Bitki çayları, camellia sinensis (siyah, oolong, yeşil ve beyaz çayları oluşturmak için kullanılan bitki) bitkisinden yapılmadığı için aslında tam olarak çay değillerdir. Öte yandan bitki çayları, hemen hemen her yenilebilir, çay olmayan bitkiden elde edilen yaprak, meyve, ağaç kabuğu, kök veya çiçeklerinin bir karışımıdır.
Bitki çayları uzun süredir hayatımızdadırlar, ancak çok çeşitli lezzetleri ve birçok zihinsel, duygusal ve fiziksel sağlık yararları nedeniyle popülaritesi son yıllarda yükselişe geçmiştir. Bitki çayları, giderek daha telaşlı ve kaotik olan bir toplumda, bütünsel bir yaklaşımla temellere geri dönmenin ve sağlıklı yaşama odaklanmanın bir yolunu sunar. Bitki çayları, hemen hemen her türlü doğal bileşen kombinasyonundan yapılabildikleri için çok çeşitli aromalara sahiptir. Her birinin kendine özgü lezzeti ve sağlık yararları vardır.
Kış aylarında çoğu insan, birçok hoş olmayan etkilerle karşılaşır. Mesela, mevsimsel duygudurum bozukluğu ve soğuk algınlığı hastalıkları ile uğraşmak gibi. Soğuk bir kış gününde taze demlenmiş bir fincan bitki çayı ile kucaklaşmak gibisi yoktur. En sevdiğiniz bitki çayını yudumlamanın ruhunuzu rahatlatmanın yanı sıra sayısız fiziksel sağlık yararı vardır. Birçok bitki çayı, içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde hoş olamayan etkilere karşı insanlara yardım ederler. Aşağıda, kışın içilmesi gereken bitki çayları listelenmiştir.
-
Nane Çayı
-
Kuşburnu Çayı
-
Karahindiba Çayı
-
Melisa Çayı
-
Tarçın Çayı
-
Karışık Kış Çayı
-
Adaçayı
-
Ihlamur Çayı
-
Ekinezya Çayı
-
Hibiskus Çayı
Bu tür çaylar kışın, bağışıklık sisteminizin doğru çalışmasını sağlayacak ve ruh halinizi düzeltmeye yardımcı olacaktır.
1.Nane Çayı
Nane, 15 ila 20 bitki türünü içeren Lamiaceae familyasına ait bir bitki türüdür. İnsanlar, taze ya da kuru olarak birçok yemekte naneyi kullanırlar. Ayrıca nane, diş macunu, çay, nane yağı, güzellik ürünleri, sakız ve şekerlemelerde kullanılan oldukça popüler bir bitkidir.
Birçok Orta Doğu ülkesinde nane, çay olarak demlenir ve misafirlere ikram edilir. Nane çayının, çok fazla yararı olduğundan kışın vazgeçilmez çaylarından biridir. Nane çayı içeriğinde çok fazla mineral bulundurur. Bu mineraller, mide asitlerinin dengelenmesini sağlarlar ve mide rahatsızlıklarına böylelikle iyi gelirler. Ayrıca, içerdiği mentol sayesinde sinir sistemi etkilenir ve strese sebep olan çoğu etken kontrol altına alınır. Bu sayede, nane çayı tüketen birey, kendini daha mutlu ve huzurlu hisseder. A ve C vitaminlerini barındıran nane çayı, bireyin bağışıklık sisteminin doğru çalışmasına yardımcı olur ve birçok hastalıkla savaşan insan vücudunda dolaylı olarak rol oynar.
-
Nane Çayı Nasıl Yapılır? : Aktarlardan, internet sitelerinden veya marketlerden temin edilen nane, oldukça basit bir işlemden sonra nane çayına dönüşür. Ambalajın üzerinde yazılı olan miktara göre sıcak su hazırlanır ve nane ile buluşturulur. Birkaç dakika bekledikten sonra süzgeçten geçirilen çay, sıcak olarak tüketilir.
