Senin olmayan şeylerle asla övünme. Bir at gururla “Ben güzel bir atım” derse bu tahammül edilebilir bir şeydir. Fakat sen “Güzel bir atım var” diyorsan bil ki güzel bir ata sahip olmakla övünüyorsun. Bunda senin olan ne var? Epiktetos
Gençliğimde abi kardes iki arkadaşım vardı. Abisi küçük kardeşini fiziksel kusuru yüzünden alaya alırdı. Kardeşi bu duruma üzülürdü. Yine abisinin alaya aldığı ve bu sebepten çok üzüldüğü bir güne denk geldim. Onu teselli etmek için şöyle demiştim: Şöyle bir düşünelim; senin ve abinin fiziksel özelliklerinize olan katkınız nedir? Düşündü. Beklediğim cevabı verdi: Hiç! Taşı gediğine koydum: O halde senin üzülmen, onun övünmesi ne kadar doğru?
İnsanlar kendi iradeleri dahilinde yaptıkları veya uzak durdukları şeylerden dolayı övülmeli veya suçlanmalıdırlar." (Aristo-Leonardo)
Yıllar önce Aborjinlerle -Avustralya yerlileri ilgili bir kitap okumuştum. Şöyle diyordu: Aborjinler doğum günü kutlaması yapmazlar. Bir kişi ne zaman ki kayda değer faydalı bir şey yaparsa o gün onun doğum günü olarak kutlanır.
Eflatun’a sormuşlar:
Doğru olduğu halde söylenmesi ve dinlenmesi caiz olmayan söz var mıdır?
Evet... İnsanın kendini övmesi ve kendisini övenleri dinlemesidir, demiş.
Hiç kimse vazgeçilmez değildir. Herkesin anlatacak bir hikayesi vardır. Yaptığımız işlerle övünürken dikkatli olmak gerekir. Her zaman işleri sizden daha iyi yapan biri mutlaka vardır.
Kişi bulunduğu yerde bilgisi, görgüsü, becerisi, fikirleri, prensipleri vs. ile ön plana çıkabilir. Ancak bu ön plana çıkma işini abartırsa kısa zamanda kıskançlık başlar ve etrafındakiler ayağını kaydırmaya ve itibarsızlaştırmaya çalışır. Diğer taraftan kişi, ahlak ve kişiliği ile ön plana çıkarsa etrafındakilere çekim alanı oluşturabilir. “Her şeyin fazlası zarar!” diye bir söz vardır. Ancak ahlak ve edebin fazlasının zarar olmaz. Şöyle bir söz duydunuz mu? “Filan şahıs iyi ama çok fazla edepli!”
İnsanın makamı ne kadar büyürse büyüsün, yaptığı başarılı çalışmalarının farkında olunması ve takdir edilmesini ister. Bu övgü ister asttan ister üstten olsun değerlidir. Elbette üstün övgüsü daha değerlidir.
İnsan isterse karşısındaki kişinin övülecek bir tarafını bulur. Bunun için ilişkilerimizde olumsuz tarafa odaklanmak yerine kişinin olumlu tarafını bulup bu konuda dozajında iltifat edilirse olumsuz taraflarını düzeltmesine katkıda bulunabilmemiz mümkün olabilir.