ŞEHRİVAN ÖZEL: FATMA NUR POLATCAN-HAKAN İZGİ
Son yıllarda birçok alanda bir türlü istenilen seviyeye gelemeyen Van’ın eğitimdeki kötü sıralaması sürüyor. Eğitimde 65’ten sıradan 75’inci sıraya kadar gerileyen kentin ortalama eğitim süresi 81 il arasında diplere yaklaşırken bu durum istatistiklere de yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun geçtiğimiz günlerde açıkladığı ‘Ulusal Eğitim İstatistikleri’ne göre, Van ortalama eğitim süresinde iyi bir tablo çizmedi. Sık sık eğitimdeki sorunlarıyla gündeme gelen Van açıklanan verilere göre, ortalama eğitim süresi en düşük olduğu 5’inci il arasında kalırken kentin bu durumu çokça konuşuldu. Cinsiyete göre ortalama eğitim süresine göre değerlendirildiğinde Van kadınlarda ortalama eğitim süresinde 3’üncü sırada yer alırken, Eğitim-Bir-Sen Van Şube Başkanı Mehmet Ali Uca, Van’ın ortalama eğitim süresinin düşük olmasının nedenlerini ve çözüm önerilerini Şehrivan aracılığıyla paylaştı.
UCA: VAN’IN BU SIRALAMASI BİZİ ÜZDÜ!
Başkan Uca, ortalama eğitim süresinin tanımını yapıp Van’ın ortalama eğitim seviyesini değerlendirerek, “Ortalama eğitim süresi şu demek; ilkokul 1’inci sınıftan itibaren ortaöğretim son sınıfa kadar devam eden süreyi kapsıyor. Bu da bizim dilimizle zorunlu eğitim süreci olan 12 anlamına geliyor. Van’ın son sıralarda yer alması bizi üzüyor. Ama bu gittikçe kısalan eğitim süresi anlamına gelmiyor. Eğitim süresi artıyor ama diğer illerde de arttığı için Van kendi sıralamasını üste taşıyamıyor. Bunun farklı nedenleri var” dedi.
İŞTE OKULLAŞMADAKİ DÜŞÜŞÜN EN BÜYÜK SEBEBİ!
Van’ın ortalama eğitim süresinin düşük olmasının nedenlerine değinen Uca, “Bana göre ortalama eğitim süresinin az olmasının en önemli nedeni sosyo-ekonomik durumdur. Bunun içinde işsizlik var. Eğitimsizlik var. Bunun içinde demografik yapının sürekli değişmesi var. Bunların hepsi sosyo-ekonomik durum içinde değerlendiriyoruz. Birinci öncelik bu. İnsanların yaşayış tarzı, kenar mahallelerdeki okulların öğretmensiz kalması, ücretli öğretmenlerin çokluğu, bazı yerlerde okulların eksikliği bunu etkiliyor ama bunlar daha yumuşak kalıyor. Son yıllarda sınıf mevcutları azaldı. Binalar arttı ama sınıf mevcutları azaldı” ifadelerini kullandı.
KENTİN GÖÇÜ EĞİTİMİ DE ETKİLİYOR!
Uca, göçün Van’ın ortalama eğitim süresini etkilediğini belirterek, “Birinci nedeni şu. Van’da yoğun şekilde sirkülasyon var. Van Batı’ya göç ediyor, çevre illerden ise yoğun şekilde göç alıyor. Hem inanılmaz şekilde göç veriyor, hem de inanılmaz şekilde göç alıyor. Van’ın yıllardır sakinleri olan insanlar, Van’da yıllardır düzen kurmuş insanlar Van’dan göç edip başka illere gidiyorlar. Sirkülasyon olduğu için öğrencilerin yaşamında bir düzensizlik oluyor. Böyle olunca da okula adapte olamıyorlar. Van’da iş problemi çok fazla. Dışarıya çok fazla göç veriyoruz. Çocuklarımızın velileri aylarca dışarda çalışmak zorunda kalıyor. Dolayısıyla öğrenciler velisiz kalıyor. Van’a gelenler ise çevre iller. Özellikle Hakkari’den, Şırnak’tan, Ağrı’dan, Bitlis’ten Van’a göç eden vatandaşlarımız var. Dolayısıyla bu vatandaşlarımız geldiklerinde bir düzensizlik oluyor. Uyum sağlamaları, insanlarla tekrar irtibat kurmaları, iş bulmaları vs. zor oluyor. Bütün bunlar ister istemez eğitime de yansıyor” diye konuştu.
KENTİN SINIR KENTİ OLMASINA DA VURGU YAPTI
Van’ın sınır kenti olmasının da bu durumu etkilediğini dile getiren Uca, “Van sınır bölgesinde. Sınır bölgesinde olduğu için ister istemez sınır ticareti çok yoğunlukta oluyor. İran’dan, Irak’tan yoğun şekilde sınır ticareti oluyor. Çoğu veli bu işi yapıyor. Çocuklar velisiz kalıyor. Dolayısıyla velisiz çocukların düzeyleri de normal hayatlarındaki standartlar gibi düşük kalıyor” diye aktardı. Uca, ortaöğretimin zorunluluk olmaktan çıkması gerektiğinin altını çizerek, “Bölgesel anlamlar ve imkanlar dahilinde çok düşük bir seviyede değiliz. Ortaöğretimin zorunlu olmasının doğru olmadığını düşünüyorum. Ortaöğretim zorunlu olmaktan çıkmalı. Ortaöğretimin zorunlu olması bir anlamda hayata atılacak, gelecekle ilgili planı olmayan insanların hayata atılmasını engelliyor.” dedi.
“KIZ ÇOCUKLARINA YÖNELİK DE PROJE YAPILMALI”
Uca, “Bir taraftan meslek hayatlarında pişecekken bir taraftan okulu açıktan okuyabilirler. Bu zor bir şey değil. Dolayısıyla ortaöğretimin zorunlu olmaktan çıkarılması lazım. Sendika olarak da biz bu görüşteyiz. Mesleki anlamda kendilerini geliştirecek, yetiştirecek insanların tercihi noktasında onların bir an önce hayata atılmaları önemlidir. Buradan başlamak gerekiyor. Buradan başladığınızda ortalama eğitim süresi de artmış olacak” ifadelerini kullandı. Van’da kız çocuklarının ortalama eğitim süresinin erkek çocuklara göre daha düşük olmasını değerlendiren Uca, “Kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesi, okula gönderilme noktasında bazı velilerin sert davranması neticesinde kız çocukları ağırlıklı olarak okula gitmiyor. Dolayısıyla kız çocuklarına yönelik pozitif bir ayrımcılık yapılarak onların desteklenmesi gerekiyor.” Şeklinde konuştu.
ÇOCUKLARIN BÜYÜK BİR KISMI BU KAYGILAR YÜZÜNDEN OKULA GİDEMİYOR!
Uca, Van’da ortalama eğitim süresinin artması için neler yapılması gerektiğini dile getirerek, “Bu bölgenin eğitimsel açıdan daha iyi olması için iş imkânlarının arttırılması gerekiyor. Okula devam eden çocukların kafasında maddi kaygılar oluşmamalı. Ailenin maddi kaygıları olmamalı. Çocukların büyük bir kısmı bu kaygılar yüzünden okula gidemiyor. Devletle halk arasında ciddi bir köprü kurulmuş durumda ama bunun takibi yapılmalı. Kanuna göre okula gitmeyen öğrencinin velisine belli bir miktarda para cezası kesilmeli. Ama bunlar işletilmiyor. Okulların, öğretmenlerin, Milli Eğitim Müdürlüklerinin bunun takibini yapması lazım. Öğrencinin velisiyle irtibata geçilmesi lazım. Öğrencinin neden okula gitmediği araştırılmalı. Bunlar yapılıyor ama daha fazla yapılması gerekiyor” dedi.
BATIYA GİDEN VELİLERİN ÇOCUKLARININ YÜZDE 50’Sİ OKULA DEVAM EDEMİYOR!
Uca, Van’da iş imkânlarının arttırılması ve göçün önlenmesi gerektiğini belirterek sözlerini şöyle tamamladı: “Van ekonomik açıdan daha iyi olmalı ki aileler de buradan göç etmesin. Batı’ya giden ailenin çocuklarının yüzde 50’si okula devam edemiyor. Özellikle bu bölgede iş imkânlarının geliştirilmesi lazım. Buradaki halk burada durabilecek seviyeye gelmeli. Halkın buradan gitmesi için sebeplerin olmaması gerekiyor. Sosyo-ekonomik anlamda ailelerin doyurulması gerekiyor. En basiti de iş imkânıdır. İnsanlar neden dışarıya gidiyor? Ailelerini geçindirmek için. Burada bu ailelerin gitmesini önleyecek şekilde iş imkânlarının velilere sağlanması gerekiyor. Burada eğitim-öğretim sürecini takip edecek merkezlerin biraz daha harekete geçmesi gerekiyor. Çocukların birçoğu da destek bulamadığı için okula devam edemiyor. Bu maddi destek olabilir, psikolojik destek olabilir, bu manevi destek olabilir. Çocukların takibi yapılmalı. Çocukların yaşadığı sorunlar çözüme kavuşmalı.”