ŞEHRİVAN HABER: FATMA NUR POLATCAN
2023 yılında 1 milyon 683 bin 643 kişi geçiş yaptığı Kapıköy Sınır Kapısı bu rakamla son 8 yılın rekorunu kırarken, sınır kapısında turistik geçiş dışında ticari bir hareketliliğin olmaması ve kentin ihracatı konusunda beklenen rakamları yakalamaması büyük bir eksiklik olarak görülüyor. Van’ın bu yöndeki talepleri sürerken konuyla ilgili önemli bir açıklama İstanbul Gümrük Müşavirleri Dernek Başkan Vekili ve Dış Ticaret Uzmanı olan Vanlı iş insanı Nizamettin Ağar’dan geldi. Ağar, hem transit geçişler hem de lojistik üs kurulmasının büyük önem arz ettiğini söyledi.
TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİNDE GELİNEN NOKTADA VAN KAPIKÖY’ÜN DAHA ETKİN OLMASINI BEKLİYOR
Türkiye ile İran arasında son haftalarda esen olumlu görüşme süreçleri devam ederken Van’dan Kapıköy ile ilgili yıllardır dile getirilen bir talep bir kez daha konuşulmaya başlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı iki ülke arasındaki ikili görüşmeler sonrası Van’da yeni sınır kapısı konusu da kabul edilirken kentin ikinci kapısı için çalışmalar başladı. Bununla birlikte birçok alanda ekonomik ilişkilerin ilerletilmesi açıklamaları yapılırken Kapıköy ile Razi Sınır Kapısı arasındaki en büyük engel ise transit ve tır geçişinin yapılmaması olurken, Ticaret Bakanı Ömer Bolat da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Kapıköy’ün transit ticarete ve tır geçişlerine açılmasını sağlamaya çalıştıklarını dile getirdi. İki ülkede bu görüşmelerin yankıları sürerken Şehrivan, Kapıköy’ün mevcut durumu ile ilgili İstanbul Gümrük Müşavirleri Dernek Başkan Vekili ve Dış Ticaret Uzmanı Nizamettin Ağar ile görüştü.
AĞAR: VAN BU PASTADAN PAYINI ALAMIYOR
İki ülke arasnıdaki görüşmeler, Kapıköy’ün mevcut durumu ve diğer konularda Şehrivan’a konuşan İstanbul Gümrük Müşavirleri Dernek Başkan Vekili ve Dış Ticaret Uzmanı Nizamettin Ağar, Van’ın lojistik sektöründen faydalanamadığını dile getirerek, “Türkiye; Asya ile Avrupa kıtaları arasında yer alan, bulunduğu stratejik alandaki mevcut ve potansiyel pazarlara dağıtım ve hizmet verebilecek lojistik üs konumuna sahip bir ülkedir. Ayrıca Kuzey Afrika ve Orta Asya ülkeleri için transit geçiş ülkesidir. Dünyanın en önemli enerji yolları üzerinde bulunması Türkiye’nin lojistik sektöründe profesyonel gücünü arttırmaktadır. Van ilimiz maalesef bu pastadan payını alamamaktadır” ifadelerini kullandı.
“VAN’IN DIŞ TİCARET VE LOJİSTİK ÜSSÜNÜN OLMAMASI İÇİN BİR NEDEN YOKTUR”
Ağar, Van’ın transit geçişe açılamadığını belirterek, “Van; Doğu’da Kapıköy Sınır Kapısı’na 90, Tebriz’e 300 kilometre olup 4 saattir. Demiryolunun Tahran’a kadar gitmesi bir avantajdır. İran, Kapıköy Sınır Kapısı’ndan sonra gerek yolların bitirilmemesi ve gerekse güvenlik amacıyla bu sınır kapısı maalesef transit geçişe açılmamıştır. Sınır kapımız tır transitine alternatif olarak Kapıköy’den sonra Avrupa’da olduğu gibi tırlar trenle belli bir noktaya kadar taşınırsa sorun giderilmiş olur. Güney’de Habur Sınır Kapısı’na 350 kilometre ve 5 saat, Sarp Sınır Kapısı’na 7 saat, Batı’da Kapıkule Sınır Kapısı’na 24 saat mesafededir. Bu durumları göz önüne aldığımızda Van’ımızın gelişmesinde dış ticaret ve lojistik üssünün olmaması için bir neden yoktur” diye aktardı.
AĞAR, KAPIKÖY’DEN GEÇİŞ YAPAN ARAÇ SAYISINI AÇIKLAYIP TRANSİT GEÇİŞE VURGU YAPTI
Ağar, geçtiğimiz yıl Kapıköy’den geçiş yapan araç sayısını ifade ederek, “Nitekim rakamlara baktığımızda; 2023 yılı itibarıyla Kapıköy’den 352 tırın giriş, 370 tırın ise çıkışı gerçekleşmiştir. Kapıköy’den 10 bin 303 kamyonun girişi, 10 bin 460 kamyonun ise çıkışı olmuştur. Geçtiğimiz yıl 62 bin 819 otomobil girişi, 64 bin 339 çıkışı toplam 149 bin 395 adet araç giriş-çıkışı söz konusu olmuştur. Burada dikkate değer husus ticari anlamda, otobüs, tır ve tankerin yok düzeyde denecek kadar az olmasıdır” dedi.
