Van'ın kültürel miraslarından olan kiliseleri, bakımsızlık nedeniyle ayakta durmakta zorlanıyor. Kentte bulunan tarihi yapıların çoğu yıkılırken birçoğu da harabeye döndü. Erciş ilçesine bağlı Salmanağa Mahallesinde yer alan Ardzvaper Manastırı da adeta kaderine terk edildi.
Van ve ilçelerindeki birçok tarihi yapılar gibi Erciş’te bulunan “Ardzvaper” Manastırı da kaderine terk edildi. Kentteki birçok manastır, her geçen gün bakımsızlık ve ilgisizlik nedeniyle yok oluyor. Köklü bir tarihe ve geçmişe sahip olan bu tür yapıların, bölge de turizme kazandırılması bekleniyor. Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Av. Çağrı Çağan Yılmaz da Ardzvaper Manastırı’nın içler acısı görüntüsünü paylaşarak, sahip çıkılması gerektiğine dikkat çekti.
BU YAPILAR TURİZME KAZANDIRILMALI
Kaderine terk edilmiş kiliseyi sosyal medya hesabından paylaşan Av. Çağrı Çağan Yılmaz, “Van/Erciş’e bağlı bir köye ziyarete giderken müstakil evlerin arasında en yüksek kısmı 10-12 metreyi bulan dışarıdan oldukça tahrip olmuş bu yapı dikkatimi çekti. Ziyareti tamamladıktan sonra dikkatimi çeken bu yapıyı incelemek için durdum. Harabeye doğru biraz yürüyüp göçme tehlikesini de göze alarak içeri girdiğimde oldukça şaşırdım. Harabenin içi neredeyse hiç tahrip olmamış, oldukça eski olduğunu tahmin ettiğim yapı restore edilmiş gibiydi. Kubbesi çökmüş bu yapıyla ilgili biraz araştırma yaptığımda ise 14’ncü yüzyılda inşa edilmiş bu manastırın kuruluşu, 7. yüzyılda yaşamış Ercişli Katolikos I. Yeğya’ya (Yeğya Arcişetsi) atfedilmektedir. Bu yapı Surp Asdvadzadzin/ Ardzvaper Manastırıymış.” İfadelerini kullandı.
“İNANÇ TURİZMİ İÇİN ÖNEM ARZ EDİYOR”
Kaynaklardan edindiği bilgileri de paylaşan Yılmaz, “Kısıtlı kaynaklardan(Ermeni kaynakları) anladığıma göre Erciş’teki manastırın Van/Gevaş’taki Akdamar Adası üzerinde 921 yılında inşa edilen Akdamar Kilisesiyle bağlantılı bir yapı ve scriptorium(Orta Çağ’da el yazması kitapların üretilip kopyalandığı atölyeler)olduğu görülüyor. Erciş’in Salmanağa Köyü’nde evlerin arasında adeta yokmuş gibi bugüne kadar ayakta durmayı başaran yapının 700 yıllık bir eser olduğu ve inanç turizmi için önem arz ettiği ancak Akdamar Kilisesi kadar önemli olan bu manastırın varlığını bugün rastlantı sonucu öğrendim. Eski Surp Asdvadzadzin/ Ardzvaper Manastırı’nın 700 yıl sonra 2023’te dışından harabeye dönmüş görüntüsü ile iç kısmı büyük oranda olduğu gibi kalabilmiş. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bilgisine…” ifadelerini yer verdi.
KARTALIN UÇUŞUNA GÖNDERME OLARAK 'ARDZVARPER'
Ermeni kaynaklarında yer alan bilgilere göre 7’ci yüzyılın ilk yarısında yapıldığı belirtilen manastıra, kartalın uçuşuna gönderme yapılarak “Ardzvaper” isminin verildiği belirtiliyor. Prens Mıjej Kınuni’ye (Ö. 637) ya da Ercişli Katolikos I. Yeğya’ya (Yeğya Arcişetsi, 703-717) atfedildiği yazılan kaynaklarda, manastırın, bölgenin 3 önemli manastırından biri olduğu ifade ediliyor.1393 yılında manastırın 60 öğrencisinin olduğu belirtilirken Başrahip Garabed döneminde 1409-1414 yılları arasında restore edildiği biliniyor.
