Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yılın ardından Irak'a bugün ziyaret gerçekleştirdi. Başkent Bağdat'a giden Cumhurbaşkanı Erdoğan, havaalanında resmi törenle karşılandı. Görüşmelerin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Kalkınma Yolu Anlaşması'nın imza törenine katıldı.
İki liderin himayesinde; Irak, Türkiye, Katar ve BAE arasında, Kalkınma Yolu Projesi'nde iş birliğine ilişkin 4'lü mutabakat zaptı imzalandı. Projenin getirisi ise 20 milyar dolar olması hedefleniyor.
İşte proje ile ilgili tüm detaylar;
Bölgenin Yeni İpek Yolu
Türkiye'yi Basra Körfezi'ndeki Faw Limanı'na bağlayacak olan Kalkınma Yolu Projesi, 'Yeni İpek Yolu' olarak tanımlanıyor. Kalkınma Yolu Projesi'nin ilk ayağı olan liman, aynı zamanda Fırat ve Dicle nehirlerinin denize dökülmeden önce birleştiği Şattülarap'ın ağzında yer alıyor.
Limandan başlayarak Divaniye, Necef, Kerbela, Bağdat ve Musul'dan geçerek Türkiye sınırına uzanacak demir yolu ve kara yolu hatlarını ihtiva eden projenin, Türkiye sınırından Mersin Limanı'na erişim sağlaması ve karayoluyla İstanbul üzerinden Avrupa'ya ulaşması öngörülüyor.
Projenin geçtiği güzergahın tasarımını PEG Infrastructure isimli İtalyan şirketin yürüttüğü Kalkınma Yolu, Musul'dan sonra Ovaköy üzerinden Türkiye'ye giriş yapacak.
Avrupa'dan Körfez ülkelerine kadar geniş bir bölgeyi etkileyecek
Kalkınma Yolu Projesi, 1200 kilometrelik demir yolu ve otoyol ile Türkiye'yi Basra Körfezi'ndeki Faw Limanı'na bağlayacak. Yeni İpek Yolu olarak tanımlanan proje, Avrupa'dan Körfez ülkelerine kadar geniş bir bölgeyi etkileyecek ve ortak fayda üretecek.
Projenin 2029'a kadar tamamlanması bekleniyor
Basra'dan başlayan bu güzergâh, Irak'ın önemli şehirlerinden geçtikten sonra Irak, Türkiye ve Suriye’nin temas noktasından Türkiye'ye girecek ve Mersin Limanı’ndan Avrupa'ya devam edecek. Maliyeti yaklaşık 20 milyar dolar olan projenin, plana göre 2029'a kadar tamamlanması bekleniyor. Irak böyle bir tutarı sağlama konusunda yetersiz ve dolayısıyla projenin gidişatı kesinlikle yabancı yatırıma bağlı.
"Kalkınma Yolu Projesi'nin baş aktörleri Türkiye, BAE ve Irak"
Türkiye ve Irak arasında "Yeni İpek Yolu" olması hedeflenen projenin, Irak hükümetinin tek başına yüklenemeyeceği 17 milyar dolarlık devasa bir maliyeti bulunuyor. Bu nedenle Türkiye, Körfez ülkeleri ve Çin'in, projenin finansmanına ve tamamlanmasına katkısı bekleniyor.
Nitekim şubat ayında BAE ziyareti esnasında konuya ilişkin temaslarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "(Kalkınma Yolu Projesi ) Konunun baş aktörleri Türkiye, BAE ve Irak. Bu yol, bölgemizin yeni bir İpekyolu haline gelecek, bölgesel barışa da hizmet edecek." yönündeki ifadeleriyle bölgesel aktörlerin projenin paydaşı olacağı mesajı vermişti.
Dışişleri Bakanı Fidan da 13 Eylül 2023'te Irak, BAE, Türkiye ve Katar'ın proje konusunda yoğun görüşmeler içerisinde olduğunu söylemişti. Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, mart ayında yaptığı açıklamada, projeyle ilgili Türkiye ile iyi bir görüşme içerisinde olduklarını ve büyük finansmana ihtiyaç duyulduğundan çeşitli ülkelerin projeye yatırım yapmaya katılabileceğine dikkati çekerek, projeye yatırım yapmayı düşünen Körfez ülkelerinin olduğunu kaydetmişti.
5,8 milyar dolarlık yatırım
Kalkınma Yolu Projesi'nde Türk ve Irak hükümetleri, devam eden çalışmalara ek olarak 23,8 milyar dolarlık yatırım yapacak. Türkiye, bu yatımları demir ve kara yolları için gerçekleştirecek.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Kalkınma Yolu Projesi kapsamında yürüttüğü çalışmalarla ülkeden geçen 2 bin 88 kilometrelik demir yolu bağlantısı için 615 kilometrelik yeni hat, 1912 kilometrelik kara yolu koridoru içinse 320 kilometrelik yeni otoyol yatırımı planladı.
Söz konusu demir yolu ağının 439 kilometresi mevcut durumda iken 1034 kilometresi devam ediyor, 615 kilometresi ise planlanıyor. Planlanan demir yolu ağları Gaziantep-Ovaköy arasında bulunuyor. Bu demir yolu için 5,8 milyar dolarlık yatırım yapılacak.
Proje kapsamında ülkeden geçen kara yolu 1912 kilometre olacak. Söz konusu kara yollarının 1592 kilometresi mevcut durumda bulunurken, 320 kilometresi için planlama yapıldı. Şanlıurfa-Ovaköy arasında planlanan kara yolunun yatırım tutarı 2 milyar dolar olarak öngörülüyor.