TRANSİT GEÇİŞ ŞART!
Kapıköy’ün transit geçişe açılmamasının yarattığı olumsuzlukları dile getiren Ağar, “Hizmet anlamında rakamlar büyük görünse de ekonomik anlamda yani gerek transit gerekse ithalat ve ihracatta kapının kullanılamaması nedeniyle atıl durumda sayılabilir. Kapıköy, Gürbulak ve Esendere Sınır Kapısı’na göre İran sınırına çok daha yakın olmasına rağmen kullanılamamaktadır ve bu durum ekonomik anlamda da sorunlara yol açmaktadır. 2023 yılında Esendere’de toplam 95 bin 751 araç giriş-çıkışı olmuş, 10 bin adedi otomobil diğerleri ise ticari niteliktedir. Gürbulak’ta ise toplam 292 bin 549 araç giriş-çıkışı olmuştur. Bunun 56 bin adedi otomobil olup diğer kalanı ise ticari niteliktedir” diye aktardı.
KAPIKÖY’ÜN TRANSİTE AÇILMASI SADECE VAN’A DEĞİL BÖLGEYE DE YARAYACAK
Ağar, Kapıköy’ün transit geçişe açılmasıyla ticarette bir yoğunluğun olacağını aktararak şunları söyledi: “Van ile İran arasındaki bu kısa yol kullanılmış olsa gerek İran’dan geliş gerekse İran’a çıkış kolay olacaktır. Van bu avantajlı konumdan yararlanma olanağına kavuşacaktır. Kapıköy Sınır Kapısı’nın transit ticarete açılması, ticarette bir yoğunluğa neden olacaktır. Bu nedenlerle Van’a çeşitli yatırımlar gelecektir. Bununla birlikte zaten düşünmekte olduğumuz ve projesini hazırladığımız lojistik bir üs (antrepo, serbest bölge, yolcu ve şoförlerin dinlenme tesislerinin kurulması vs.) ekonomi ve istihdam açısından Van’ın yanı sıra çevresindeki yörelerin de kalkınmasına neden olacaktır.”
“LOJİSTİK ÜS KURULMASI DA HAYALDEN ÖTEYE GEÇMELİ”
Kapıköy’ün transit geçişe açılması için çaba gösterilmesi gerektiğini dile getirerek sözlerini şöyle tamamladı: “Söz konusu lojistik üssün kurulması için gösterilecek çabaların başında iyi bir lobi oluşturulması zorunludur. Bu nedenle ilgili STK’larla birlikte Vanlı akademisyenler, uzmanlar, siyasetçiler ve bürokratlar el ele vererek çaba göstermek zorundadır. Globalleşen dünyada uluslararası ticaretin önemi açıktır. Bu bakımdan ele alındığında Van’ın İran’la uzun bir sınır komşuluğu olması büyük bir avantajdır. İran tarafında yolların yapılması, hatta demiryollarının geliştirilmesi ve Van’ın İran’la müşterek lojistik üs kurması artık hayalden öteye geçmeli ve bir gerçek gibi düşünülmelidir. Van ile başlayan bu ekonomik hamlenin ülkemiz açısından ekonomik atılım ve refahın artması sonucunda birçok problemimizin çözümünde öncü olacaktır. Günümüz iletişim çağında neredeyse ülke sınırlarının kalktığı bir dönemde büyük lojistik üslerle birlikte yeni silikon vadileri kurmak artık hedefimiz olmalıdır.”
BAKAN BOLAT, KAPIKÖY’ÜN TRANSİT GEÇİŞİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMA YAPMIŞTI
Öte yandan Ticaret Bakanı Ömer Bolat, geçtiğimiz günlerde katıldığı panelde Kapıköy’ün tır ve transit geçişe açılması için çalışmalar yaptıklarını dile getirerek, “800 bin kadar İran vatandaşı oradan fiziki geçiş yaparak Türkiye'ye geliyor, turistler. Biliyorsunuz yaklaşık 2 milyon İranlı turist hava yolu ve kara yoluyla Türkiye'ye geliyor. Van sınırları içinde Kapıköy var Ağrı sınırları içinde Gürbulak var İran'la yolcu, taşıt ve ticari mal ticaretinde yolcu taşıt giriş çıkışında. Biz İran'ın Razi diye bir şehirleri var bir an önce yolları bitirmelerini ve tır, yani transit ticarete ve tır geçişlerine açılmasını sağlamaya çalışıyoruz öncelikli olarak. Ticaret çok hızlı artacak o zaman. Şu anda sadece yolcu ve yolcu aracı giriş çıkışı oradan olabiliyor. Bu yıl içinde ekstra yeni sınır kapısı açma görüşmelerimiz devam ediyor.” dedi.