2.Kuşburnu Çayı
Kuşburnu meyvesi, Rosaceae familyasında yer alır ve yüksek oranda A ve C vitamini içerir. Kuşburnu, Türkiye’nin her yerinde yetişebilen, çalı şeklinde, boyu 1 ila 3 metre arasında değişebilen bir dikenli bitkinin meyvesidir. Genellikle eylül ve ekim aylarında tam olarak toplanırlar ve çay veya marmelat olmak üzere işlem görürler. Ayrıca tohumları, ilaç sektöründe kullanılır.
Kuşburnu, insanlık adına önemli bir meyvedir. İçerdiği vitaminler, mineraller ve antioksidanlar sayesinde bireyler, daha doğru ve sağlıklı yaşamak için kuşburnu tüketirler. Örneğin, mide hastalıkları, soğuk algınlığı, şeker hastalığı, gut hastalığı ve ateş yükselmesi gibi hastalıklara, içerdiği mineraller sayesinde iyi geldiği bilinmektedir. Aynı zamanda, yapılan araştırmalara göre kuşburnunun, stresi azalttığı da bilinmektedir.
-
Kuşburnu Çayı Nasıl Yapılır? : Satın alınan kurutulmuş kuşburnu meyvelerini ambalaj üzerinde yazılı olan miktar kadar cezveye alın. Üzerine 1 su bardağı kadar kaynamış su koyun. 10 ila 15 dakika kadar kuşburnu ile suyu kaynatın ve ocağın altını kapatın. 5 dakika kadar demlenmeye bırakın. Kuşburnu çayı, sıcak tüketilen bir çaydır. O yüzden, soğumadan tüketin.
3.Karahindiba Çayı
Latince adı Taraksakum officinale olan karahindiba bitkisi sarı çiçekli bir bitkidir ve dünyanın çoğu bölgesinde yetişir. Öte yandan karahindiba, çok çeşitli faydaları nedeniyle geleneksel bitkisel tıpta oldukça saygı görür. Binlerce yıldır insanlar, kanser, akne, karaciğer hastalıkları ve sindirim sorunları dahil olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarıyla mücadele etmek için karahindiba bitkisini, çay olarak tüketmişlerdir.
Çoğu yerde rastlamış olduğunuz bu bitki aslında oldukça yararlı bir bitkidir. Yararları bilimsel olarak kanıtlanmıştır ve içeriğinde çok sayıda insan sağlığını olumlu yönde etkileyecek besinler olduğu bilinmektedir. Örneğin, kökten çiçeğine kadar çok sayıda lif, vitamin ve mineraller barındırır. Bu yüzden oldukça besleyici bir bitkidir. Vitamin olarak, A, C ve K vitamini kaynağı olan bu bitki, mineral olarakta demir, kalsiyum, magnezyum ve potasyum kaynağıdır. Ayrıca karahindiba bitkisi, güçlü antioksidanlar içerir. Kan şekeri kontrolüne yardımcı olur, kolesterolü düşürür, kan basıncını düşürür, karaciğer sağlığını korur ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
-
Karahindiba Çayı Nasıl Yapılır? : Bir tatlı kaşığı ince ince kıyılmış karahindiba, bir bardak soğuk suda akşamdan bekletilir. Ertesi gün, karahindibalar süzülür ve bir bardak suda kaynatılır. Kaynadıktan sonra ocakta 2 ila 3 dakika bekletilir. Daha sonra, demlenmesi için kenara alınır ve 5 dakika dinlendikten sonra süzülür. Sıcak olarak tüketilir.
4.Melisa Çayı
Limon otu çayı olarakta bilinen melisa çayı, Avrupa’da ve dünyanın diğer bölgelerinde popüler bir doğal tedavi yöntemi olarak kullanılır. Hafif ve pürüzsüz bir tada sahiptir. Bu çayın enfes aromasına, uzun bir sağlık avantajları listesi eşlik eder ve bu da onu çeşitli hastalıkları tedavi etmek için iyi bir tercih haline getirir. Latince adı Melissa officinalis olan bu çay, limon balsamı bitkisinin yapraklarından elde edilir. Melisa bitkisi nane ailesine aittir.
Çoğu bitkisel ilaç melisa bitkisinin yapraklarından yapılır. Geleneksel olarak melisa çayı, adet krampları ve baş ağrıları gibi ağrıların yanı sıra sindirim problemlerini tedavi etmek için kullanılmıştır. Ayrıca melisa çayının, hafif sakinleştirici etkisi vardır, bu da onu uyku sorunu yaşayan veya yatmadan önce yatıştırıcı bir çay arayan kişiler için mükemmel bir seçim haline getirir. Beyin sağlığını destekler, enfeksiyonları tedavi eder, kalp hastalıklarını önler ve kaygıyı azaltır.
-
Melisa Çayı Nasıl Yapılır? : 1 su bardağı kaynamış suya, 1 çay kaşığı ya da daha fazla kurutulmuş melisa çayını içerisine koyun. 8 - 10 dakika demlenmesini bekledikten sonra, süzün. Ve en sonunda melisa çayını, sıcak olarak sade bir şekilde tüketin.
5.Tarçın Çayı
Tarçın, tüm dünyada popüler bir baharattır. Daha önce krallar ve hükümdarlar için değerli bir hediye olarak kabul edilirdi ve eski Mısırlılar tarafından mumyaları mumyalamak için kullanılırdı. Aromatik tadı, Cinnamomum ağaçlarının iç kabuğundan gelir, ancak baharat tüccarları, fiyatları yüksek tutmak için aromanın kaynağını Orta Çağ’a kadar bir sır olarak sakladı. Kabuk genellikle toz haline getirilir ve öyle kullanılır ancak bütün olarak demlendiğinde tedavi edici çay yapmak için de kullanılır.
Tarçın çayının kanama, mide bulantısı ve kusma gibi menstrüasyon semptomlarına yardımcı olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Bir araştırmaya göre tarçın çayı içen kadınlar, çok daha az adet ağrısı çektiklerini bildirdiler. Tarçının ayrıca başka bir çalışmada, adet kanamasının azaltılmasına yardımcı olduğu bildirildi. Araştırmaya göre tarçın çayı içmek, adet krampları ve mide bulantısı gibi semptomları hafifletmeye yardımcı olur. Ayrıca tarçın çayı, iltihaplanma, kan basıncı ve kolesterolün giderilmesine yardımcı olduğu çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. İki baharat bileşeni olan sinnamaldehit ve sinnamofilinin kan basıncını düşürdüğü, damar dokusunu genişlettiği, trigliseritleri ve LDL (kötü kolesterol) seviyelerini düşürdüğü bulunmuştur.
-
Tarçın Çayı Nasıl Yapılır? : Tarçın çayı, toz tarçın ya da kabuk tarçın olmak üzere iki türlü yapılabilir. Toz tarçın ile yapmak için, 1 tatlı kaşığı toz tarçını bir demlik içine koyun. Üzerine 2 su bardağı kaynamış suyu ilave edin ve 10 dakika kısık ateşte demlenmeye bırakın. Daha sonra, süzün ve sıcak olarak tüketin. Kabuk tarçın ile yapmak için, 3 adet kabuk tarçını demliğe koyun ve üzerine 2 su bardağı kaynamış suyu ilave edin. Yaklaşık 10 dakika demlenmeye bırakın. Sonrasında, kabuk tarçınları içerisinden çıkarın ve sıcak olarak tüketin.
6. Karışık Kış Çayı
Karışık kış çayı, birçok bitkinin yaprakları, kökleri, meyveleri ve saplarının bi araya gelmesiyle oluşan bir çaydır. İçerdiği besinler sabit değildir. Markadan markaya kış çayları karışımları, hem tat olarak hem sağladıkları yarar olarak değişmektedir. Zencefil, zerdeçal, adaçayı, karanfil gibi bitkilerin ve portakal, limon, elma, kuşburnu gibi meyvelerin bir araya gelme halidir.
Çok çeşitli olmasından dolayı sağladığı yararlarda çok çeşitlidir. İçeriğinde oldukça vitamin ve mineral bulundurur. Bağışıklık sistemini güçlendirir, bu etkisiyle hastalıklara yakalanma riskini oldukça düşürür. Sakinleştirici özelliği ile beyin sağlığınızı korur ve stresten uzak tutar. Özellikle kış aylarında çatallaşan ses tellerine iyi gelir ve ses tellerini güçlendirir. Vücudun bütün organların doğru çalışmasına yardımcı olur ve onları korur. Metabolizmayı tetikler ve kilo vermede yardımcı bir rol oynar.
-
Karışık Kış Çayı Nasıl Yapılır? : Aktarlardan, internet sitelerinden veya marketlerden satın alınan karışık kış çayı, ambalaj üzerinde yazılı olan miktar kadar cezveye konur. Üzerine kaynayan su eklenir ve biraz kaynattıktan sonra ocağın altı kapanır. Kenarda biraz demlenmeye bırakıldıktan sonra süzülür ve sıcak olarak tüketilir.
7.Adaçayı
Adaçayı, nane ailesinin bir üyesidir, Akdeniz kıyılarında ve Asya'da yetişir. Adaçayı yaprakları, geleneksel olarak tıbbi amaçlar için kullanılmıştır. Ayrıca sabunlarda ve diğer kozmetiklerde koku vermesi amacıyla kullanılmaktadır. Günümüzde insanlar, ağız sağlığını ve beyin fonksiyonlarını iyileştirmek de dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle adaçayı tüketmektedirler.
Adaçayı, çeşitli sağlık avantajları sağlamak için birlikte çalışan besinler, mineraller ve antioksidanlar içerir. Adaçayı, plak birikimine ve diğer ağız sorunlarına neden olan bakterilere karşı mücadeleye yardımcı olan antibakteriyel özellikler içerir. Adaçayı özünden yapılan ağız gargaraları bu bakterileri azaltmada faydalı olsa da, araştırmalar adaçayı içeren çayı tüketmenin de benzer bir etkiye sahip olduğunu gösteriyor. Adaçayının bilişsel işlevi geliştirme yeteneği henüz kanıtlanmamış olsa da, birçok araştırma adaçayı özünün eleştirel düşünme ve problem çözme yeteneklerini geliştirebileceğini göstermiştir.
-
Adaçayı Nasıl Yapılır? : Taze veya kurutulmuş adaçayı yaprakları üzerine 1 bardak kaynar su dökülür. 10 dakika kadar demlenmesi beklenir ve süzgeçten geçirilir. Genellikle sıcak olarak tüketilir.
8.Ihlamur Çayı
Ihlamur çayı, ıhlamur ağacının kurutulmuş çiçeklerinin yanı sıra yaprak ve kabuğunun demlenmesi ile elde edilir.Kuzey Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika gibi ılıman bölgelerde yetişir. Ihlamur çayı sadece lezzetli ve hoş kokulu olmakla kalmaz, aynı zamanda yüzlerce yıldır tıbbi amaçlarla da kullanılmaktadır.
Ihlamur çayının, iltihabı ve ağrıyı azaltmak, stres ve kaygıyı hafifletmek ve kan basıncını düşürmek gibi pek çok yararı vardır. Ihlamur çayı, önemli sağlık avantajları sağlayabilen vitaminler, antioksidanlar ve uçucu yağlar içerir. Ihlamur çayı, uykuya dalmaya, kaygıyı azaltmaya ve sinirleri gevşetmeye yardımcı olabilecek yatıştırıcı etkilere sahiptir. Ihlamur çayı ayrıca ağrıyı azaltır, kan basıncını düşürür ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
-
Ihlamur Çayı Nasıl Yapılır? : Bir bardak kaynamış suya bir tutam ıhlamur çiçeği konulur ve 5 dakika kadar kaynatılır. Daha sonra ocağın altı kapatılarak kenarda 5 ila 10 dakika demlenmeye bırakılır. En sonunda, süzülür ve sıcak olarak tüketilir.
9.Ekinezya Çayı
Ekinezya tüm dünyada popüler bir bitkidir ve mor koni çiçeği olarakta bilinir. Ekinezya, papatya benzeri çiçek açan bir grup bitkiye verilen isimdir. Amerikanın yerlileri, ekinezya bitkisini çeşitli tedavi yöntemleri için kullanmışlardır. Bugün en iyi, soğuk algınlığı ve grip için reçetesiz satılan bir bitkisel ilaç olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte, ağrı, iltihaplanma, migren ve diğer rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılır.
