Dünyanın pek çok ülkesinde görülen ve endişeleri beraberinde getiren maymun çiçeği virüsü ile ilgili Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ), küresel çapta acil durum ilan etti. Maymun çiçeği virüsü insandan insana veya bazen hayvanlardan insanlara bulaşırken maymun çiçeği virüsünün belirtileri merak ediliyor. Peki, Maymun çiçeği virüsü nedir, nasıl bulaşır, belirtileri neler? İşte detaylar...
MAYMUN ÇİÇEĞİ NEDİR?
Maymun çiçeği, genellikle Afrika kıtasında görülen çiçek hastalığına benzer, hayvanlardan da insanlara bulaşabilen zoonotik bir hastalıktır. Maymun çiçeği virüsü fareler, sincaplar gibi kemirgen hayvanlardan veya enfekte olmuş bireylerden bulaşıyor. Maymun çiçeği belirtileri virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor ve yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk gibi belirtiler gösteriyor.
Bu hastalık, 1970 yılında Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde insanlarda ilk kez tespit edildikten sonra onlarca yıldır Afrika'nın bazı bölgelerinde endemik olarak görülüyor. Virüsün daha hafif bir varyantı, 2022 yılında, büyük ölçüde cinsel temas yoluyla 100’den fazla ülkeye yayıldı ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) en yüksek alarm seviyesi olan küresel halk sağlığı acil durumu ilan etmesine neden olmuştu. DSÖ, 10 ay sonra sağlık krizinin kontrol altına alındığını söyleyerek acil durumu sona erdirmişti.
BELİRTİLER
İlk belirtiler virüsü kaptıktan sonraki 5 ila 21 günde ortaya çıkabiliyor.
Ateş
Baş ağrısı
Kas ağrıları
Lenfadenopati (lenf bezlerinde şişme)
Halsizlik
Deride döküntüler (çiçek hastalığına benzer şekilde)
DÖKÜNTÜLER HANGİ BÖLGELERDE GÖRÜLÜR
Döküntüler genellikle yüz ve ekstremitelerden başlar, daha sonra vücudun diğer bölgelerine yayılır. Döküntüler zamanla sıvı dolu kabarcıklara dönüşür ve kabuklanarak iyileşir.
BULAŞMA YOLLARI
Enfekte hayvanların kan, vücut sıvıları veya lezyonlarıyla doğrudan temas,
Enfekte kişilerin solunum salgıları, deri lezyonları veya kontamine eşyalarla temas,
İnsanlar arasında bulaşma genellikle uzun süreli yüz yüze temas gerektirir.
TEDAVİ VE KORUNMA
Maymun çiçeği virüsü için spesifik bir tedavi yoktur. Semptomatik tedavi ve destekleyici bakım uygulanır. Çiçek hastalığı aşısı, maymun çiçeği virüsüne karşı da koruma sağlar ve salgın bölgelerde kullanılabilir.
Maymun Çiçeği Virüsünden Nasıl Korunulur?
Sürveyans yani virüs konusunda sistematik gözlemler ve yeni vakaların hızlı tanımlanması, salgının kontrol altına alınması için kritik öneme sahiptir. Salgınları sırasında, enfekte kişilerle yakın temas, maymun çiçeği virüsü enfeksiyonu için en önemli risk faktörüdür.
Maymun çiçeği virüsü nadir görülmesine rağmen özellikle seyahat ederken yakalanma riskini en aza indirgemek için bu tedbirleri almak gerekmektedir:
Aşı olun (Çiçek hastalığı için geliştirilen aşılar ayrıca maymun çiçeğine karşı da koruma sağlar.)
Virüsün belirtilerini gösteren kişilerden uzak durun, bilhassa cilt temasından kaçının.
Hasta olduğunu bildiğiniz kişinin yatak takımlarına, havlularına veya giysilerine dokunmayın.
Hasta olan biri ile temas ettiyseniz mutlaka ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı el dezenfektan ile temizleyin.
Virüsü taşıyabilecek hayvanlardan kaçının.
AFRİKA'DA BULUNUYOR, SEYAHAT EDEN KİŞİLER TAŞIYOR
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden komşu ülkelere yayılan maymun çiçeği virüsü nedeniyle iki yıl içinde ikinci kez küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. Bu virüs, Afrika'nın bazı bölgelerinde endemik olarak bulunur ve zaman zaman Afrika dışındaki ülkelere seyahat eden kişiler aracılığıyla yayılabilir. Salgınlar genellikle küçük ve sınırlıdır, ancak dikkatli takip ve kontrol önlem alınmasında fayda vardır.
DSÖ ACİL DURUM İLAN ETTİ
Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden komşu ülkelere yayılan maymun çiçeği virüsü nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), harekete geçti. Burundi, Kenya, Ruanda ve Uganda’da da virüsün yayılması sonucu DSÖ, maymun çiçeği virüsü nedeniyle iki yıl içinde ikinci kez küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti.