Her çocuğun gelişimi birbirinden farklıdır. Gelişim özelliklerini değerlendirirken bireysel farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır. Bireysel farklılıklar değişkenlik gösterebilir. Buradaki kritik nokta ilgi alanları, yetenekleri, hangi alanda daha istekli oldukları v s bunları baz almak gerekir. Çocuklarımızın ilk eğitim ile tanışması evde anne babası ile başlar.
Evde başlayıp okulda devam eden eğitim sürecinde zamanı var diye düşünürsek ve çocuklarımızın bu dönemini kaçırırsak bunun geri dönüşü ve telafisi yoktur çünkü zamanı geri getiremeyiz. Evde ebeveyn tutumları çok önemlidir. Anne-babanın sağlam güçlü bir iletişimi varsa çocuklar evde olmaktan evde vakit geçirmekten hoşlanırlar. Henüz okula başlamadan evde geçirdikleri zamanda öğrenmeye daha meyilli olurlar. Çocukluk evresinde yaşadıkları pozitif ve negatif anılar bilincinde kalır. Nötr anılar kalmaz, pozitif ve negatif anılar güçlü anılardır bu bilinçte daha çok yer eder. Çocuk takıntılı davranışlar sergileyebilir bu noktada anne babaların hatalı davranışlarını düşünmesi gerekir. Bu hatalı davranışları o an için zihnimiz örtebilir, ufak tefek hatalar gözden geçirilmelidir.
Ebeveynlerin televizyon, telefon ve tablete ayırdıkları vakit, çocuğa ayırdığı vakitten fazla ise unutulmamalıdır ki, çocuğa ayrılan vakitten çalınıyorsa; özgüvenin gelişmesine, zekâ gelişimine, sosyal yaşam kavramını geliştirmesine, empati yeteneğinin gelişmesine, kendini güçlü hissetmesine katkı sunmanıza engeldir. Evde yapacağınız aktivitelere davet edin, ona güvenin, destekleyin ve yetenekleri doğrultusunda kendi becerilerini keşfetmelerini sağlayın. Sizin bu çabanız çocuğunuza günlük yaşam becerileri kazandıracaktır. Piaget, hem olgunlaşmanın hem de öğrenmenin etkisini kabul eder. Ancak çocuğun aktif olarak sürekli bir etkileşim içinde olmasını temel olarak görür.
Çocuğun sürekli etkileşim içinde olması, manipülatif beceriler kazandırır. Bu beceriler nesnelerin kullanımını içeren hareketlerdir. Temel manipülatif beceriler ise çoğu elleriyle ve ayakları kullanarak yapılan becerilerdir. Gelişimine özellikle ince motor ve motor gelişimine katkı sağlar. Uzmanlara göre bir çocuk annesi ile hiç pasta yapmamış ise anne-babası ile hiç oyun oynamadıysa bu da bir çocuk ihmalidir. Çocuklarımıza ev işlerinde sorumluluk verirsek bu çocuğumuza disiplin, sorumluluk, iş etiği, başkalarına saygı, kendine güven duyguları aşılar ve stresini azaltır. Çocuğun olumlu davranışlarında onaylayıcı ifadeler kullanmak, özümlemesine daha çok adapte olmasına yardım eder. Güzel olumlu cümlelerin tesir gücü daha çok motive eder. Pozitif olumlu yaklaşım içsel farkındalığı da artırır. Çocuklarıyla çok fazla bütünleşmiş ebeveynler enerjilerini çok daha çabuk tüketebiliyor. Anne babasıyla çok bütünleşmiş çocuk annem babam olmadan bir şey yapamam hissine kapılabilir. Çocuklarımızın bireysel alanlarına saygı duymalı, sohbetlerimize dahil edip fikrini sormalı, ‘’Sen olsaydın ne yapardın?’’ gibi sorular sorup beyin fırtınası oluşturulmalıdır. Çocuklara öğreteceğimiz bir kazanımı, anlatırsak unutabilir. Görselini gösterirseniz ara sıra o görseli hatırlar, fakat işe dahil ederseniz ki bu çok önemlidir asla unutmaz. Birlikte yapacağınız bir limonata buna en güzel örnektir. Unutmayalım zaman, ilgi ve koşulsuz sevgi çocuğunuzu besler büyütür, kendi kanatlarıyla uçmasını sağlar. Onları sevin, iltifat edin, küçük jestler yapın ilgi duydukları alanlar hakkında araştırma yapın ve bu konudaki sorularını cevapsız bırakmayın. Çocuklar bize Allah’ın ve yaşamın kıymetli emanetleridir. Onları ne kadar hayata dayanıklı hazırlarsak yaşamı daha dirençli karşılarlar. Sonuçta toplumsal yaşantının içinde hangi yöne gideceklerine kendi kararlarıyla yön verecekler. Yazımı Ella Wheeler Wilcox ‘un biz sözüyle bitirmek istiyorum.
Bir gemi batıya gider, biri Doğuya
Esen aynı rüzgarla;
Hangi yöne gidileceğine karar veren
Rüzgâr değil yelkendir…
İCLAL ÖNAY