Ekinezya bitkisinde bulunan polisakkaritler ve C vitamini, genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olur. Ekinezya çayı gün boyu tüketilebilen kafeinsiz bir bitki çayıdır. Ekinezya çayının sağladığı yararlar oldukça fazladır. Bunlar, bağışıklık sistemi düzenler ve güçlendirir, enfeksiyonu önler, ağrıyı hafifletir, ruh haline iyi gelir ve solunum hastalıklarına iyi gelir.
-
Ekinezya Çayı Nasıl Yapılır? : 4 tatlı kaşığı ekinezya alınır ve 1 litre kaynar su içerisine konulur. Daha sonra, ocakta 5 dakika kadar birlikte kaynatılır. Süzülür ve sıcak olarak tüketilir.
10. Hibiskus Çayı
Birçok insan ebegümeci bitkisinin güzel çiçeklerini bilir. Kuzey Afrika ve Güneydoğu Asya’ya özgüdür, ancak şu anda tropikal ve subtropikal iklimlerde de yetişebilmektedir. Hibiskus çayı, ebegümeci bitkisinin kurutulmuş kısımlarından üretilen koyu kırmızı bir içecektir. Kızılcık benzeri tatlı ve keskin tatlar içerir. Kaliks, ebegümeci bitkisinin çiçeği koruyan ve destekleyen kısmıdır. Hibiskus çayı kurutulmuş kalikslerden yapılır.
Geçmişte, Afrika ülkelerinde ebegümeci çayı vücut ısısını düşürmek, kalp problemlerini tedavi etmek ve boğaz ağrısını yatıştırmak için kullanılırdı. Ayrıca hibiskus çayı, İran’da hipertansiyon tedavisinde kullanılırdı. Son yapılan araştırmalar hibiskus çayının bu özelliklerini doğruladı. Hibiskus çayı, tansiyonu düşürmeye iyi gelir, aşırı kilolu kişiler için kilo kaybı üzerinde etkisi vardır ve kolesterolü düzenlemeye yardımcı olur.
-
Hibiskus Çayı Nasıl Yapılır? Bir tutam hibiscus demliğe eklenir ve demlenmesi beklenir.
Kışın Bitki Çayları Nasıl Tüketilmelidir?
Kış ayların getirdiği yorgunluk ve kötü ruh hali, bitki çayları ile düzeltilebilir. Peki kışın bitki çayları nasıl tüketilmelidir?
Öncelikle, bitki çayının demleneceği suyun sıcak olması gerekmektedir ve çayınız demlenirken üzeri kapalı olması gerekmektedir. Uygun süre boyunca demlenmesine izin verilmelidir. Az demlenmiş bitki çayının aroması suya çok fazla etki etmemiş olmakla birlikte çok fazla demlenmiş bitki çayının tadı acı olabilir. Ayrıca, bitki çayları belirli periyotlar halinde tüketilmesi gerekmektedir. Bunun nedeni, aşırı kullanım sonucu çeşitli yan etkiler ile karşılaşabilirsiniz.
Kışın Bitki Çayı İçmenin Faydaları Nelerdir?
Yağlı ve yüksek karbonhidratlı yiyecekler için duyulan istek, kış aylarında her zaman mevcuttur. Bunun nedeni, vücudumuzu daha sıcak tutmak için çalışan metabolizmalar olabilir. Çoğu durumda, bu münakaşa kilo alımı ile sonuçlanır. Çeşitli bitki çayları yiyecek isteklerinin azalmasına, metabolizmanın daha iyi çalışmasına ve sindirim sisteminin iyileşmesine yardımcı olur.
Kış aylarında insanlar ve çevre güneş ışığına daha az maruz kalır. Bunun sonucunda insanlarda çeşitli vitamin ve mineral eksikliği görülür ve taze meyve ve sebze bulmakta zorluk çekilir. Bitki çayları içmek bu eksik bulunan vitamin ve minerali insan vücuduna tekrar kazandırılmasında büyük rol oynar.