Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki, yerel seçime yönelik yazdığı yazısında "Mayıs 2023’te AK Parti’ye oy veren seçmenin yaklaşık yüzde 30’unun bu seçimde AK Parti’ye oy vermediğini görüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Yazının ilgili kısmı şu şekilde:
“Mayıs seçimlerinden sonraki gelişmeler Millet İttifakının dağıldığı ancak Cumhur İttifakının bir arada kaldığı bir manzarayı karşımıza çıkarttı. Ancak seçimlerde partilerin aday sayılarına ve aday gösterdikleri yerlere bakacak olursak tek değişen ittifakın muhalefet tarafında olmadığını görüyoruz.
Örneğin seçimin yıldızı Yeniden Refah Partisi 900’ün üzerinde ilçede aday göstererek seçimde en fazla aday gösteren ilk 5 partiden biri oldu. Öte yandan AK Parti ve MHP aynı anda 300’ün üzerinde ilçede aday gösterdi. Bununla beraber CHP’nin aday gösterdiği 378 ilçede DEM Parti aday göstermedi. Dolayısıyla her partinin kendini 2028 seçimlerine hazırlama çabası içerisinde bu seçimde aldıkları pozisyon, ulusalda görülen ittifak yapısından çok farklı bir tablo çıkardı karşımıza.
CHP’nin aday belirleme yöntemi
Başta Hatay olmak üzere birkaç yerde kamuoyuna yansıyan yüksek profilli hatalar CHP’nin aday belirleme sürecinde sistemsiz gittiği algısını oluşturdu. Ancak şimdi anlıyoruz ki hatalara rağmen süreç genel olarak kurmay zekanın sıkça tekrarlanan anketlerle birleştirilmesi sonucu sistematik bir şekilde yürütüldü ve sonuç alındı.
Kim kime oy verdi?
Gelelim başta sorduğumuz sorunun cevabına. 2023 seçimleriyle 2024 seçimlerini sandık bazlı kıyasladığımızda Mayıs 2023’te AK Parti’ye oy veren seçmenin yaklaşık yüzde 30’unun bu seçimde AK Parti’ye oy vermediğini görüyoruz. Bu yüzde 30’luk kitlenin dağıldığı 3 temel blok var. Yaklaşık 2 milyon AK Parti seçmeni sandığa gitmezken, 1.5 milyonu CHP’ye ve 1.4 milyonu da Yeniden Refah Partisi’ne oy vermiş. Dolayısıyla 2023’te AK Parti’ye oy veren ancak bu seçimde vermeyen yaklaşık 5 milyon seçmenin 3 milyonu başka iki partiyi tercih etmiş.
Bu sonuç bize gösteriyor ki sandığa gitmeyen AK Parti seçmeni çok ciddi bir kitleyi oluşturmakla beraber özellikle CHP ve YRP’nin sandık başarısını açıklayan tek faktör değil. 2023’te oy kullanmayan 1.4 milyon seçmenin bu seçimde CHP’den yana tercih kullandığını görüyoruz. Kuşkusuz bu seçmenin önemli bir kısmını ilk defa oy kullanan gençler oluşturuyor.
Analizin sonuçları aynı zamanda 2023 seçimlerinde MHP ve YSP için oy kullanan seçmenin de önemli bir kısmının sandığa gitmediğini gösteriyor. İYİ Parti’deki erimenin temel sebebi ise CHP ile AK Parti arasında dağılan oylarla sandığa gitmeyen seçmen
Özetle ulusal seviyede baktığımızda CHP’nin zaferinde temel belirleyicinin AK Partili seçmenin sandığa gitmemesi olmadığını görüyoruz. CHP’nin AK Parti, İYİ Parti ve yeni seçmenden aldığı oyların bu seçim başarısında temel unsur olduğu görülüyor.”
