Asgari ücret, memura zamla beraber ocak ayı itibarıyla kıdem tazminatı taban ve tavanı artırıyor. Asgari ücretin yüzde 40 artması durumunda kıdem tazminatı taban (asgari kıdem tazminatı tutarı) 18 bin 779 lira, yüzde 50 artması durumunda da 20 bin 121 liraya çıkacak. Hakem Kurulu 2024-2025 dönemi memur maaşlarına yapılacak toplu sözleşme zam oranını belirledi. Merkez Bankası'nın yılsonu tahmini ve toplu sözleşme zammıyla ocak ayında maaşlara yapılacak zam oranı da büyük ölçüde belli oldu.
Memur maaşlarına yapılacak bu artış işçilerin kıdem tazminatını da etkileyecek. Bu yıl 23 bin 489 lira olan kıdem tazminatı tavanı da yüzde 45 artışla 34 bin 60 lira, yüzde 50 artışla 35 bin 234 liraya çıkacak.
Kıdem tazminatı hesabında "çıplak ücret mi giydirilmiş ücret mi" dikkate alınıyor?
Kıdem hesabında, brüt ücrete ilaveten çalışana sağlanan para ve parayla ölçülmesi mümkün yan ödemeler de dikkate alınıyor. Bordroda yer alan brüt ücrete "çıplak ücret" deniliyor. Ayni, nakdi ödenen ücret dışındaki para ve parayla ölçülebilen menfaatler "giydirilmiş ücret" olarak tanımlanıyor. Bir yıl içinde yapılan ayni, nakdi ödemelerin tamamı toplanarak 365'e bölünüyor. Yan ödemenin giydirilmiş ücrete dahil olması için devamlılık esası bulunuyor.
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin aylık bağlandığı tarihe kadar olan çalışmaları sıfırlanıyor mu?
Yargıtay kararlarına göre ilk dönem çalışması emeklilik nedeniyle sona eren ve kıdem tazminatı ödenen işçinin bu çalışma döneminin sona ererek tasfiye edildiği kabul ediliyor. Kıdem tazminatını almadan çalışmaya devam edenler için süreç mevcut haliyle devam ediyor. Çalışanın iş akdi yeniden kıdem tazminatı hak kazanacak şekilde sona ererse kıdem tazminatı hesabında tüm hizmet süresi değil son dönem dikkate alınır.
İşyerinin verdiği aylık yemek kartı tutarı da kıdem tazminatı hesabına dahil edilir mi?
Yemek karşılığı verilen nakit para, çek, kart ya da işyerinde verilen yemek de yemek yardımı kapsamında bulunuyor. Çalışana verilen servis hizmeti, ulaşım parası da aynı şekilde hesaba katılıyor. Diğer yandan çalışana verilen koruyucu elbise, ulusal bayram, tatil ödemeleri tazminat hesabına dahil edilmiyor.
EYT düzenlemesiyle birlikte kıdem tazminatına hak kazanma koşullarında bir değişiklik var mı?
Aynı işverenin bir ya da değişik işyerlerinde bir yıl çalışanlar kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Kıdem tazminatı çalışanın emekli olması, yaşamını yitirmesi, kadın çalışanın evlendikten sonra bir yıl içinde işi bırakması, işten çıkarılma, çalışanın haklı nedenle iş akdini feshi, askerlik nedeniyle işten ayrılması durumunda veriliyor.
Hangi kıdem tazminatı tavanı esas alınıyor?
Kıdem tazminatı hesabında memur maaş katsayısındaki artış dikkate alınıyor. Kıdem tazminatı ocak ayına kadar tavanı 23 bin 489 lira uygulanıyor. İki yıl sonra işten ayrıldığınızda da memur katsayısına göre güncellenen tutar üzerinden kıdeme hak kazanırsınız.
Emeklilik sonrası için de kıdem tazminatı alabilir miyim?
Tazminatını sıfırlayıp emekli aylığı bağlatarak çalışmaya devam edenler yeniden kıdem tazminatı alamazlar. Emekli aylığı bağlandıktan sonra bunu kestirip normal çalışmaya geçilebilir. Çalışıp yeniden emeklilik dilekçesi verildiğinde tazminat alınır.
İşveren tavandan tazminat öder mi?
İşverenin istemesi durumunda ödeme yapmasında bir engel bulunmuyor. Çalışanın son aldığı aylık giydirilmiş brüt ücret kıdem tazminatı tavan tutarının üzerindeyse tavan tutar, altındaysa giydirilmiş brüt ücret esas alınıyor.
İşveren hangi durumda kıdem tazminatı ödemeden işten çıkarabilir?
Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle yapılan işten çıkarmalarda işçiye kıdem tazminatı ödenmiyor. Uyarı almasına karşın işini yapmamakta ısrar ettiği için işten çıkarılan kıdem tazminatı hakkını kaybediyor.