerini şöyle sürdürdü: “Bu tablo çok güçlü potansiyeli olan ilimize yakışmıyor. Bölgede Ağrı ilinden sonra en kötü durumda olan iliz. Bu son derece üzücü tablo İlin siyasilerinin, başta yatırımları planlayan kurumların olmak üzere ili yönetenlerin, üniversite STK ve meslek kuruluşlarının eseridir. Bu kurum kuruluşların yöneticilerinin bugünde görevde olanları yıllar önce Van’ın 2023 hedeflerini belirlerken 1 milyar dolar ihracat ön görmüşlerdi. Ön göremedikleri kendileriyle bunun olamayacağıydı. Dolayısıyla hedeflenen ihracatın yüzde 5 bile gerçekleşmiş değil.”
VAN’IN BUGÜNKÜ KONUMU FAKLI OLABİLİRDİ AMA…
Geçmiş yıllara oranla Van’ın kötü bir ekonomiye sahip olduğunu bir kez daha vurgulayan Irak, kötü giden ekonominin nedenlerini sıraladı. Irak, “Yarım asır önce Van üreten ihracat yapan sosyo-ekonomik göstergelerde iyi durumda olan ve birçok ilin gıptayla izlediği örnek alınan bir ildi. Sınır ticaretinde 1987-1994 yılları arasında gösterilen performans devam ettiriliyor olsaydı, bugün yerimiz çok farklı olurdu. O yıllarda yapılan sınır ticaretiyle on binlerce kişi geçimini sağlarken zenginlikte oluştu. Bugün OSB’de faaliyet gösteren birçok fabrika yapılan o ticaretin eserleridir. Daha sonra getirilen ürün, miktar, mevsim vb. kısıtlamalar sonucu maalesef artık yapılamıyor.” İfadelerini kullandı.
KISILTMALARIN KALDIRILMASI ŞART!
Irak, son olarak cümlelerini şöyle tamamladı: “Sınır Ticaretine getirilen kısıtlamalar olduğu sürece sözünü ettiğiniz kapılarda hiçbir faaliyet olmaz. Kısıtlamaların kaldırılması durumunda olumlu sonuçları hemen görülür. Çünkü sınır ticareti sonuçları hemen görülen bir ekonomik faaliyettir. Ve devletin herhangi bir yatırım yapmasını da gerektirmiyor. Van, potansiyeli imkanları çok iyi olan bir kenttir. Sorun ehil, cesur, elini taşın altına koyacak kadroların olmamasıdır. Halihazır kadroları işgal edenlerin büyük bölümü başımı ne ağrıtacam maaşımı anlıyorum keyfim yerinde anlayışında olan kimselerden oluşmaktadır. Buna siyasetçilerde dahildir”
