Dünyanın üçüncü en büyük kömür santralı kapasitesine sahip ABD, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai kentinde devam eden İklim Konferansı’nda kömürden vazgeçeceğini gösteren önemli bir adım attı. Kömürden vazgeçenler ittifakı olarak da bilinen “Kömür Sonrası Temiz Enerji İttifakı’na (Powering Past Coal Alliance) katıldığını açıklayan ABD, yeni kömür santralı yapmayacak. İttifaka katılan ülkelerin karbon tutma kapasitesi olmayan kömür santrallarını da kademeli olarak kapatması bekleniyor. Bu nedenle ABD’nin, kömür santrallarının yarıya yakınını kapatacağı tahmin ediliyor. ABD ile birlikte ittifaka katıldığını açıklayan yedi ülke arasında, AB’nin üçüncü en çok kullanan ülkesi Çek Cumhuriyeti de var. Çek Cumhuriyeti de kömürlü termik santrallarını 2033’e kadar kapatma kararı almıştı.
Kömürden vazgeçenler ittifakına katılan yedi ülkeden sonra OECD bölgesinde, enerji sektöründe karbon tutma özelliği olmayan santrallarını kapatma kararı almayan sekiz ülke kaldı.
Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkeler ise Polonya, Bulgaristan, Romanya, Avustralya, Japonya, Güney Kore ve Malta.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı’nda (COP 28) açıklanan bu kararın olumlu bir gelişme olduğunu belirten Ekosfer Derneği Kampanyalar Direktörü Özgür Gürbüz, “Karbon tutma istisnası açık bir kapı bıraksa da henüz rüştünü ispatlamamış bir teknoloji olduğu için büyük bir fark yaratmayacak. İklim krizinin en büyük sorumlularından biri olan kömür santrallarının kapanışı hızlanacak” yorumunu yapıyor.
Türkiye’nin kömürden vazgeçme kararı almamasının yenilenebilir enerjiye geçişi yavaşlattığını söyleyen Gürbüz, “Türkiye geciktikçe kömürle birlikte gelen çevre sorunları artıyor, insanlar ölüyor, hastalanıyor, çok değerli doğamız tahrip oluyor. Yenilenebilir enerji sektörünün uzun vadeli plan yapması da zorlaşıyor. Hem ekonomik hem de ekolojik açıdan gecikmenin maliyeti büyüyor” diyor.
İmza kampanyası
Ekosfer Derneği’nin kömür santrallarının kapatılması için “Tarih Ver” adlı bir imza kampanyası başlattığını hatırlatan Gürbüz sözlerini, “COP 28’de Türkiye’nin farklı iklim fonlarından yararlanmak istediğini ama başarısız olduğunu görüyoruz. Seragazı azaltım hedefi olmayan, kömür santrallarını kapatacağını dahi açıklamayan bir ülkenin maddi destek talebi haliyle garip karşılanıyor. İklim politikamızı rayına oturtmadan kaynak arayışına girmemiz doğru değil” şeklinde tamamladı.
İşte Avrupa’da kömürlü termik santrallarını kapatma kararı alan ülkeler:
İşte Türkiye’deki termik santralların haritası:
